Obama, İngiltere Başbakanı David Cameron ile görüşmesinin ardından düzenlenen ortak basın toplantısında, İran'ın nükleer silah elde etmesini önlemeye yönelik, kapsamlı, diplomatik bir çözüm arayışını sürdürürken uluslararası toplumun birlik halinde kalması gerektiği noktasında Cameron ile mutabık olduklarını belirtti. Obama, İran'a bu aşamada ilave yaptırımlar getirmenin ise bu uluslararası birliğe zarar vereceği ve diplomatik çözüm ihtimallerini gerileteceği uyarısında bulundu.
Kongre'de İran'a yönelik yeni bir yaptırım tasarısı için yürütülen hazırlıklara dair bir soruyu yanıtlayan Obama, İran'la müzakereler sırasında uluslararası toplum olarak zemin kaybetmediklerini, İran'ın da bu süre zarfında nükleer programını hızlandırmadığını, hatta bazı unsurlarının geriletildiğini ifade etti.
Obama, şu anda önlerindeki birkaç ay süresince kendilerini masada bir dizi ciddi müzakerenin beklediğine dikkati çekerek, "Her zaman söylediğim gibi, aslında bir diplomatik anlaşmaya erişebilme şansımız muhtemelen yüzde 50'nin altında. Ancak, bize nükleer silah geliştirmedikleri yönünde teyit edilebilir türden garantiler sunan bir diplomatik anlaşmaya erişme fırsatına hala sahibiz, şu anda varabileceğimiz en iyi olası netice bu" diye konuştu.
Obama, sözlerine şöyle devam etti:
"Kendi partimdekiler de dahil olmak üzere Kongre üyelerine sorum şu; önümüzdeki 60-90 gün içerisinde bir anlaşmaya varabilme olasılığını tehlikeye atabilecek adımları neden atmamız gerekiyor? Bununla tam olarak ulaşılmak istenen ne? Risklerin neler olduğunu ben size söyleyeyim...(Böyle bir durumda) Tüm müzakerelerin çökme ihtimali çok yüksek ve o noktada, İran'ın müzakere masasına gelmeden önceki durumuna dönmesi ve o zaman yaptıklarının aynısını yeniden yapmaya başlaması için üzerinde hiçbir kısıtlama kalmayacak. Müzakereleri sonlandırma gerekçesi olarak da ABD'nin kötü niyet beslediğini ve anlaşmayı bozduğunu iddia edebilecekler ve dünya genelinde bu görüşe sempati gösterenler de çıkacak."
- "Müzakereler çökerse..."
Dolayısıyla, daha henüz tamamlanmadan müzakereleri zayıflatma ya da baltalamak için ortada hiçbir iyi argümanın bulunmadığını vurgulayan Obama, İran'ın nükleer silah arayışı içerisinde olmadığına dair gerekli güvenceleri vermemesi ve müzakerelerin başarısızlıkla sonuçlanması halinde ise, "diğer seçenekleri araştırmak zorunda kalacaklarını" kaydederek, "Kongre'ye gelip, vidaları sıkıştırmamız gerektiğini söyleyecek ilk kişi ben olacağım" dedi.
Obama, İran için tüm seçeneklerin masada olduğunu uzun süredir söylediğini hatırlatarak, "Ancak Kongre şunun farkında olmalı ki, eğer bu diplomatik çözüm (çabası) başarısız olursa, o zaman bunun bir noktada askeri sürtüşmeyle neticelenmesi riski ve ihtimali de artar ve Kongre bunun da sorumluluğunu almak zorunda kalır. Eğer dünya bizim müzakerelerde ciddi olmadığımıza inanırsa, bu bağlamda ihtiyaç duyacağımız türden koalisyonu da inşa edemeyebiliriz" diye konuştu.
Bu nedenle, "ABD'nin çok uzun süredir karşılaştığı en zorlu ve en kalıcı ulusal güvenlik sorunlarından biri" olarak tanımladığı bu meseleye diplomatik çözüm bulunması ihtimalini tehlikeye atacak türden yaptırımları devreye sokmada Kongre'ye "beklemede kalması" çağrısı yapan Obama, "Kongre'nin sabır göstermesi gerekiyor. Dün Demokrat Kongre üyelerine de söylediğim gibi, masama bir tasarı gelirse veto edeceğim. Bunu neden yaptığıma dair argümanımı da Amerikan halkına sunacağım. (Kongre üyelerine) Olası bir savaşa girme ihtimali kalmadan büyük bir sorunu çözebilme fırsatına sahip olup olmadığımızı görmek için (yaptırım adımını) birkaç ay ertelemelerini rica ediyorum" ifadesini kullandı.
Obama, bir gazetecinin, "Eğer müzakereler başarısız olursa, en muhtemel alternatifin savaş zemini olduğu mesajını mı veriyorsunuz?" şeklindeki sorusu üzerine, "İran'la müzakereler başarısız olursa hemen savaş zeminine gireceğimiz yönünde bir öngörüde bulunmuyorum. Eğer İran'ın nükleer silah elde etmesini önlememiz gerektiği görüşündeysek, diplomasinin başarısız olması halinde bu hedefi başarmak için başka seçeneklere de bakmamız gerektiği ihtimalini gözönüne almalıyız" diye konuştu.
Hiç kimsenin "kötü bir anlaşma" peşinde olmadığını, buna müsaade etmeyeceklerini ve varacakları olası bir anlaşmanın da sadece Kongre üyeleri tarafından değil, nükleer programların teknik boyutlarını bilen kişiler tarafından detaylıca inceleneceğini söyleyen Obama, "Dolayısıyla burada önemli olan şu; o noktaya ulaşamayabiliriz de ama nükleer meseleyi barışçıl biçimde çözebilme şansına sahibiz. Kongre'ye şu anda ana mesajım; ateş etmeyin" dedi.
- "Evet, senatörlerle görüştüm"
İngiltere Başbakanı Cameron da, İran'ın nükleer silah geliştirememesini sağlamaya yönelik kesin kararlılıklarının devam ettiğinin altını çizerek, bunu başarmanın en iyi yolunun, müzakerelerin başarılı olması için gereken ortamı yaratmaktan geçtiğini söyledi.
Cameron, bir soru üzerine, İngiltere'nin, yeni yaptırım ya da yeni yaptırım tehditlerinin nükleer müzakerelerin başarıyla neticelenmesine katkı sağlamayacağı ve uluslararası toplumun birlikteliğinde çatlaklar yaratabileceği yönündeki görüşünü paylaşmak için bugün bazı Amerikalı senatörlerle görüştüğünü belirtti.
(bitti)
