Irak seçimleri Türkiyeyi yakından ilgilendiriyor…
13 Yıl Önce Güncellendi
2014-04-04 11:59:18
Türkiyeli Müslümanları derinden yaralayan gelişme, Saddam Hüseyin’in ABD ve Ortadoğu’daki hempalarının kışkırtmasıyla bölgeden yeni filizlenen İran İslam Devrimini boğmak için üstüne çullanmasıydı. Hatta Kadisiye savaşının filmini dahi çektirmişler, olayı Pers-Arap savaşına döndürmüş lakin evdeki hesap çarşıya uymayınca, avuçlarını yalamak zorunda kalmışlardı. Türkiye’de askeri rejim olmasına karşın İran deki yeni rejime dost kalınmış hatta Saddam Hüseyin yönetimindeki Irak’a daha mesafeli durulmuştu. Sebebine gelince, Türkiye istihbaratının Saddam Hüseyin’in cemaziyülevvelini bilmesi ve adı geçen Saddam’ın Irak Türkmenlerine, Kürtlerine yönelik katliamlarda bulunmasıydı.
Her neyse… Türkiye 30 Mart’ta seçimini yaptı, iktidar partisi kendisine karşı kurulan ittifaka rağmen oylarını artırarak birinci parti oldu. Şimdi gözlerimizi Irak’ta yapılacak seçime çevirmenin tam zamanı. Türkiye’ye karşı hasmane tutumlarını gizlemeyen Maliki’ye karşı daha ılımlı bir ismin yönetime gelmesi bölge barışı ve her iki ülkenin çıkarları açısından çok önemli. Irak’ta 30 Nisan’da yapışacak genel ve yerel seçimler için, ülke genelinde propaganda süreci başladı. Irak Yüksek Seçim Kurulu, ülkede seçimlerin sorunsuz yapılması için hazırlık çalışmalarına yoğunlaştı. Parlamentoda 328 sandalye için 9 bin 40 kişi yarışacak. Irak'ın 18 şehrinde düzenlenecek belediye seçimleri içinde ise 714 aday bulunuyor. Ülke genelindeki caddelerde adayların posterleri boy göstermeye başladı. İki milyondan aşkın seçmenin bulunduğu Kuzey Irak’ta da seçim heyecanı başladı.
Türkiye’ye sıcak bakan ve Türkiye’nin de sıcak baktığı Şii lider Mukteda El Sadr, Irak'ta 30 Nisan’da Irak’ta yapılacak genel ve yerel seçimlerde Başbakan Nuri el Maliki’yi desteklemeyeceklerini söyledi. Irak’ın etkin isimlerinden Şii din adamı Mukteda es Sadr daha önce siyasetten çekildiğini ve dini faaliyetlere ağırlık vereceğini açıklamıştı. Karargâhında basın toplantısı düzenleyen Sadr, Maliki’nin üçüncü dönem başbakanlığını destekleyemeyeceklerini, ülkede artan tansiyonun düşmesi gerektiğini dile getirdi. Maliki’nin Irak’ta siyasi tansiyonu yükselttiğine dikkat çeken El Sadr, "Seçimde Irak halkı kararını verecektir. Ancak biz Maliki'nin üçüncü dönem başbakanlığına sıcak bakmıyoruz. Seçimde desteklemeyeceğiz. Maliki seçilmezse ülkede tansiyon düşer” dedi. Maliki’ye ‘bir dönem dinlen, eğer senden daha kötü şartlarda ülkeyi yöneten olursa yeniden yönetime talip ol’ çağrısında bulunan Sadr, Irak halkına seçimde sandık başına gitmelerini istedi.
Şii lider Mukteda El Sadr Irak’ta sıradan bir isim değil. Kendisinin başında olduğu Mehdi Ordusu’na bağlı milisler, 2008 yılında da Irak Başbakanı Maliki komutasındaki Irak ordusuyla çatıştı. Çok sayıda milisin tutuklandığı olayların ardından El Sadr’a bağlı grup silahları bırakıp dağılacaklarını açıkladı. Şii lider daha sonra Başbakan Maliki’yle ateşkes imzalamış ve es Sadr Maliki’nin 2010 seçimlerinde ikinci kez iktidarda kalması için destek olmuştu. Hükümetle arasını iyi tutan es Sadr hareketi altı bakanlık koltuğuna ve 40 milletvekili sandalyesine sahipti.
Şii lider Mukteda El Sadr’ın dikkat çektiği mezhepçilik, Orta Doğu'da hızla yayıldıkça, Irak yeniden bir savaş alanına dönüşüyor. Şii ağırlıklı Nuri el-Maliki hükümetinin elde ettiği kazanımlar, şiddet ve ölüm çağrısı yapanların artmasıyla tehlikeye giriyor. Kendilerini "Irak Şam İslam Devleti" (IŞİD) olarak adlandıran örgütün üyesi olan Sünni militanlar, Ramadi ve Felluce'de güçleniyorlar. Bilindiği gibi bu şehirler, birkaç yıl önce çıkan Amerikan karşıtı ayaklanmalar nedeniyle "sorunlu bölgeler" olarak adlandırılıyordu.
