ING Uluslararası Araştırmalar tarafından her yıl 13 Avrupa ülkesinde 13 bin tüketiciyi kapsayarak gerçekleştirilen "Avrupa'da Tasarruf ve Borç Araştırması" tamamlandı. İngiltere, Hollanda, Almanya, Fransa, Belçika, Lüksemburg, İtalya, İspanya, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Romanya ve Türkiye'de yapılan anketlerde ortaya çıkan sonuçlar, yeni yılda tüketicilerin hangi alanlarda tasarruf edeceğini ve finansal yönetim konusunda hangi faktörlerden etkilendiklerini belirledi.
Araştırma, Türkiye'de ve Avrupa'da tüketici alışkanlıkları, tasarruf eğilimleri ve borçlanma yöntemlerine ilişkin ilginç sonuçlar ortaya koydu.
Buna göre, son bir yıl içinde Avrupa'da tasarrufu bulunmayanların oranı yüzde 35'ten yüzde 38'e yükseldi. Türkiye'de ise tasarruf sahibi olmayanların oranında bir yıl öncekine göre yüzde 4'lük artış görülüyor. Tasarrufu bulunmayan tüketicilerin oranının 2014 yılında yüzde 44'e ulaştığı Türkiye, kişisel tasarruflar liginde sondan ikinci sırada yer alıyor. 2015'te ise bu oranın yüzde 48'e ulaşması bekleniyor. Listenin son sırasında 2014'te yüzde 52, 2015 beklentisinde ise yüzde 60'lık oranla Romanya bulunuyor.
Listede, Hollanda, Lüksemburg ve İngiltere tasarruf alanında zirvede yer alırken, Avrupa genelinde tasarruf sahiplerinin son bir yılda artış gösterdiği ülkeler İngiltere ve Belçika oldu.
Yıllık Gayrı Safi Milli Hasıla değişim oranına göre tasarrufların azaldığı ülkeler sıralamasında Türkiye, yüzde 23 tasarruf kaybıyla listenin ilk sırasında geliyor. Türkiye'de araştırmaya katılan kişiler arasında genel ekonomik gidişatın kişisel finansal yönetimlerini olumsuz etkilediğini belirtenlerin oranı bir yıl öncesine kıyasla 8 puan artış göstererek, yüzde 31'den yüzde 39'a çıktı. Avrupa genelinde ise genel ekonomik durumun kendi tasarruflarını olumsuz etkilediğini düşünenler geçen yıla göre 5 puan azalarak yüzde 41'den yüzde 36'a indi.
- Borç dağılımında Türkiye'de kredi kartı, Avrupa'da bireysel krediler önde
Kişisel borçlar haritasında Türkiye'deki tüketiciler yüzde 53'lük kredi kartı borç oranıyla Avrupa'nın açık ara zirvesinde bulunuyor. Bu alanda Türkiye, en yakın takipçileri İngiltere (yüzde 25) Polonya (yüzde 21) ve Romanya'ya (yüzde 18) kıyasla önde yer alıyor.
Kredi kartı kullanımının en düşük olduğu ülkeler ise Hollanda (yüzde 5), Fransa (yüzde 5), Avusturya (yüzde 6) ve Almanya (yüzde 7) şeklinde sıralanıyor. Türkiye'de tüketicilerin borç yükünün yüzde 53'ünü kredi kartı borçları, yüzde 37'sini bireysel krediler, yüzde 11'ini ek hesap kullanımı, yüzde 20'sini aile ve yakın çevreye borçlar oluşturuyor. Avrupa ortalamasında ise tüketicilerin borç dağılımında bireysel krediler yüzde 24, kredi kartı borçları yüzde 18, ek hesap kullanımı yüzde 15, aileye ve yakın çevreye borçlar yüzde 10 pay alıyor.
Araştırmada ayrıca, Avrupa genelinde tasarruf sahiplerinin yüzde 67'sinin kredi kartı borcu bulunmadığı, tasarruf sahibi olmayanların ise yüzde 56'sının kredi kartı borcu olduğu bilgisi dikkati çekiyor.
