Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın himayesinde Topkapı Sarayı Müzesi'nde açılacak "Bir taşım keyif-Türk kahvesinin 500 yıllık öyküsü" başlıklı sergi, Sultanahmet'teki Four Seasons Hotel'de tanıtıldı.
Türk Kahvesi Kültürü ve Araştırmaları Derneği Başkanı Merve Gürsel, Osmanlı coğrafyasına 16. yüzyılın ortalarında ulaşan kahvenin, buradan dünyanın dört bir yanına yayıldığını, ulaştığı her köşede, o diyara ait kültürün içinde kendi dünyasını oluşturduğunu söyledi.
Gürsel, gündelik yaşamın içinde yerini bulan, yiyecek-içecek kültürünün en vazgeçilmez unsurlarından biri haline gelen kahvenin bir yandan kavrulmasından pişirilmesine uzanan süreç için gereken araç-gereçlerini yarattığını, öte yandan toplum hayatında o zamana kadar yaşanmamış bir sosyalleşmenin oluşmasını sağladığını kaydetti.
Bir fincan kahvenin, Osmanlı toplumunun alışkanlıklarını farklılaştırarak yaşamın tadı, tuzu haline geldiğini ifade eden Gürsel, "Sergi, kahvenin 500 yıllık öyküsünü, bu maceranın kültürel boyutunu ön plana çıkartarak anlatmaktadır. Kahve bitkisinin botanik özellikleriyle dünyadaki yayılımı ve pişirme tekniklerinin yanı sıra topraklarımızda yarattığı sosyal ortama, keyif ve ikram kültürüne sanat eserleri üzerinden bakmayı tercih etmiştir" dedi.
- 700 civarında eser yer alıyor
Topkapı Sarayı Müzesi Müdür Vekili Ayşe Erdoğdu, kahvenin Osmanlı'ya Kanuni Sultan Süleyman döneminde geldiğini, bir sosyalleşme ve keyif aracı olduğunu, ikram kültürü yarattığını anlattı.
Sergiyi yapmayı 2012'de konuşmaya başladıklarını belirten Erdoğdu, Türk kahvesinin 2013'te UNESCO'nun İnsanlığın Somut Olmayan Kültür Mirası listesine girmesinin ardından sergi sürecini hızlandırdıklarını aktardı.
Erdoğdu, pek çok müze ve koleksiyondan eser ödünç aldıklarını dile getirerek, "Topkapı Sarayı'nın koleksiyonlarında kahveyle ilgili ciddi birikim var. Arşivden, yazma eserler kütüphanesinden tutunuz kahve içilen fincanlara ya da üretim aşamasında bütün eserlere dair. Sergi için bunun yanında başka müze ve koleksiyonlardan 170 eser aldık. Zengin bir koleksiyon yer alıyor. 700 civarında eser sergilenecek" diye konuştu.
Bir iki yıl içinde de sarayda kahveyi anlatan daimi bir sergiye kavuşulacağını kaydeden Erdoğdu, sergiye destek veren kurumlara, koleksiyonerlere teşekkür etti.
UNESCO Türkiye Milli Komisyonu Başkanı Prof. Dr. Öcal Oğuz, somut olmayan kültürel miras konusunda trenin kaçırılmadığını belirterek, Türkiye'nin Dünya Miras Sözleşmesi'nde 13 kültürel ve doğal varlığının bulunduğunu, somut olmayan kültürel mirasta ise 12 varlığın yer aldığını anlattı.
Oğuz, bu mirasın korunması ve gelecek kuşaklara aktarılmasının önemine değindi.
Şekerbank Kurumsal İletişim ve Marka Yönetimi Grup Başkanı Aybala Şimşek, 1953'te Anadolu'da yüz binlerce kooperatif üyesi pancar çiftçisinin birikimleriyle toplumsal kalkınma misyonuyla kurulan bir banka olarak bugün de aynı amaç için çalıştıklarını belirtti.
Kırsal kalkınmayı desteklerken yerel kültürün de korunması için çalıştıklarını, kültürel mirasın korunmasına ve genç kuşaklara aktarılmasına destek verdiklerini belirten Şimşek, bu kapsamda sergiyi desteklediklerini kaydetti.
- Sergi hakkında
Başta Topkapı Sarayı Müzesi koleksiyonları olmak üzere pek çok müze, özel müze, kütüphane ve koleksiyonlar eserlerinden oluşan "Bir taşım keyif-Türk kahvesinin 500 yıllık öyküsü" sergisi, kahvenin Osmanlı kültürü içinde oluşturduğu özgün seremoniyi ortaya çıkıyor.
Ana sponsorluğunu Şekerbank'ın yaptığı, küratörlüğünü Ersu Peki'in üstlendiği sergi, Topkapı Sarayı Müzesi Has Ahırlar'da 21 Şubat-15 Haziran tarihleri arasında ziyarete açık kalacak.
Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın himayesinde açılacak sergi, bugüne kadar Türkiye'deki kahveyle ilgili açılan en kapsamlı sergi özelliğinde.
Çoğu ilk kez sergilenen eserlerle birlikte tarihi, kültürel ve sosyal öğelerin bir araya geldiği sergi, kahve bitkisinin botanik özellikleri, dünyadaki yayılımı ve pişirme teknikleriyle Osmanlı topraklarında yarattığı sosyal ortama, keyif ve ikram kültürüne, 16. yüzyıldan 20. yüzyıla tarihlenen eserler üzerinden tanıklık ediyor.
