Son olarak Boko Haram örgütüyle mücadelede Kamerun'a destek veren ülke, sınırlarının çatışma bölgelerine yakın olması sebebiyle şiddet mağduru toplumlara da kucak açıyor.
Kuzeydeki sınırlarını 10 yıl boyunca iç savaşa sahne olan Libya ile paylaşan Çad, 2011'de Afrika'da Sahel-Sahra bölgesindeki artan silahlı gruplar ve kaçakçılıkla mücadelede stratejik konumuyla Fransız güçlerine destek verdi.
Sudan'ın batısında meydana gelen şiddetli çatışmalar nedeniyle 2 yüz binden fazla kişinin göç etmek zorunda kaldığı Darfur bölgesiyle de sınırı bulunan ülke, çok sayıda mülteciye ev sahipliği yaptı.
Çad aynı zamanda Orta Afrika Cumhuriyeti'ndeki krizde Afrika önderliğindeki barış gücüne destek verdi.
Orta Afrika Cumhuriyeti'nin sınır komşusu bu ülke, Müslüman Seleka grubu ile Hıristiyan Anti-balaka grubu arasında çıkan şiddetli çatışmalar nedeniyle evini terk edenlere kapılarını açtı.
Coğrafi konumu göz önüne alınınca Çad'ın, Nijerya'nın kuzeybatısında ve Kamerun'un kuzeyinde saldırılarını artıran Boko Haram'a karşı mücadele konusunda devre dışı kalmasının mümkün olamayacağı gözüküyor.
- Çad'ın askeri gücü -
ABD Stratejik Araştırmalar Enstitüsü'nün verileri, Çad ordusunda 9 bin 500'ü yedek olmak üzere 25 bin askerin görev yaptığını gösteriyor. Yaklaşık 11 milyonluk ülke nüfusunun yalnızca yüzde 2,5'i askerlerden oluşuyor.
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'ne (SIPRI) göre, Çad silahlanmaya en fazla bütçe ayıran Afrika ülkelerinin başında geliyor. Çad'ın 2000-2010'da askeri harcamalarının gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) oranı yüzde 1,9'dan yüzde 7,1'e yükseldi. 2010'dan sonra bu oran yüzde 2'ye düşse de Çad petrol geliri sayesinde savunma harcamalarına finansman sağlamaya devam ediyor.
Çad ordusu, 2000-2010 döneminde sofistike ekipmana da sahip oldu. Bu dönemde Çad, 16 Mi-24 tipi savaş helikopteri, 309 zırhlı araç ve T-55 tipi 60 tank, Haziran 2014'te de Rus yapımı 3 MIG-29 tipi uçak satın aldı.
Barış misyonlarına alışkın olan Çad ordusu, bu sayede uluslararası alanda deneyimlerinden söz ettirmeyi başardı. Bugüne dek başta Orta Afrika Cumhuriyeti ve Mali'de olmak üzere 6 barış operasyonuna katılan Çad'ın gönderdiği 11 bin 22 askerden 28'i öldü.
Uluslararası Para Fonu'nun (IMF) tahminlerine göre, ülkenin geçen yıl yüzde 9,6 büyüyen ekonomisi bu yıl 6,7'ye gerileyecek. Yaklaşık 11 milyon 300 bin nüfuslu ülkede gayrisafi yurt içi hasılanın bu yıl sonunda 17 milyar 562 milyon dolar olması bekleniyor.
Satınalma gücü paritesine göre kişi başına düşen milli geliri 2,805 dolar olan Çad'ın, kamu borcunun GSYH'ye oranı da yüzde 27,9 seviyelerinde bulunuyor.
Petrol zengini ülkenin yıl sonunda cari açığının GSYH'ye oranının da yüzde 7,09 düzeyinde olacağı öngörülüyor.
- "Çad , Boko Haram'ın yayılmasına engelleyebilecek güçte" -
Afrika'nın Sahel-Sahra bölgesi uzmanı Babacar Justin Ndiaye, Çad ordusunun Boko Haram örgütünün yayılmasını engelleyebilecek güçte olduğunu belirtti.
Nijerya'da kurulan Boko Haram örgütünün diğer ülkelere yayılmaması için Çad ordusunun mücadele ettiğini ifade eden Ndiaye, Çad'ın Nijerya'ya da bu konuda yardımda bulunabileceğine dikkati çekti.
Senegalli uzman, ihtiyaç duyulduğu taktirde Çad ordusunun diğer Afrika ülkelerine de finansal, lojistik ve askeri destek sağlayabilecek gücü bulunduğunu söyledi.
Kamerun ordusunda sınır ötesi müdahaleye izin verilmediğine dikkati çeken Ndiaye, bu konuda Çad ordusunun ilkelerinin daha geniş olduğunu aktardı.
Uzman, ayrıca yerli Tuareg halkının Boko Haram'a yardım ettiği iddialarına ilişkin arka planının araştırılması gerektiğini vurguladı.
Çad ile Kamerun birliklerinin Boko Haram grubuna karşı başlattığı operasyonların, Fransa'nın Sahel-Sahra bölgesinde terör eylemlerine karşı uluslararası müdahaleye hazırlık için bir strateji olabileceği iddialarına yönelik Ndiaye, "Önceki gün Nijerya ve Kamerun hava sahasında Fransız savaş uçakları görüldü. Bu tesadüf olamaz" ifadesini kullandı.
- Çad- Fransa işbirliği -
Çad'ın en büyük ekonomik ortaklarından biri olan Fransa'nın başkent Ndjamena'daki askeri üste yaklaşık 1300 askeri bulunuyor. Fransa, Sahel bölgesinin anahtarı olarak gördüğü Çad'ın istikrarını sağlamak üzere büyük çaba gösterdi. Örneğin, 1978-1987'de Çad ve Libya arasındaki savaşta "Manta" ve "Epervier" adlı operasyonlar düzenlemişti.
Ayrıca Mali'nin kuzeyinde güvenliği sağlayan Fransız güçlerine destek vermek üzere Çad, bölgeye 2 binden fazla asker konuşlandırmıştı.
Orta Afrika Cumhuriyeti'nde Aralık 2013'te başkent Bangui'de siyasi krizin büyümesi Fransa'yı tedirgin etmiş bunun üzerine Ndjamena'da zirve düzenlenmişti. Fransa Sangaris operasyonu kapsamında Orta Afrika'ya yaklaşık 2 bin asker göndermişti.
Fransa'nın, Mali, Burkina Faso, Nijer ve Çad'da 3 binden fazla askeri bulunuyor.
