Geçen yıl en ucuzunun kilogramı 10 lira olan kabuklu ceviz, bu yıl 20 liradan satılıyor. İç randımanı yüksek ve daha iri olan kabuklu cevizin kilogramı 30 liraya kadar çıkıyor. Kuruyemişcilerde iç çeviz ise 44-50 liradan satılıyor.
Cevizin tane fiyatının ekmek fiyatına yaklaşması, rekolte düşüklüğünden kaynaklanıyor. Mart ayında yaşanan soğuk hava, ağaçlarda açmak üzere olan çiçekleri dondurdu. Düşen rekolte son yıllarda artan tüketimle birlikte talebi karşılayamayınca fiyat artışına yol açtı.
AA muhabirine açıklamalarda bulunan Tüm Kuruyemiş Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜKSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Muammer Çaputçu, fiyat artışlarının arz talep dengesinden kaynaklandığını söyledi. Çaputçu, "2014 yılı kuruyemiş sektörü açısından kuraklık ve don olayı gibi doğa olaylara bağlı rekoltenin düştüğü ve fiyatların yükseldiği bir yıl oldu. Antep fıstığı, fındık gibi ürünlerin yanında ceviz de bu olumsuz doğa koşullardan etkilendi" dedi.
Türk toplumunun tüketim geleneğinde çok önemli yeri olmasının yanı sıra sağlığa faydasının her geçen gün daha iyi anlaşılmasının cevize olan talebi artırdığına dikkati çeken Çaputçu, üretimin iç tüketime yetmediğini, talebin ithalatla karşılandığını dile getirdi.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2013 yılında ceviz üretiminin 212 bin 140 ton olduğunu kaydeden Çaputçu, bu miktarın, yüzde 30 randıman ile 63 bin 642 ton iç cevize karşılık geldiğine işaret ederek, "TÜKSİAD olarak biz bu rakamın gerçek durumu yansıtmadığını düşünüyoruz. Bize göre Türkiye'nin yıllık kabuklu ceviz üretimi yaklaşık 76 bin tondur. Bu da 22 bin 800 ton iç cevize karşılık geliyor. Bu miktar iç tüketime yetiyor" diye konuştu.
- Rekolte 4'te 1 oranında düştü
Cevizde yerli üretimin tüketimi karşılayamadığını, talebin ithalatla karşılandığını dile getiren Çaputçu, bu yıl rekoltenin 4'te 1 oranında düşerek, kabuklu 20 bin ton seviyesinde gerçekleştiğini belirtti. Düşük rekoltenin fiyatları yükselttiğini anlatan Çaputçu, "2013 yılında 10 lira olan yerli kabuklu cevizin kilogramı fiyatı yüzde 100 artarak 20 lira oldu. Fiyat artışını, rekolte düşüşü ve kuruyemiş sektörünün diğer kalemlerinde yaşanan artışlar tetikledi" dedi.
- Talep ithalatla karşılanıyor
Üretimin iç tüketimi karşılayamadığını belirten Çaputçu, talebin ithalatla karşılandığını söyledi. Türkiye'nin yıllık iç ceviz tüketiminin yaklaşık 45 bin ton olduğunu ifade eden Çaputçu, buna karşılık üretimin 22 bin 800 tonlarda kaldığını dile getirdi. Çaputçu, şunları söyledi:
"TÜİK verilerine göre 2013 yılında ihracat düşürüldükten sonra 6 bin 250 ton iç ceviz ithalatı yapılmıştı. İhracatımız düşüldükten sonra net iç ceviz ithalatımız yaklaşık 6.250 tondur. Bu veriler geçen yıl kaçak yollarda Türkiye'ye 16 bin ton iç ceviz geldiğini ortaya koyuyor. Bu yılın ilk 10 ayında 20 bin ton kabuklu, 649 ton da iç ceviz ithalatı yapıldı. Yıl sonu itibariyle ithalat 23 bin 500 ton kabuklu ve 800 ton iç ceviz olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz."
İzmir Kemeraltı Çarşısı'nda kuruyemişçilik yapan İsmail Değişti, fiyatların artmasının tüketimi azalttığını söyledi. Geçen yıl 10 liraya sattıkları cevizin şimdiki fiyatının 20 liranın üzerinde olduğunu ifade eden Değişti, Niksar cevizinin kilogram fiyatının 24 lira olduğunu ifade etti. Cevizi üreticiden aldıklarını dile getiren Değişti, ürün bulmakta zorluk çektiklerini sözlerine ekledi.
