FRANKFURT/CENEVRE - ABDULSELAM DURDAK/FATİH EREL - İngiltere'nin en büyük bankalarından HSBC'nin "varlıklı müşterilerinin İsviçre'deki hesapları üzerinden vergi kaçırmalarına yardımcı olduğu" iddiası, İsviçre'nin özel bankacılık alanındaki şeffaflık yapısına ilişkin tartışmaları da gündeme getirdi.
İngiltere'nin önde gelen uluslararası bankası HSBC'ye ilişkin iddialar şeffaflığı yeniden gündeme getirirken, bankalarda açılan isimsiz hesaplar şu an bir çok Batı ülkesinde yasa dışı olarak kabul ediliyor. Bu durum İsviçre'nin bankacılık alanındaki gizliliğinin önemli bir parçası olmaya devam ediyor. Vergi kaçırma suçlaması nedeniyle daha önce de İsviçre'de UBS, Credit Suisse ve İsrail bankası Leumi'nin İsviçre şubesi, ABD tarafından cezaya çarptırılmıştı. ABD'nin, bazı İsviçre bankalarına açtığı soruşturma kapsamında inceleme hala sürüyor.
Fransa'nın da UBS ve Bank Reyl hakkında açtığı soruşturma devam ediyor. İsviçre, kendi bankalarına yöneltilen bu suçlamalar karşısında, finans sisteminde reforma gideceği ve otomatik vergi bilgilendirme sistemi paylaşımını uygulamaya sokacağını duyurmuştu.
Ayrıca söz konusu iddialar, başta Almanya ve İsviçre basını olmak üzere Avrupa medyasında geniş yer buldu. İsviçre medyasında, yaşanan son gelişmeler, uluslararası alanda İsviçre için "utanç verici" gelişmeler olarak değerlendirildi.
Bankanın eski bilgi işlem çalışanı Herve Falciani tarafından sızdırıldığı iddia edilen ve "Swissleaks" adı verilen belgelere göre, bankanın İsviçre'deki merkezinde, İsviçre'den 11 bin 235, Fransa'dan 9 bin 187, İngiltere'den 8 bin 844, Brezilya'dan 8 bin 667, İtalya'dan 7 bin 499, İsrail'den 6 bin 554, ABD'den 4 bin 183, Arjantin'den 3 bin 625, Türkiye'den 3 bin 105 ve Belçika'dan 3 bin 2 hesap bulunuyor. Yaklaşık hacmi 120 milyar doları aşan 30 bin hesap içinde Türkiye'ye ait hesapların hacminin ise 3,4 milyar dolara yaklaştığı belirtiliyor.
Belgelerde, Almanya'dan da 2 bin 106 müşteri ve 3 bin 616 banka hesabı belirlendi. Hesapların toplam bakiyesi yaklaşık 3 milyar avro (4,4 milyar dolar) tutarında. Söz konusu hesaplarda Alman pasaportu taşıyanlar arasında sanayici aileler, iş adamlarının yanı sıra profesyonel sporcular da bulunuyor.
Listede Almanya'dan moda fotoğrafçılığının tanınan isimlerinden Helmut Newton ve Almanya'da daha önce kömür, çelik ve otomobil üreticisi Daimler de dahil olmak üzere bir çok sanayi şirketinin hisselerine sahip Flick Ailesi yer aldı.
- İsviçre durdurmaya çalıştı
İsviçre hükümeti, Falciani'yi 2008 yılında Lübnan'da elindeki bilgileri satmaya çalıştığı yönünde uyardıktan sonra, Falciani İsviçre polisi tarafından 2008 yılının aralık ayında sorgulamak için tutuklandı. Sorgulama sonrasında serbest bırakılan Falciani, ardından Fransa'ya yerleşti.
Falciani'nin Fransa'ya yerleşmesi sonrasında, Fransız yetkililer kendisinden bankalarda yaşanan iddialar hakkında bilgi elde etti. Daha sonra İsviçre, Falciani'nin iadesini istese de Fransa buna yanaşmadı. Ayrıca İsviçre hükümeti, banka sisteminin gizli yapısını ortaya çıkardığı ve casusluk yaptığı suçlamalarıyla Falciani hakkında 2014 yılının aralık ayında hukuki soruşturma başlattı.
Öte yandan, tüm bu gelişmelerin ardından konuya ilişkin banka tarafından da açıklamalar yapıldı. HSBC'nin İsviçre Üst Yöneticisi (CEO) Franco Morra, dün yaptığı açıklamada, bankanın, servislerin para aklama ya da kaçırmak amacıyla kullanılmasını engellemek için 2008 yılında radikal bir dönüşüm başlattığını bildirdi.
Morra ayrıca, İsviçre özel bankacılığının eski modeline ilişkin ise, "Tarihsel iş uygulamalarıyla ilgili bu belgeler, İsviçre özel bankacılığının eski modelinin artık kabul edilemez olduğunun bir hatırlatmasıdır" değerlendirmesini yapmıştı.
İsviçre hükümeti ve HSBC bankası, Herve Falciani'yi bankayı ve müşterilerini zor durumda bırakarak kendi hesabını düşünen bir "suçlu" olarak nitelendiriyor.
Falciani'nin, HSBC'nin İsviçre'deki şubesinde bilgi işlem çalışanı olarak bulunduğu sırada bankanın gizli tutulan müşteri bilgilerine ulaştığı ve bu hesap bilgilerinin detaylarını 2006 yılı sonunda ve 2007 yılının başında bankanın sisteminden kopyaladığı iddia ediliyor.
