İsrail'in kaos senaryosu

İsrail askeri istihbaratı 2015 yılı hakkında yaptığı yıllık değerlendirmesinde Ortadoğu’da ortaya çıkacak tehditlerle ilgili ‘kaotik’ yorumlarda bulundu. İsrail’in Yedioth Ahronoth gazetesinde de yayımlanan istihbarat birimlerinin analizlerine göre Suriye, Irak, Yemen ve Libya gibi ülkelerde oluşan politik, askeri ve ekonomik istikrarsızlığın diğer Ortadoğu ülkelerine de yayılması engellenemeyecek Öncelikle Ortadoğu’nun halihazırdaki durumu hakkında öngörülerde bulunan istihbarat servisi, bölgede dengenin bir türlü sağlanamamasını etkin bir uluslararası gücün yokluğuna bağladı.

RUSYA ETKİN OLACAK

Türkiye’ye değinilmemesi dikkat çeken raporda, Irak ve Suriye’de IŞİD tehlikesine karşı ABD’nin yeterli güce sahip olmamasına vurgu yapıldı. ABD Başkanı Barack Obama’nın koalisyon ortakları olmadan adım atamamasının bölgedeki istikrarsızlığı engelleyemediği kaydedilen raporda, “2015 yılında da Suriye ordusuna yardımlarına devam edecek olan Rusya, Ortadoğu’da etkin devletlerden biri olacak” denildi.

GOLAN PARANOYASI

Değerlendirmede İsrail, Esed rejimiyle çarpışan Özgür Suriye Ordusu’na (ÖSO) sağladıkları “insani yardımın” karşılığını gördüklerini de açıkladı. İsrail’in 1981 yılında tek taraflı olarak ilhak ettiği Suriye topraklarına bağlı Golan Tepeleri’ni tehdit unsuru olarak gördüğü silahlı gruplardan korumak için ise dolaylı olarak ÖSO’nun yardımının dokunacağına inanılıyor.
İsrail ve Suriye arasında Golan Tepelerine ÖSO tarafından konuşlandırılan silahlı militanların, IŞİD, El-Nusra ve Hizbullah gibi İsrail’e sızacak veya tehdit oluşturabilecek güçleri fiziksel olarak engelleyeceği düşünülüyor.

İki kritik gelişmeye dikkat

2015 yorumunda Ortadoğu’daki gelişmelerle ilgili bir diğer dikkat çekici unsur ise bölgedeki durumu etkileyecek iki anahtar olay değerlendirmesi oldu. Bölgedeki gidişatı etkileyecek iki önemli faktörün İsrail genel seçimleri ve düşen petrol fiyatları olacağı öne sürüldü. Petrol krizini ağır darbe almadan atlatacağı düşünülen Suudi Arabistan ve Körfez ülkeleri haricinde diğer Arap ülkeleri için yapılan değerlendirmeler gelecek yılın bu ülkeler için pek de kolay geçmeyeceğini ortaya çıkardı. Değerlendirmede petrol fiyatlarının düşmesiyle beraber girilecek kriz sonucunda İran, Irak ve Libya gibi ülkelerin anarşi kurbanı olacağı ifade edildi.

Ülkeler birer birer bölünecek

İsrail'in istihbarat raporunda siyasi ve askeri çatışmalar sonucunda parçalanma sürecine giren ülkelere de değinildi. İsrail askeri istihbaratı, Libya’nın üç, Sudan’ın iki bölgeye ayrılacağını ve Yemen, Suriye, Irak ve Somali’de başlayan bölünme hareketlerinin ise hızlanacağı ve yayılacağı görüşünde. Raporda 2015’te Hamas ile bir savaşın daha kaçınılmaz olduğu vurgulanırken İran, Irak, Suriye ve Yemen gibi ülkelerin içinde bulunduğu silahlı grupların çatışma eksenine Mısır, Ürdün, Suudi Arabistan ve hatta Katar’ın da gireceği vurgulanıyor. Ancak Katar ve Mısır arasındaki muhtemel bir yakınlaşmanın İsrail için önemli olduğu kabul ediliyor. Bu anlaşmanın Gazze-İsrail sınırında yaşanacak herhangi bir büyük felaketi önlemede ve geciktirmede etkin olacağı inancı hakim.

Yeni Şafak /Sevde Haksal