Suriye'deki iç savaş her geçen gün Ortadoğu ve Türkiye'yi daha etkileyici bir çehreye bürünüyor.
Hatırlarsanız Körfez Savaşı sırasında tüm Batılı ülkeler Irak'ın toprak bütünlüğünden asla taviz verilemeyeceği, bölünmenin kabulünün mümkün olmadığı nutukları atıyordu.
Bu ülkelerden biri de Türkiye'ydi.
Bugün Irak'ın hali ortada.
PKK, Kuzey Irak'taki otorite boşluğunu değerlendirdi ve oraya yerleşti.
Şiiler, Sünni Araplar ve Sünni Kürtler olarak parçaları oldukça belirgin istikbali belirsiz bir Irak var.
Tarık El Haşimi'nin dediği gibi Irak'ta hiçbir şey eskisi gibi olmayacak.
Irak'ta ABD dış müdahalesiyle başlayan kaotik görünüm, Suriye'de iç dinamikler ve Arap baharıyla başlamış olsa da Irak'la aynı menzile doğru kanlı bir şekilde ilerliyor.
Ortadoğu'nun ve Türkiye'nin istikbali kuşkusuz Suriye ve Irak'ın akıbetinden doğrudan etkilenecek.
Soğukkanlı ve kararlı reel politiğiyle dikkat çeken Putin ve Ortadoğu politikasını önemli ölçüde İsrail'in şekillendirdiği ABD bunu biliyor.
Suriye'nin bölünme riskini ve Esed'in Lazkiye merkezli B planını da.
Suriye merkez bankasındaki para rezervinin önemli bir bölümünün Rus üssünün bulunduğu Tartus'a taşınması ve burada güvenlik merkezlerinin oluşturulması, riski Ruslar'ın bildiğini gösteriyor.
Ruslar için Akdeniz'de var oluşun simgesi olan Tartus'un güvenliği zarar görmeyecekse, ABD açısından birbirlerini hasım belleyen küçük parçalara ayrılmış bir Ortadoğu İsrail güvenliği için daha cazipse, Suriye'de bölünme hiç de sürpriz sayılmaz.
ABD ve Ruslar'ın zararından bahsetmek de pek mümkün olmaz.
Fransızların 1930'da kurdurduğu Lazkiye sancağı modeli tekrar canlanarak Suriye bölünürse en büyük zararı Türkiye görür.
Kuzey Irak terör bataklığına bir de Kuzey Suriye eklenir.
Esed'in PKK'ya desteğini fütursuzca alenileştirmesi...
PKK-Esed buluşmasını yirmi yüzlü Celal Talabani'nin sağlaması...
ABD ve Türkiye'yle görüşen Barzani'nin ülkeyi tek başına yönetmek isteyen Şii Nuri El Maliki'ye karşı tavrı ve Kürt devleti düşüncesi...
Kürt devletinin kuvvetle muhtemel kurulacağını ama bu pastaya PKK, Talabani ve Barzani'nin nasıl dahil olacağının şimdilik belirsizliğini gösteriyor.
Suriye'de muhtemel bir bölünme ve Şii bir Lazkiye ülkesinin kurulması, sonuçta Kürt devletinin kuruluşunu hızlandırır.
Mevcut denklemde Türkiye'nin Esed'in iktidardan gidişi ve akabinde demokrasiye geçiş dönemi beklentisi, Rusya ve ABD'nin yaklaşımları yanında adeta buharlaşıyor.
Süreci etkileyecek 2 gelişme
1-İsrail Savunma Bakanı Barak, Esed rejimindeki kimyasalların Hizbullah güçlerinin eline geçmesini önlemek gayesiyle operasyon yapabileceklerini ifade etti.
Böyle bir operasyon krizde tam bir bölgesel patlama reaksiyonu yaratabilir.
İsrail 1981 Opera operasyonunda, Irak sınırları içindeki Osirak nükleer tesislerini savaş uçaklarıyla vurmuştu.
Yine 6 Eylül 2007'de Orchard Harekâtı çerçevesinde Suriye'nin Deyrizor bölgesinde bulunan ve nükleer tesis olduğu iddia edilen yapı İsrail hava saldırısı sonucu yok edilmişti.
Her iki saldırının bugünkü hassas stratejik polarizasyon ikliminde yapılmadığı açıktır.
Ama bugün yapılacak böyle bir İsrail vuruşu, Ortadoğu yarasını daha da derinleştirebilecektir.
Zira kabul etsek de etmesek de Ortadoğu, mezhepsel bir stratejik iklim çatışmasına doğru kayıyor.
2- Özellikle Türkiye açısından süreci etkileme potansiyeli taşıyan bir gelişme, Özgür Suriye Ordusu'nun Esed'i desteklemeye devam etmesi halinde PKK'yı yok edeceği tehdidinde bulunmasıdır.
Böyle bir çatışmanın Türkiye'nin lehine olacağı düşünülse de, PKK'yı tüm Ortadoğu denkleminde daha etkileyici bir aktör haline getirme potansiyeli de göz ardı edilmemelidir.
Özgür Suriye Ordusu'nun PKK'yı vurmaya başlaması durumunda, Kürt devleti, Barzani ve Talabani, Rusya, ABD ve İsrail'in politikaları daha da berraklaşacak ve Türkiye'ye çok daha net fikirler verecektir.
Sonuçta istikrarsız bir Kuzey Irak ve Kuzey Suriye'dense "istikrarlı bir Kürt devleti" evla mıdır?
