'Askeri tesisler denetlenmeli'

ABD Savunma Bakanı Ash Carter, İran dini lideri Hamaney'in askeri tesislere 'denetim' amacıyla girilemeyeceğini açıklamasının ardından konuştu.

Güney Kore'de CNN Televizyonu'na mülakat veren Savunma Bakanı Carter, varılacak anlaşmanın İran'ın yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğini doğrulayabilme imkanı vermesi gerektiğini ifade etti.

Carter, "Anlaşma karşılıklı güvene dayanamaz. Anlaşmada denetim için yeterli hükmün bulunması gerekiyor. Bu denetimler kesinlikle askeri tesisleri de kapsamak zorunda" dedi.

Carter ayrıca ABD'nin İran'ın yer altı nükleer tesislerini vurma kabiliyetine sahip konvansiyonel silahları olduğunu belirtti. Ancak Carter askeri seçeneğin Tahran'ın nükleer programını sadece bir yıl geciktireceğini ve bu sürenin aynı zamanda İran'ın anlaşmayı ihlâl etmesi durumunda nükleer bomba yapabileceği süreye denk geldiğini kaydetti.

İran'ın Fordo adlı bir yer altı nükleer tesisi bulunuyor. Fordo nükleer tesisi fizik ve teknoloji merkezine dönüştürülecek ve İran'ın Natanz dışında başka bir uranyum zenginleştirme tesisi kalmayacak.

Hamaney 'denetime' karşı çıkmıştı

İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, nükleer müzakerelerde varılan 'siyasi çerçeve anlaşması' ile ilgili perşembe günü konuşmuş ve nihai anlaşma sonrasında İran’ın askeri bölgelerine ‘denetim gerekçesi’ ile girilemeyeceğini ifade etmişti.
Varılan mutabakatın henüz İran için bağlayıcı olmadığına dikkat çeken Hamaney, daha anlaşmanın tamamlanmadığını söylemişti. Varılan 'siyasi çerçeve anlaşması' ile ilgili "Şimdilik ne onaylıyorum ne de karşıyım" ifadelerini kullanan Hamaney, nihai anlaşmanın detaylarının anahtar rolünde olduğunu söylemişti.

ABD ile İran arasında tartışmalara neden olan yaptırımların kaldırılması veya askıya alınması konusuna da değinen Hamaney, "Anlaşmaya varıldığı andan itibaren tüm yaptırımların kaldırılması gerekiyor" demişti

'Yaptırımlar kalkmadan imza atmayız'

Nükleer faaliyetleri konusunda yürütülen müzakerelerde batı ülkeleri ile 'çerçeve anlaşma' sağlayan İran'ın Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, barışçıl nükleer çalışmalardan asla taviz vermeyeceklerini söylemişti.

Ruhani, "Bize uygulanan yaptırımlar tamamen ve anlaşmaya varıldığı andan itibaren kaldırılmadan hiçbir anlaşmaya imza atmayacağız" demişti.

Nihai anlaşma 30 Haziran'da

Nükleer müzakerelerde İran ve Batı ülkeleri arasında ‘siyasi çerçeve anlaşması’ perşembe günü sağlandı. Anlaşmanın taslağı yazılmaya başlanacak ve tüm şartlar yerine getirilirse 30 Haziran’da nihai anlaşma imzalanacak.

ABD Başkanı Barack Obama varılan anlaşmayla ilgili yaptığı açıklamada, "Bu iyi ve tarihi bir uzlaşmadır. Eğer nihai bir anlaşma sağlanırsa dünya daha güvenli bir hale gelecek. İran'ın artık nükleer silah elde etme fırsatı olmayacak. Eğer İran anlaşmaya uyarsa İran'a yönelik ABD ve BM yaptırımları aşama aşama kalkacak, aksi olursa yaptırımlar tekrar yürürlüğe girecek" demişti.
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, İran ile 5+1 ülkeleri arasında yürütülen nükleer müzakerelerde kilit konulara çözüm bulunduğunu ve taslak hazırlamaya başladıklarını duyurmuştu.

'Askeri tesisler denetlenmeli'

İran dini lideri Hameney'in 'Askeri tesisler denetlenemez' açıklamasının ardından konuşan ABD Savunma Bakanı Carter, 'Anlaşma güvene dayanamaz. Askeri tesisler denetlenmek zorunda' dedi.