Amerika Kırım için Rusya'yla savaşmaz!

Ukrayna; Kanuni Sultan Süleyman’ın eşi Hürrem Sultanın memleketi olarak bilinir. Muhteşem Süleyman dizisinde Şehzade Mustafa’nın onun talimatıyla onun istekleri doğrultusunda boğdurulduğu anlatıldı. Diziyi izleyen çoğu kimse o sahneleri, yaşlı gözlerle seyretti. Belki de Ukrayna olaylarına denk gelen günlerde, dizide Şehzade Mustafa’nın boğdurulmasının programa alınmasıyla, toplumsal bilinçaltımızda Ukrayna karşıtlığı işlendi. Bu mümkün mü, olabilir mi? Konunun uzmanlarına özellikle Prof Dr Nevzat Tarhan’a sormak gerekiyor.

Lafı dolandırmadan baştan söyleyeyim. Kırım yüzünden Üçüncü Paylaşım Savaşı falan çıkmaz. Hele hele Amerika Birleşik Devletleri, Avrupa Birliği’nin karakaşına kara gözüne bakıp hatır için Rusya ile savaşa falan da girmez. Neden mi? Birincisi Ukrayna olaylarında ABD birinci muhatap değil. İkincisi AB üyesi İngiltere ile ABD kökenli petrol tröstleri geçmişe dayalı bir rekabet içindeler. Dolayısıyla Avrupa Birliği ülkelerinin petrol ve doğalgaz ihtiyacını, ABD’li petrol şirketleri karşılayabilir. Bu açıdan bakıldığında AB, Amerika için ballı bir Pazar konumundadır. Fakat Türkiye gibi kendi yanında görmeye alıştığı ülkeleri de Rusya’ya kaptırmak istemez. Buna rağmen gözdağı vermek için farklı yöntemler deneyebilir.

Mesela; Amerikalı bir uzman tarafından kaleme alınan bir rapor, Türkiye’yi Washington’un yıllardır sürdürdüğü yaptırım politikalarına aykırı hareket etmekle suçluyor ve bunun iki müttefik arasındaki ilişkilerin zedelenmesine yol açabileceği uyarısında bulunuyor. Raporun yazarı Jonathan Schanzer, raporunda belirttiği Türkiye’nin terör finansmanında aracı olduğu ya da aşırı faaliyetlere destek verdiği yönündeki iddiaların Washington ve Ankara arasında en üst düzeyde ele alınması ve kaygıların zaman kaybetmeden giderilmesi gerektiğini ileri sürüyor. Raporun amacı Türkiye’ye gözdağı vermek…

Ukrayna sorununa bakış açım belli. Sözde bazı uzmanlar ve okuyucular tarafından cahil olmakla itham edildim. Ancak dün akşam saatlerinde Rusya’nın Sesi radyosunun ortaya attığı ve Timetürk’te ‘Dünyanın dengelerini değiştirecek Türkiye iddiası’ başlığı ile verilen haber; şimdilik benim bu konudaki öngörülerimi bir kez daha doğrulamış bulunuyor. Romantik tarihçi mantığı ile bugüne bakılmasının sakıncalı olduğu kanaatindeyim. Fiili durumu yani reel politik durumu, tüm gerçekliğiyle görmek gerekiyor. Ukrayna ve Rusya’nın Kırım’a müdahil olmasını elbette istemem. Kırım hiç şüphesiz ki, Müslüman Türk (Tatar) halkının vatanı. Fakat önceki yazımda belirttiğim gibi; Ukrayna konusunda Türkiye’nin milli çıkarları, Avrupa Birliği ile değil Rusya ile örtüşüyor.

