Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, Aliağa Gemi Söküm Bölgesi'nde, gemi geri dönüşüm faaliyetinde bulunmak isteyen gerçek ve tüzel kişilerin gemi söküm tesisi için uygun kriterleri sağlamak kaydıyla Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığından "Gemi Söküm Yetki Belgesi", Çevre ve Şehircilik Bakanlığından ise "Gemi Söküm İzin Belgesi" alarak faaliyet gösterdiği hatırlatıldı.
Bölgeye ağırlıklı olarak yurt dışından hurda gemi geldiği bildirilen açıklamada, Türkiye'ye getirilen hurda gemiler için Basel Konvansiyoneli notifikasyon (ön bildirim) prosedürünün uygulandığı, notifikasyon formunun yanı sıra tehlikeli madde envanter raporu istendiği, raporlar incelenerek, notifikasyon formunun onaylanması suretiyle gemi ithalatlarına izin verildiği anlatıldı.
Bakanlığa ve il müdürlüğüne, bu gemiye istinaden resmi bir başvuru olmadığı aktarılan açıklamada, başvuru sırasında Basel Konvansiyoneli'ne göre teslim edilmesi gereken evraklardan "tehlikeli madde envanter raporu", "survey raporu" (gözlem raporu) ve ilgili bilgi, belgelerde, sökümde uygunsuzluk tespiti halinde geminin mahrece (çıkış noktası) iade edileceği kaydedildi.
Ayrıca ülkeye söküm amacıyla getirilen gemilerin Aliağa Liman Başkanlığından "yanaşma izni" almadan önce demirleme bölgesinde, ilgili raporlarının teyidi amacıyla "Mütemmim Cüz Komisyonu" oluşturulduğu belirtilen raporda, komisyonun, beyanların doğruluğunu araştırdığı, beyan dışı atık söz konusu olması durumunda, geminin mahrece iade edildiği aktarıldı.
Açıklamada, "Bu işleyiş içerisinde Kuito gemisine ait bakanlığımıza ve İzmir İl Müdürlüğümüze herhangi bir başvuru olmamakla birlikte, başvuru halinde bahsedilen prosedür uygulanacaktır" denildi.
Konuya ilişkin ihbar üzerine, gemi hakkında inceleme ve araştırmalar yapıldığı belirtilen açıklamada, araştırmalar sonucunda gemiye ait radyasyon temizleme çalışmalarının ilk olarak geçen yıl Kasım ayında yapıldığı bildirildi. Ölçümlerde olumsuzluk tespit edilmediği, sonrasında ise İngiliz Aberdeen Radiation'ın ikinci kez geminin radyasyon ölçümlerini yaptığı ifade edilen açıklamada, ikinci ölçümün de ilkiyle uyum sağladığının tespit edildiği kaydedildi.
Açıklamada, şu bilgilere yer verildi:
"Tespit sonucuna göre geminin en yüksek radyasyon ölçüm değerinin 0,23µSv/h olduğu ve diğer ölçümlerin bu değerin altında olduğu ifade edilmekte olup, 0,23µSv/h değeri uluslararası limit değeri aşmamaktadır. Ayrıca Angola hükümetinin Atom Enerjisi Kurumu tarafından da radyasyon ölçüm değerlerinin 0,2µSv/h'nin altında olduğu beyan edilmiştir.
Tüm bu değerlendirmeler neticesinde Kuito gemisi Türkiye karasuları demirleme bölgesine geldiği anda Aliağa Liman Başkanlığınca yanaşma izni düzenlenmeden önce geminin survey raporuna istinaden oluşturulan Mütemmim Cüz Komisyonu'na Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, TAEK ya da AFAD personeli dahil edilecek olup, Mütemmim Cüz Komisyonu'nun tespitleri sonucunda beyana aykırı (sınır değerleri aşan radyasyon, mütemmim cüz harici tehlikeli atık ya da madde) bir husus tespiti halinde geminin notifikasyon onayı yapılmaksızın mahrece iade edilecektir."
