Aydın Ziraat Odaları Başkanı Rıza Posacı, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Türkiye Ziraat Odaları Birliği'nce (TZOB) açıklanan mart ayı üretici ve market fiyatları değerlendirmesinde en büyük farkın, yüzde 516,36 ile kuru incirde gerçekleştiğini söyledi.
Aydın'da üreticilerce kuru incirin kilogramının kalitesine göre ortalama 5 ile 10 lira arasında satıldığını ancak marketlerde bu fiyatın 25 hatta 50 lirayı bulabildiğine dikkati çeten Posacı, yüksek fiyattan tüketici kadar üreticilerin de zarar gördüğünü belirtti.
Posacı, bu tablonun ürününü satıp bir sonraki sezona hazırlanması gereken üreticilerde moral kaybına neden olduğunu ifade ederek şunları kaydetti:
"Kuru incirde bu sene 5 ile 10 lira arasında değişen bir fiyat bandı oluştu. Market fiyatlarına baktığımızda, Aydın'daki bir kuruyemişçide dahi bunun 25-30 liraya satıldığını görüyorsunuz. İstanbul gibi şehirlere gittiğinizde ise 40 hatta 50 liraya satıldığına şahit oluyorsunuz. Kuru incirde üretici ile marketler arasında çok büyük fiyat farkı oluşuyor. Buradaki rant ne yazık ki asıl emek sahibi üreticinin değil, aracıların cebine giriyor. Aynı zamanda tüketiciler de bu durumdan olumsuz etkileniyor. Fiyat farkı nedeniyle kuru incir almak istemeyen tüketici başka ürünlere yöneliyor, alışkanlıklarından vazgeçiyor. Böylelikle ortaya çıkan pazar sorunu, üreticilere ikinci bir darbe vurmuş oluyor."
- "Birlikler çok güçsüz kalıyor"
Aydın'da fiyat farkına müdahale edebilecek kapasitede çiftçi birliklerinin bulunmadığına işaret eden Posacı, mevcut bazı birliklerin de yasal yaptırımdan yoksun olduklarını anlattı.
Türkiye'de çiftçi birliklerinin Avrupa ülkelerindeki gibi yasal yetkilerle güçlendirilerek üreticilerin hakkını savunacak yapıya kavuşturulması gerektiğini vurgulayan Posacı, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Çiftçilerin üretiminde problem yok. Ancak pazarlama organizasyonları yeterli olmadığı için aradaki fiyat makası kapatılamıyor. Çeşitli ülkelerde çiftçi örgütleri üretim planlaması anlamında çok aktif çalışıyor. Pazarlama onların marifetiyle yapıldığından üretici ve market fiyatlarındaki makas çok açılmıyor. Maalesef ülkemizde bu sistem çalışmıyor ve kurulan birlikler de çok güçsüz kalıyor. Türkiye'de bu fiyat farkının engellenmesi için çiftçi organizasyonlarının Avrupa'daki gibi güçlendirilmesi, üreticinin hakkını savunacak şekilde kanunlarla yetkilendirilmesi gerekiyor."
- "Yüksek fiyat tüketiciyi, başka ürünlere yöneltiyor"
Aydın merkeze bağlı Terziler köyünde incir üretimi yapan çiftçilerden Mustafa Ali Aydın (32), bir yıl boyunca ter döktüklerini ancak karşılığını alamadıklarını söyledi.
Tüccarlara düşük fiyata teslim ettikleri kuru incirin marketlerde yüzde 500 farkla satılmasının kendilerini rahatsız ettiğini ifade eden Aydın, "Kuru incir üretiminde büyük emeğimiz var. Marketlerde fiyat farkı hiç olmazsa yüzde 100, hadi bilemedin 200 olsun. Ama böylesi yüksek bir oran bizi çok rahatsız ediyor. Yetkililerden bu haksızlığın giderilmesini istiyoruz" diye konuştu.
İncir üreticisi Ziya Çetin ise, market ve kuruyemişçilerde kuru incir fiyatının çok yüksek olmasının müşterileri alternatif başka ürünlere yönelttiğini, tüketimin her geçen yıl azalmaya yüz tuttuğunu aktardı.
Çetin, fiyat farkının giderilerek kuru incir pazarının zarar görmesinin engellenmesini beklediklerini sözlerine ekledi.