Birinci Dünya Savaşı sonrası Azerbaycan’ı ve Bakü petrollerini ele geçirmek isteyen İngilizlere karşı Ankara Hükümeti nasıl Sovyetleri tercih ettiyse, şimdi de benzer gerekçeyle Türkiye, ben Rusya’dan yanayım diyor. Bu taraf olma Kadim Kırım Müslüman Tatarlarının son bir kez daha tarih sahnesinden bertaraf olmaması içindir. Gündeme düşen son haberlere bakılırsa, Rusya ile Türkiye Kırım’da el ele, tıpkı Mehteran ve Kızılordu Korosu ortak yapımı konserde olduğu gibi balalayka çalıp, Kalinka söyleyip, Rus ruleti oynuyor. Haydi hayırlısı…

Kırım Yarımadası, yüzyıllar boyunca büyük güçler arasında el değiştirdi. 1774 yılında Osmanlı İmparatorluğu ile ilişiği kesilen Kırım, şu sıralar Rusya ile Batı arasındaki nüfuz mücadelesinin odağına yerleşiyor. Rusya'nın Sesi Radyosu'nda yer alan habere göre Çin, Başbakan Erdoğan'ı NATO gemilerini Boğaz'dan geçirilmemesi konusunda ikna etti. Rusya’nın Sesi, Birleşmiş Milletlerdeki kaynaklara dayandırdığı haberinde; Çin’in üst düzey yetkililerinin Türkiye yönetimiyle bir diyalog gerçekleştirerek NATO gemilerinin Boğaz’dan geçmesine izin vermemesi için ikna ettiklerini, Çinli diplomatların, Erdoğan’ı ikna etmeyi başardıklarını düşündüklerini kaydetti. Ancak Kontinentalist gazetesinin verdiği habere göre Çin temsilcileri, bu bilgiyi doğrulamayı veya yalanlamayı reddetti. Dün gece itibarıyla da Türk Dışişleri yetkilileri bu haberi yalanlamadı. Muhtemelen haberin dünya kamuoyundaki yansıması ve tesirlerini görmek istemiş ve pazarlık gücünü artırmak istemiş olabilirler.

Diplomatik kaynaklar ayrıca Çin’in, BM Güvenlik Konseyi’nin Ukrayna’daki durumunun konuşulacağı toplantıda Rusya karşıtı herhangi bir kararı bloke edeceğini bildirdi. İngiltere, BM Güvenlik Konseyi’ni Ukrayna’daki durumu görüşmek üzere acil toplanmaya çağırmıştı. Rusya, bu toplantıya katılamayacak. Gazeteciler ve uzmanlar, ABD’nin Irak, Libya ve 1983 yılında Grenada’ya askeri müdahale için BM Güvenlik Konseyi’nin kararlarını göz ardı ettiğini hatırlattı.

Ukrayna konulu acil toplantı Brüksel’de de yapılacak. Euromaydan’ı aktif bir şekilde destekleyen Avrupa Birliği’nin dışişleri bakanları toplanacak. Çin ve Rusya, daha önce BM Güvenlik Konseyi’nde birlikte NATO’nun Suriye’ye askeri müdahalesine ilişkin kararı bloke etmişti ve Libya üzerinde uçağa yasak bölgenin oluşturulması kararını son ana kadar veto etmişti,Ukrayna’nın geçici devlet başkanı Oleksandr Turçinov, Rusya'yı Kırım'da askeri güç konuşlandırmak ve Kiev'i "silahlı çatışmaya girmeye kışkırtmakla" suçladı. Ukrayna başbakanı ülkesinin bir felaketin eşiğinde olduğunu söyleyerek Batı'yı yardıma çağırırken, Rus kuvvetleri çatışma olmaksızın tüm Kırım'ı kontrol altına aldı. Ukrayna Hükümeti, Rusya Parlamentosu'nun bu ülkeye asker gönderilmesine ilişkin tezkereye onay vermesinden sonra yedek askerlerini silâhaltına toplama kararı aldı.

Ukrayna Savunma Bakanı İhor Tenyuk Rusya'nın Kırım'a altı bin ek asker ve 30 ek zırhlı araç gönderdiğini söyledi. Kırım Başbakan Yardımcısı Rüstem Temirgaliyev, Kırım’da konuşlandırılan Ukrayna ordusunun Özerk Cumhuriyet yönetiminin tarafına geçtiğini açıkladı. Interfaks ajansının verdiği habere göre Temirgaliyev, “Kırım’da bulunan tüm Ukrayna silahlı kuvvetleri, tüm birlikler, bloke edildi, bir kısmı silahsızlandırıldı ve büyük bir kısmı Kırımlıların tarafına geçti.” dedi. Ayrıca, Ukrayna Güvenlik Teşkilatı’nın Kırım Özerk Cumhuriyetindeki şubesinin özel birliklerle birlikte ve Acil Durumlar Bakanlığı’nın da Kırım Bakanlar Konseyi’nin yönetimine geçtiğini belirtti. Rusların Kırım Tatarlarına, Kırım Özerk Cumhuriyeti yönetiminde yer alacakları ve önceki statülerine göre daha iyi şartlarda temsil edilecekleri sözünü verdikleri ve bu konuda Türkiye’yi bilgilendirdikleri belirtiliyor.