Irak başbakanı Nuri Maliki ise Irak seçim rekabet ortamının olumlu olduğuna işaretle, halktan, ülkenin ilerlemesi için katkı sağlayabilecek adaylara oy vermelerini istiyor. Maliki’nin ülkede istikrar ve güvenliğin sağlanması, hizmetlerin sunulmasının halkın geniş katılımı ile gerçekleşebileceğini, halkın seçimlere geniş katılımı için seçim komisyonun tüm imkânları kullanması gerektiğini söylemesi de dikkat çekici. Maliki silahlı grupların Irak halkı iradesini kırmakta başarısız kaldıklarını, Irak halkının ise parlamento seçimlerine geniş çapta katılacaklarını söylüyor30 Nisan 2014 tarihinde gerçekleşecek olan Irak parlamento seçimleri için 9 bin 40 aday kayıt yaparken, partiler ve adaylar seçim kampanyalarına Salı gününden başladı.
Irak, patlayan bombalarla seçime gidiyor. Daha birkaç ay önce; Irak’ın Anbar şehrinde ordu ile aşiretler arasındaki çatışmalar devam ederken bölgeden kaçan 13 bin kişi Kuzey Irak Kürt Yönetimi’ne sığındı. Irak’ın başkenti Bağdat’ın güney batısında askeri bir kampa yönelik saldırı düzenleyen Irak Şam İslam devleti (IŞİD) üyeleriyle yaşanan çatışmalarda, 40’ı aşkın IŞİD üyesinin öldürüldüğü bildirildi. Irak İçişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, “Irak birlikleri IŞİD çete üyelerinin askeri kampa sızma teşebbüsü ile karşı karşıya kaldılar” dedi. Açıklamada 40’ı aşkın IŞİD üyesinin öldürüldüğü, iki ağır makinalı tüfek, beş bomba atar ve diğer askeri ekipmanların ele geçirildiği kaydedildi.
Irak Kürdistanı’ndaki Amerikan karşıtı tutum, her geçen gün daha da artıyor. Erbil’deki ABD Konsolosluğu’nun kapatılmasını talep eden imza kampanyaları düzenleniyor, yerel basın organları bu talepleri yayımlıyor. Karşıtlığın temel sebebi ise bölgenin en büyük iki siyasi partisi olan Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) ve Kürdistan Yurtseverler Birliği’nin (KYB) halen ABD’nin terör örgütleri listesinde yer aldıklarının ortaya çıkması oldu. Amerikan yönetiminin ‘‘müttefik’’ olarak adlandırdığı yapılanmalara karşı izlemiş olduğu söz konusu tutum, Kürt aydınların kafasını karıştırmış durumda. Ayrıca kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetiminin Türkiye’ye petrol ve doğal gaz satışını içeren anlaşmaya Bağdat merkezi idaresinin karşı çıkması da önemli etken. Kuzey Irak Bölgesel Kürt yönetimi ve halkının, ABD yanlısı Maliki’yi desteklemeyeceği anlaşılıyor.
Irak seçimlerinin Türkiye açısından önemine gelince… Irak'ın petrol kaynakları bu ülkenin yeniden altyapılarını inşa etmesi bakımından büyük önem arz ediyor. Tarım ve sanayi sektörünün yetersiz ve uygunsuz durumu yüzünden, Irak'ı şu geçiş sürecinde kurtarabilecek tek kaynak petrol ve doğal gaz. Merkezi yönetim ABD ve İran destekli ordusuyla; ülkenin çeşitli eyaletlerini ve kentlerini imar etmek bahanesiyle petrol gelirinden yararlanmaya çalışıyor. Bu arada Kuzey Irak yerel yönetiminin de petrolü tek yanlı olarak ihraç etmesi, Bağdat yönetiminin önünde ciddi bir engel oluşturuyor. Erbil yönetimi Kuzey Irak'ta çıkan petrolü Türkiye üzerinden ihraç ediyor. Bu durum Bağdat yönetimini öfkelendiriyor ve sert tepki veriyor.
Bu nedenle Irak yönetimi, Türk-Kürt petrol-gaz komplosundan emin ve bu sorunların gelecekte tekrar etmesini olasılık dışı bırakmak istiyor. Irak Hükümeti, Ankara ile enerji hammaddesi ihracatıyla ilgili tüm antlaşmaları iptal etme ve Türkiye’ye beş yeni petrol boru hattı projesini dondurma planları olduğunu duyurdu. Irak makamları Suriye veya İsrail üzerinden alternatif petrol ihracatı imkânlarının geliştirilmesi üzerinde çalışıyor. Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesut Barzani’nin Irak Kürdistanı’nın anayasal haklarından vazgeçmeye ve Türkiye’ye enerji hammaddesi ihraç etmeyi bırakmaya niyeti olmadığını açıklaması, Maliki’nin bu dönem eskisi kadar şansı olmadığını ortaya koyuyor.
Evet, Irak seçimleri Türkiye açısından önemli. Burnunun dibinde ecnebi istilacılardan aldığı destekle ikide bir sivrisinek vızıltısı çıkaran Maliki, ‘sinek ufaktır lakin mide bulandırır’ kabilinden çıkışları ile Türkiye’nin başını ağrıtıyordu. Türkiye’nin Irak’ta irtibatlı olduğu etnik ve dini topluluk ve cemaatlere Maliki’yi destekleyin demeyeceği aşikârdır. Şii lider Mukteda El Sadr’a bağlı Şiilerin, Sünni Arap ve Kürtlerin ve dahi Türkmenlerin destek vermeyeceği Nuri Maliki’nin, bu seçimi alması hiçte kolay olmayacak. Türkiye eline geçen bu fırsatı iyi kullanmalı, Irak’taki dostları vasıtasıyla Nuri Maliki’yi sandığa gömmenin bir yolu bulmalıdır.
Twitter:@oc320c39
[email protected]
İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR
Haber Ara
Yorum Yap