Ailenin ve Dinamik Nüfus Yapısının Korunması Amacıyla Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'na göre Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı'nın izniyle faaliyet gösteren özel kreş ve gündüz bakımevleri de Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı kurumlarda olduğu gibi 5 vergilendirme dönemi gelir vergisinden istisna tutulacak.
Doğum yapan memura ve eşine istekleri üzerine 24 aya kadar kullandırılan aylıksız izin süresi kademe ve derece intibakında değerlendirilecek.
Doğum öncesi analık izninin başlaması gereken tarihten önce gerçekleşen doğumlarda, doğumdan analık izninin başladığı tarihe kadarki süre doğum sonrası analık iznine eklenecek. Böylece normalden 10 hafta önce gerçekleşen bir doğumda mevcut düzenlemeye göre doğum sonrası izne 8 hafta ilave edilirken, 8 haftadan daha önce gerçekleşen doğumlarda, aradaki süre 8 haftaya ek olarak doğum sonrası izne eklenecek.
Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlarla memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi halinde, memur olan eşlerine, çocuğun teslim edildiği tarihten itibaren 8 hafta izin verilecek. Bu izin, evlatlık kararı verilmeden önce çocuğun fiilen teslim edildiği durumlarda da uygulanacak.
Analık izni biten kadın memur, süt izni verilmeksizin ve çocuğun hayatta olması kaydıyla isteği halinde birinci doğumda iki ay, ikinci doğumda dört ay, sonraki doğumlarda ise altı ay süreyle günlük çalışma süresinin yarısı kadar çalışabilecek. Çoğul doğumlarda bu sürelere birer ay ilave edilecek. Çocuğun engelli doğması halinde her durumda bu süre 12 ay olarak uygulanacak.
Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu evlat edinen memur da isteği üzerine çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten itibaren bu haktan yararlanacak. Memurun çalışacağı süreler ilgili kurum tarafından belirlenecek. Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu eşiyle birlikte veya münferit olarak evlat edinen memurlarla memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi halinde memur olan eşe, çocuğun fiilen teslim edildiği tarihten itibaren, istekleri üzerine 24 aya kadar aylıksız izin verilecek.
Çocuğu olan memur anne ve baba, çocuk mecburi ilköğretim çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar normal çalışma süresinin yarısı kadar çalışma talep edebilecek. Yarım zamanlı çalışmaya başlayan memur, aynı çocuk için bir daha bu haktan yararlanmamak kaydıyla izleyen aybaşından geçerli olmak üzere normal zamanlı çalışmaya dönebilecek. Bu kapsamdaki memurlara, fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç olmak üzere mali haklarla sosyal yardımlarına ilişkin her ödeme unsurunun yarısı esas alınarak ödeme yapılacak. Derece yükselmesiyle kademe ilerlemesi, belli görevlere atanma veya terfi süreleri yarım olarak dikkate alınacak.
Bu haktan aynı tarihler esas alınarak belirlenecek dönem itibarıyla evlat edinenler de talepleri halinde yararlanacak.
Bu hakkın amacı dışında kullanıldığının tespit edilmesi halinde yarım zamanlı çalışma sona erdirilecek.
Yarım zamanlı çalışma hakkından yararlanamayacak memurları hizmet sınıfı, kadro unvanı, kurum veya teşkilat bazında birlikte veya ayrı ayrı olarak Maliye Bakanlığı'nın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu belirleyecek.
Düzenleme yürürlüğe girdiğinde doğum sebebiyle aylıksız izinde olan memurlar, tasarıda öngörülen izin sürelerinden yararlanabilecek.
Tasarıdaki ücretli ve ücretsiz yarı zamanlı çalışma haklarına ilişkin hükümler ise yürürlükten sonra gerçekleşen doğum, erken doğum ve evlat edinme durumunda uygulanacak.
- Kadın işçilerin durumu
Doğum sonrası yarım çalışma ödeneği ödemeleri ve prim giderleri, İşsizlik Sigortası Fonu'nun giderleri arasında olacak.
Doğum yapan kadın işçiye, ücretsiz izin süresi kadar doğum sonrası yarım çalışma ödeneği ödenecek. Yarım çalışma ödeneği, çalışılan aya ait aylık prim ve hizmet belgesinin ilişkin olduğu aydan sonraki ikinci ay içinde İşsizlik Sİgorta Fonu'ndan aylık olarak yapılacak. Doğum sonrası yarım çalışma ödeneğinin günlük miktarı, günlük asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80'i kadar olacak.
Bu haktan yararlanılabilmesi için işçinin adına, doğum tarihinden önceki son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olması, İş Kanunu'na göre haftada 45 saatlik çalışma süresinin yarısı kadar fiilen çalışılması ve doğum sonrası analık hali izninin bittiği tarihten itibaren 30 gün içinde doğum sonrası yarım çalışma belgesiyle başvuruda bulunulması gerekecek. Mücbir sebepler dışında, başvuruda gecikilen süre doğum sonrası yarım çalışma ödeneği almaya hak kazanılan toplam süreden düşülecek. Bu ödemeler damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmayacak.
Geçici işgöremezlik ödeneği almaya hak kazananlara, bu durumlarının devamı süresince doğum sonrası yarım çalışma ödeneği ödenmeyecek.
İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan yersiz ödemeler, yasal faiziyle birlikte işverenden tahsil edilecek.
(Sürecek)