Ancak bu gelişmeler Türkiye’deki Kırım kökenli yurttaşları ikna etmiş gözükmüyor. Nitekim Kırım Derneği üyeleri, Rusya'nın Kırım'daki askeri faaliyetlerini Ankara'da protesto etti. Ankara Güvenpark'ta toplanan Kırım Derneği üyeleri, "Bağımsız, bölünmez, demokratik Ukrayna", "Türkiye, Kırım'a ses ver", "Kırım Rusya'ya terk edilemez" yazılı pankart ile dövizler taşıdı. Açıklamanın ardından, Güvenpark'tan Rusya Federasyonu'nun Ankara Büyükelçiliği'ne yürüyen grup, bina girişine siyah çelenk bıraktı.

Batılı devletler, tek tek Rusya Devlet Başkanı Putin'i arayarak, Kırım'da olası bir askeri müdahaleyi önlemeye çalışıyor. Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin’le bir buçuk saat süren bir telefon görüşmesi yapan Başkan Barack Obama, Ukrayna’da yaşananlardan derin kaygı duyduğunu bildirdi. ABD Başkanı Barack Obama ile Putin arasındaki 90 dakikalık konuşma da sonuç getirmedi. İngiltere, Rusya'da bu yılki G8 Zirvesi'yle ilgili gelecek hafta yapılacak hazırlık görüşmelerinden çekildiğini açıkladı. İngiltere Dışişleri Bakanı William Hague, Kiev'e ziyaretiöncesi yaptığı açıklamada, G8 Zirvesi ile ilgili gelecek hafta yapılacak hazırlık toplantılarına ülkesinin katılmayacağını söyledi. G8 Zirvesi'nin bu yıl 4-5 Haziran tarihlerinde Rusya'nın Soçi kentinde yapılması planlanıyor. İran İslam Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı Arap ve Afrika Ülkeleri Yardımcısı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Rusya yetkilileri ile görüşmelerde bulunmak için dün Moskova'ya gitti. İRNA'nın bildirdiğine göre İran dışişleri bakanı bu temaslarında Rus yetkililer ile bölge ve uluslar arası meseleleri ele alarak fikir teatisinde bulunacak.

Rus diplomatik kaynaklarından alınan bilgilere göre, Rusya ve Türkiye heyetleri, Ukrayna’daki sorun üzerinde çalışıyor. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun; Ukrayna ziyareti sırasında sarf ettiği “Türkiye olarak Kırım’da gerginliğin azaltılması ve sorunların çözülmesi için her türlü katkıyı yapmaya hazırız” sözleri, Türkiye’nin Kırım konusundaki duyarlılığını göstermesi açısından oldukça önemli bir durum. T.C. Moskova Büyükelçisi Aydın A. Sezgin’in ‘Türk-Rus İlişkilerinin Geleceği Parlak’, ifadeleri de Rusya-Türkiye ilişkilerinin dengeleri hakkında bir fikir verebilir. T.C. Moskova Büyükelçisi Aydın A. Sezgin’e göre; Tabiatıyla Suriye Rusya ile Türkiye arasındaki tek konu değildir. Karadeniz ve Kafkasya’da istikrar ve güvenliği artırmak için de ortak adımlar atılmaktadır. Bunlar bilhassa anlamlıdır. Bu adımlar hem Türkiye’nin hem Rusya’nın hem de bölgenin çıkarlarına hizmet etmektedir. Bu bölgelerle işbirliğinin daha da geliştirilmesi fırsatlarını en iyi şekilde kullanmamız gerekir.

Twitter:@oc320c39

[email protected]