Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande'ın, Mısır ile Rafale tipi 24 savaş uçağının satışı için mutabakata varıldığını duyurması ülke gündeminde geniş yer bulurken, anlaşmanın Fransa'nın demokratik değerlerine zarar verip vermeyeceği tartışılıyor.
Mısır'a pazartesi günü gidecek Fransa Savunma Bakanı Jean-Yves Le Drian tarafından imzalanacak anlaşmayla Fransa, 5,2 milyar avro karşılığında 24 Rafale uçağını resmen Mısır'a satmış olacak.
Yaklaşık üç ay süren müzakereler sonucunda varılan anlaşmaya göre, Fransa'nın uçakları bu yıl teslim etmesi bekleniyor. Ancak Fransa, geçmişte Rafale konusunda Mısır ile olduğu kadar şanslı değildi. Üretimine ilk kez 1988 yılında başlanan Rafale'in satışı için dönemin cumhurbaşkanları Jacques Chirac, Nicolas Sarkozy ve Hollande tarafından zaman zaman girişimlerde bulunulsa da olumlu bir yanıt alınamamıştı.
Dassault şirketinin ürettiği altıncı savaş uçağı olan Rafale, "çok pahalı", "çok sofistike" olduğu gerekçesiyle beklenen ilgiyi görmemiş ve Brezilya, Libya ve Fas ile yürütülen müzakereler sonuçsuz kalmıştı.
- Terör korkusu satışı hızlandırdı
Rafale için Katar ile 2008 yılından ve Hindistan ile ise 2012 yılından bu yana görüşmelerin devam ettiği belirtilirken Mısır'la varılan bu çabuk mutabakatın arkasında Mısır'ın terör endişesinin yattığı tahmin ediliyor.
Uzmanlar, Suriye, Irak, Libya ve Yemen'de yaşananlar sonrasında Abdulfettah es-Sisi rejiminin uçaklar için acele ettiği görüşünde.
Zira, Rafale satışı, Sisi'nin Aralık ayında Fransa ziyaretinde ilk kez gündeme gelmiş Savunma Bakanı Le Drian ise Ocak ayında Mısır'a gitmişti.
Mısır'ın aksine Hindistan ve Katar için bölgesel terör tehdidinin olmayışının da görüşmelerin uzamasına neden olduğu düşünülüyor.
- "Para konuştuğunda, Fransa susar"
Artan işsizlik oranları ve devamlı düşen büyüme rakamlarıyla mücadele eden Fransa için Rafale'in satışı her ne kadar ekonomik anlamda ülkenin elini rahatlatacak olsa da insan hakları konusunda eleştirilmesine neden oluyor.
İnsan Hakları İzleme Örgütü Fransa Sorumlusu Jean Marie Fardeau yaptığı bir açıklamada, Fransa'nın Sisi rejimiyle imzaladığı bu anlaşmadan duyduğu endişeyi açıklayarak, "eli kanlı" diye tabir ettiği Abdulfettah es-Sisi yönetimiyle varılan anlaşmayı doğru bulmadıklarını bildirdi.
Konuya sadece insan hakları örgütleri değil bazı siyasi çevreler de tepki gösteriyor. Yeşiller Partisi Sözcüsü Julien Bayou yaptığı yazılı açıklamada, "Uçaklar, masum insanları öldüren, göstericilerin üzerine ateş açan, sayısız insan hakkı ihlali yapan bir diktatöre satıldı. Elbette para konuştuğundan Fransa susar" ifadelerine yer verdi.
AA muhabirinin, "Fransa'nın Mısır'la yaptığı anlaşma insan hakları noktasında Fransa'nın imajına zarar verir mi?" sorusunu yönelttiği Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Romain Nadal ise eleştirilerin aksine insan hakları meselesinin Fransa'nın daima önceliği olduğunu söyleyerek, ülkesinin Mısır halkının hak ve özgürlüklerine saygı duyduğu cevabını verdi.
Fransa, Mısır'la sürdürdüğü yakın ilişkiler nedeniyle daha önce de eleştirilere maruz kalmıştı. Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin Aralık ayında Fransa'ya düzenlediği resmi ziyaret sonrasında Hollande, Mısır'da yaşanan insan hakları ihlallerine göz yummakla suçlanmıştı.
