Depremden korkanları rahatlatan açıklama

Anadolu Üniversitesi (AÜ) Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü öğretim üyeleri, deprem bölgelerinde inşa edilecek yapıların dayanıklılığını ölçmek için yeni hesaplama yöntemi geliştirdi.

Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü öğretim üyeleri Doç. Dr. Gökhan Özdemir ve Doç. Dr. Özgür Avşar, hazırladıkları TÜBİTAK destekli "Kurşun çekirdekli kauçuk izolatörlerde, deprem etkime açısının maksimum izolatör deplasmanlarına etkisi" konulu projeyle deprem bölgelerinde yapılacak binaların uygulamalarında çalışan inşaat mühendislerinin kullanımına sunmak için basitleştirilmiş bir hesaplama yöntemi hazırladı.

Doç. Dr. Özdemir, AA muhabirine yaptığı açıklamada, hazırladıkları proje kapsamında, sismik taban izolasyonlu yapıları depremselliğin nasıl etkilediği ve bu yapıların nasıl davrandığını gösteren bir analitik çalışma yürüttüklerini söyledi.

Çalışmanın, uygulamada hızla artış gösteren sismik taban izolasyonlu yapıların tasarım ilkelerine ciddi katkılarda bulunacağını belirten Özdemir, "Aslında Sağlık Bakanlığı'mızın aldığı karar doğrultusunda ülkemizde 1. ve 2. deprem bölgelerinde inşa edilecek 100 ve daha üstü yatak kapasiteli hastanelerde sismik taban izolasyonu uygulaması zorunlu hale getirilmiştir" ifadesini kullandı.

Türkiye'de sismik taban izolasyonu uygulaması konusunda tasarım ve alt yapı açısından ciddi eksiklikler bulunduğunu savunan Özdemir, şöyle konuştu:

"Yürütmekte olduğumuz TÜBİTAK projesi kapsamında, bu tarz yapıların uygulamalarında çalışan inşaat mühendislerinin kullanımına sunmak için basitleştirilmiş bir hesaplama yöntemi sunmayı hedeflemekteyiz. Bu amaçla, kurşun çekirdekli izolatörlerin tersinir tekrarlanır hareketler altında test edilmesi sonucu elde edilen gerçek kuvvet-deplasman eğrileri, bilgisayar ortamında bu tarz yapıların deprem simülasyonlarında kullanılmaktadır. Bu çalışma sonucunda elde edilecek veriler ışığında amaçlanan temel hedef, ülkemizde uygulama alanı hızla artacak olan bu inşaat teknolojisinin tasarım aşamasında kullanılmak üzere, standart bir mühendisin bile kolayca uygulayabileceği basit bir hesaplama yöntemi geliştirmektir. Bu sayede, tasarım sırasında dikkate alınması oldukça zor ve karmaşık olan birçok parametrenin hızlı fakat etkin bir biçimde hesaplamalara katılması sağlanacaktır."

Doç. Dr. Avşar ise Türkiye'nin önemli bir bölümünün deprem tehlikesi altında olduğunu, inşa edilecek yapılarda gerçekleşebilecek hasar yapıcı bir depremin güvenli bir şekilde atlatabilmesinin yapı mühendislerinin en önemli amaçlarından birini olduğunu kaydetti.

- "Deprem yönetmeliğine katkı sağlayacak"

Sismik taban izolatörlü yapı uygulamasının giderek yaygınlaştığını vurgulayan Avşar, şunları kaydetti:

"Sismik taban izolatörlü yapı tasarımının gerçekleştirilmesi için ülkemizde herhangi bir yönetmelik bulunmadığından, bu tür yapıların tasarımı yurtdışı kaynaklı yönetmeliklerle gerçekleştirilmektedir. En son 2007 yılında yürürlüğe giren mevcut deprem yönetmeliğimizin güncelleştirilmesi ve geliştirilmesi çalışmaları devam etmektedir. Önümüzdeki aylarda tamamlanması beklenen taslak deprem yönetmeliğinde, sismik izolatörlü yapıların tasarım esaslarını ortaya koyacak bir bölümün olacağı bilinmektedir. Şu anda yürütmekte olduğumuz TÜBİTAK destekli projemizdeki çalışmaların hazırlanan yönetmeliğe ışık tutacağını ve önemli katkılar sağlayacağını düşünüyoruz."

Mevcut yönetmeliklerde depremin farklı doğrultularda etkimesi bir takım düzeltme katsayıları ile dikkate alınmakta olduğuna değinen Avşar, "Proje çalışmamızda deprem etkisi yapının farklı doğrultularına uygulanarak, oluşabilecek en elverişsiz durum belirlenecektir. Böylelikle izolatörlü yapı tasarımında deprem doğrultusunun en kritik açıda uygulanması durumunun dahi dikkate alınabilmesini hedeflemekteyiz" dedi.

Depremden korkanları rahatlatan açıklama

Özdemir, depreme dayanıklılığı yeni yöntemle hesaplayacaklarını bildirdi.