Bakan Yıldız, Anadolu Ajansı (AA) Editör Masası'nda gündeme ilişkin soruları yanıtladı.
İran ile 5+1 ülkeleri arasında İsviçre'nin Lozan kentinde yapılan nükleer müzakerelerde uzlaşmaya varılmasını değerlendiren Yıldız, "Yapılan anlaşmanın yaptırımların tamamını karşılamadığını biliyoruz. Yaptırımların yalnızca nükleerden kaynaklanan sebeplerden olanları var. Mesela petrol ve doğalgaza sirayet edip etmeyeceğini açıklamadılar. Bu anlaşmanın dahi, İran'ın özellikle dünya petrol arzına ve OPEC dönem başkanlığını yaptığı dönemde önemli olduğunu hatırlatayım. Ham petrol fiyatları yüzde 3- 3,5 civarında düştü. Mesela şu an bu haberden sonra ham petrol fiyatları 55,07 dolarlar seviyesine geriledi" diye konuştu.
Türkiye'nin, söz konusu yaptırımlarla sürdürülebilir bir yapı oluşturulamayacağını öngördüğünü belirten Yıldız, bu konunun tehdit ve fırsatlarının ayrı şekilde değerlendirilmesi gerektiğini dile getirdi.
Bu süreçte TÜPRAŞ'ın İran'dan aldığı ham petrol miktarının azaltıldığını anlatan Yıldız, "Petrol tedarikinde en büyük ülke İran iken şu anda Irak'tır. Bu konuda sonuçları itibarıyla Türkiye olarak ihtiyatlı davranmamız lazım. Komşu, kardeş ve bizim çok yakın ilişkilerimiz olan İran'a bu yaptırımların kalkması ile alakalı en büyük katkıyı koyan ülke Türkiye'dir" ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin Irak'la ilişkilerine de değinen Yıldız, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nden Irak adına şu ana kadar 58 tankerde 48 milyon varil civarında ham petrol sevkıyatı yapıldığını ve bunun Irak'ın normalleşmesi için çok önemli olduğunu vurguladı. Bu konunun çok tartışıldığını, Bağdat ve Erbil'in kendi arasında bu sistemi oluşturamadığını ifade eden Yıldız, şöyle konuştu:
"O yüzden Türkiye kendisine, komşuluğuna, kardeşliğine düşen görevi en iyi şekilde yaptı. Şimdi yaklaşık buradan 3 milyar dolar civarında gelir elde edildi. Bu az para mı? Irak halkının tamamına ait olan bir metadan bahsediyoruz. Türkiye'nin kurduğu sistem sayesinde bunlar yapıldı, Bağdat ve Erbil yoku paylaşmaya çalışıyordu, yok paylaşıldığında var olmuyor, biz o varı oluşturduk. Kendi değerlerini ortaya çıkardık ama çok önemli bir nokta yakalandı. Türkiye-Irak başlığı çok iyi incelenmeli, Türkiye siyasi sınırlar sabit kalmak kaydıyla ekonomik sınırlarını geliştiren bir ülkedir. Bu enerjiyle alakalı ham petrol ve doğalgazın kaynağına ulaşmakla alakalı yaptığı önemli bir gelişmedir. Azerbaycan, Kazakistan, Rusya, petrol ve doğalgazının Türkiye üzerinden geçmesi, kullanılması, Türkiye üzerinde bir kısmının millileştirilmesi ne kadar normal ise Irak'ta yapılanlar da o kadar normaldir"
-Kandil'de petrol aranması
Kandil Dağı'nın eteklerinde petrol aranması konusunda yapılan anlaşmanın ardından bazılarının, 'PKK ile mi petrol paylaşacaksınız' şeklinde kendilerine soru sorduklarını ifade eden Yıldız, şöyle devam etti:
"Türkiye, Çözüm Süreci'yle paralel olarak da geldiğimiz noktada 15-16 ay kadar önce yaptığımız sözleşmede Kandil Dağı eteklerinde petrol aranmasını öngörmüştür. O zaman Çözüm Süreci nihayetlenmemişti, nereye gideceği de belli değildi. Şimdi bile sonuçlarını son derece dikkatli takip etmemiz lazım. Hındırın ve Çoman sahalarında artık her yaptığımız gerçeğin sanal kısmını açıklamak zorunda kalıyoruz. Bize, 'Siz PKK ile petrol mü paylaşacaksınız' diye soruyorlar. Biz şu ana kadar PKK'nın ortaya koyduğu sıkıntıları paylaştık. 30 yıldan bu yana her birimizin yaralandığı bir ortam oldu. Petrolü PKK ile değil Irak ile paylaşacağız. Bu projeye çok önem veriyoruz. İki ülkenin kardeşliğinin vurgulanması adına önemli bir güç olarak görüyoruz. Musul'un, Kerkük'ün, Erbil'in o bölgedeki petrolün dünya pazarına sunulmasının önemli olduğu kanaatindeyim."
Yıldız, Türkiye'nin faaliyetlerinin sadece doğalgaz ve ham petrolle sınırlı olmadığını, 410 megavatlık yüzer santral ile Basra bölgesine elektrik iletimi yapılmasının planlandığını söyledi. Şu anda Türkiye'nin elektrik iletim hattı götürmediği hiçbir komşu ülkesi kalmadığını anlatan Yıldız, "Aynı şekilde Cizre- Musul hattında 15 kilometrelik bir açık var, o da kapandıktan sonra Türkiye üzerinden elektrik verilecek" dedi.
(Sürecek)