Bence soru şudur:
Suriye ve Irak tabanlı Kürt devleti kurulunca, KCK'nın Türkiye ayağına yönelik terör bitecek mi
?
Bu ülkelerden biri de Türkiye'ydi.
Bugün Irak'ın hali ortada.
PKK, Kuzey Irak'taki otorite boşluğunu değerlendirdi ve oraya yerleşti.
Şiiler, Sünni Araplar ve Sünni Kürtler olarak parçaları oldukça belirgin istikbali belirsiz bir Irak var.
Tarık El Haşimi'nin dediği gibi Irak'ta hiçbir şey eskisi gibi olmayacak.
Irak'ta ABD dış müdahalesiyle başlayan kaotik görünüm, Suriye'de iç dinamikler ve Arap baharıyla başlamış olsa da Irak'la aynı menzile doğru kanlı bir şekilde ilerliyor.
Ortadoğu'nun ve Türkiye'nin istikbali kuşkusuz Suriye ve Irak'ın akıbetinden doğrudan etkilenecek.
Soğukkanlı ve kararlı reel politiğiyle dikkat çeken Putin ve Ortadoğu politikasını önemli ölçüde İsrail'in şekillendirdiği ABD bunu biliyor.
Suriye'nin bölünme riskini ve Esed'in Lazkiye merkezli B planını da.
Suriye merkez bankasındaki para rezervinin önemli bir bölümünün Rus üssünün bulunduğu Tartus'a taşınması ve burada güvenlik merkezlerinin oluşturulması, riski Ruslar'ın bildiğini gösteriyor.
Ruslar için Akdeniz'de var oluşun simgesi olan Tartus'un güvenliği zarar görmeyecekse, ABD açısından birbirlerini hasım belleyen küçük parçalara ayrılmış bir Ortadoğu İsrail güvenliği için daha cazipse, Suriye'de bölünme hiç de sürpriz sayılmaz.
ABD ve Ruslar'ın zararından bahsetmek de pek mümkün olmaz.
Fransızların 1930'da kurdurduğu Lazkiye sancağı modeli tekrar canlanarak Suriye bölünürse en büyük zararı Türkiye görür.
Kuzey Irak terör bataklığına bir de Kuzey Suriye eklenir.
Esed'in PKK'ya desteğini fütursuzca alenileştirmesi...
PKK-Esed buluşmasını yirmi yüzlü Celal Talabani'nin sağlaması...
ABD ve Türkiye'yle görüşen Barzani'nin ülkeyi tek başına yönetmek isteyen Şii Nuri El Maliki'ye karşı tavrı ve Kürt devleti düşüncesi...
Kürt devletinin kuvvetle muhtemel kurulacağını ama bu pastaya PKK, Talabani ve Barzani'nin nasıl dahil olacağının şimdilik belirsizliğini gösteriyor.
Suriye'de muhtemel bir bölünme ve Şii bir Lazkiye ülkesinin kurulması, sonuçta Kürt devletinin kuruluşunu hızlandırır.
Mevcut denklemde Türkiye'nin Esed'in iktidardan gidişi ve akabinde demokrasiye geçiş dönemi beklentisi, Rusya ve ABD'nin yaklaşımları yanında adeta buharlaşıyor.
Süreci etkileyecek 2 gelişme
1-İsrail Savunma Bakanı Barak, Esed rejimindeki kimyasalların Hizbullah güçlerinin eline geçmesini önlemek gayesiyle operasyon yapabileceklerini ifade etti.
Böyle bir operasyon krizde tam bir bölgesel patlama reaksiyonu yaratabilir.
İsrail 1981 Opera operasyonunda, Irak sınırları içindeki Osirak nükleer tesislerini savaş uçaklarıyla vurmuştu.
Yine 6 Eylül 2007'de Orchard Harekâtı çerçevesinde Suriye'nin Deyrizor bölgesinde bulunan ve nükleer tesis olduğu iddia edilen yapı İsrail hava saldırısı sonucu yok edilmişti.
Her iki saldırının bugünkü hassas stratejik polarizasyon ikliminde yapılmadığı açıktır.
Ama bugün yapılacak böyle bir İsrail vuruşu, Ortadoğu yarasını daha da derinleştirebilecektir.
Zira kabul etsek de etmesek de Ortadoğu, mezhepsel bir stratejik iklim çatışmasına doğru kayıyor.
2- Özellikle Türkiye açısından süreci etkileme potansiyeli taşıyan bir gelişme, Özgür Suriye Ordusu'nun Esed'i desteklemeye devam etmesi halinde PKK'yı yok edeceği tehdidinde bulunmasıdır.
Böyle bir çatışmanın Türkiye'nin lehine olacağı düşünülse de, PKK'yı tüm Ortadoğu denkleminde daha etkileyici bir aktör haline getirme potansiyeli de göz ardı edilmemelidir.
Özgür Suriye Ordusu'nun PKK'yı vurmaya başlaması durumunda, Kürt devleti, Barzani ve Talabani, Rusya, ABD ve İsrail'in politikaları daha da berraklaşacak ve Türkiye'ye çok daha net fikirler verecektir.
Sonuçta istikrarsız bir Kuzey Irak ve Kuzey Suriye'dense "istikrarlı bir Kürt devleti" evla mıdır?
Bence soru şudur:
Suriye ve Irak tabanlı Kürt devleti kurulunca, KCK'nın Türkiye ayağına yönelik terör bitecek mi
?
Yorum Yap