Avrupa'da tüketicilerin yüzde 27'si, Türkiye'de yüzde 30'u borç alırken uygulanan faizi bilmediklerini belirtiyor. Bununla birlikte Avrupa'da tüketicilerin yüzde 45'i, Türkiye'de 42'si borçlanmak için ek hesap kullanımını kredi kartına tercih ediyor. Polonya, Almanya, İngiltere ve Hollanda'da ise ek hesabı tercih edenlerin oranı yüzde 50'nin üzerine çıkıyor.
- Türkiye'de tüketici, giyim ve kişisel bakım masraflarını kısıyor
Araştırma sonuçlarına göre tüketicilerin tasarruf için yaptıkları birikim miktarından duyduğu memnuniyeti ifade eden Tasarruf Konforu Ligi'nde Türkiye 5. Sırada yer alarak üç yıl arka arkaya bulunduğu pozisyonu korudu.
Buna göre, Türk tüketicilerin yüzde 31'i tasarruf miktarından memnun olduğunu söylüyor. Ancak buna rağmen, Türkiye'de toplam nüfusa kıyasla tasarrufu olmayan geniş bir kesim bulunuyor. Türkiye tüm ülkeler arasında, tasarruflarını düzenli artıramayanların yüzde 62 ile en yüksek orana sahip olduğu ülke konumunda yer alıyor.
Avrupa genelinde tüketicinin lüks tüketimi azalttığı ve sabit giderlere daha fazla odaklandığı görülüyor. Araştırmada Avrupa'da en fazla kısılan giderler, eğlence ve boş zaman aktiviteleri olarak belirlendi. Giyim ve kişisel bakım masrafları Avrupalı tüketicinin tasarruf için en yaygın şekilde kesintiye gittiği üçüncü gider alanı iken, Türkiye'de bu iki kalem, masrafların kısıldığı alanlar listesinde başı çekiyor.
Avrupa'da tüketicilerin 2015'te tatil masraflarında yüzde 18 kesintiye gidecekleri göze çarpıyor. Bu oranın Türkiye, İspanya ve İtalya'da yüzde 22'ye çıktığı görülüyor. Diğer yandan Avrupa'da en az kesintiye gidilen alan ise gıda harcamaları olarak öne çıkıyor.
- Türkiye'de eşler birbirlerinin tüm banka hesaplarından haberdar değil
Türkiye, Avrupa'da araştırmaya katılan ülkeler arasında "Eşim sahip olduğum tüm banka ve tasarruf hesaplarımdan haberdardır" cümlesine katılmayanların oranının en yüksek çıktığı ülke konumunda bulunuyor.
Türkiye ayrıca, Fransa'nın ardından "eşlerin birbirinden parasal konularda sır saklamasının normal karşılandığı" görüşünün en çok kabul gördüğü ikinci ülke oldu. Borcu olan hanelerde bu oranın daha da yükseldiği görüldü. Avrupa'da borçluların yüzde 22'si, borcu olmayanların ise yüzde 17'si eşlerinden yaptıkları bazı masrafları gizliyor. Türkiye'de gizli harcama yapanların oranı borcu olan hanelerde yüzde 27, borcu bulunmayan hanelerde ise yüzde 22 düzeyinde yer alıyor.
Avrupa'da 10 kişiden 3'ü sahip olduğu parayı eşine söylememeyi normal görüyor. Avrupa genelinde tüketicilerin yüzde 17'si, Türkiye'de ise yüzde 28'i eşlerine söylemedikleri bir hesapları bulunduğunu beyan ediyor. Avrupa genelinde, yaşça daha büyük çiftlerin eşlerinden parasal konularda daha az sır sakladıkları göze çarpıyor.
- Bankadan borç almak aileden istemekten kolay
Bireyler, borç alma konusunda aile ve yakın çevreden çok bankaları tercih ediyor. Tüketicilerin çoğunluğu ailelerinden ya da arkadaşlarından borç istemenin zor geldiği görüşünde birleşiyor. Avrupa'da tüketicilerin yüzde 74'ü ailesinden borç istemenin bankadan almaktan daha zor olduğunu düşünüyor.
Aileden borç almanın daha yaygın olduğu Türkiye'de de durum çok farklı değil. Tüketicilerin yüzde 84'ü aileden ya da arkadaşlardan borç istemenin bankadan borç almaktan daha zor geldiğini söylüyor. Türkiye bu oranla araştırma yapılan Avrupa ülkeleri arasında ise 1. sırada yer alıyor.
