ABD, bugün sürpriz biçimde, Küba ile diplomatik ilişkilerin normalleştirilmesi sürecine başlayacağını duyurdu.
Obama da Beyaz Saray'da kameraların karşısına geçerek, Amerikan çıkarlarına hizmet etmeyen "zamanı geçmiş yaklaşıma" son verdiklerini açıkladı.
İki ülkenin ilişkilerinin normalleşmeye başlayacağını belirten Obama, bunun da Amerikalı ve Kübalılar'a daha fazla fırsat sunacağını bildirdi.
ABD ile Küba arasındaki ilişkilerin karmaşık bir tarihe sahip olduğunu belirten Obama, kendisinin 1961 yılında, Fidel Castro'nun Küba'da iktidara gelmesinden tam iki yıl sonra ve rejimi yıkmaya çalışan Domuzlar Körfezi Çıkartması'ndan birkaç ay sonra dünyaya geldiğini hatırlatarak, iki ülke ilişkilerinin uzun yıllar Soğuk Savaş ortamına göre devam ettiğini hatırlattı.
Birbirinden sadece 145 kilometre uzakta olmasına rağmen ABD ile Küba arasındaki ideolojik ve ekonomik bariyerlerin yıllar içinde arttığını dile getiren Obama, bu dönemde ABD'deki Kübalı göçmenlerin ülkeye birçok katkılar sağlayarak, aslında iki ülke arasında eşsiz bir bağ kurduğunu bildirdi.
Obama, ABD'nin Küba'daki insan hakları ve demokrasiyi desteklemeyi, ülkeyi izole ederek yaptığını anımsatarak, bu politikaların tamamen iyi niyetlerle yapılmasına rağmen hiçbir ülkenin yaptırımları uygulamada ABD'ye katılmadığını ve bu nedenle de bu uygulamanın çok etkisinin olmadığını anlattı.
Küba'nın bugün hala 50 yıl önce iktidara gelen Castro kardeşler tarafından yönetildiğine dikkati çeken Obama, "Birçoğumuz doğmadan önce getirilen katı yaptırımlar ne Amerikalılar'a ne Kübalılar'a hizmet etti" dedi.
Obama, ABD'nin diğer bir komünist ülke olan Çin ile 35 yıldan uzun süredir ilişkisi bulunduğuna ve Soğuk Savaş döneminde en fazla Amerikalı'nın ölmesine neden olan savaşı yaşadıkları Vietnam ile 20 yıl önce ilişkilerin düzeltildiğine işaret ederek, bu nedenle başkan olduğunda Küba politikasını gözden geçireceğini söylediğini kaydetti.
- Papa Francis devreye girdi
Amerikalı Kübalılar'ın, Küba'daki aileleriyle yeniden birleşmeleri için onlara seyahat yasağını geçmişte kaldırdıklarını belirten Obama, zaman zaman daha fazla adımlar atmak istediğini ama Küba'daki Amerikan vatandaşı Alan Gross'un tutuklu kalmasının ana engeli oluşturduğunu söyledi.
Obama, Gross'un durumunu uzun süredir Küba ile konuştuklarını ve Papa Francis'in de kendisi ve Küba Devlet Başkanı Raul Castro'ya ulaşarak, Gross'un ve ABD'de tutuklu olan 3 Kübalı'nın bir an önce serbest bırakılması noktasında kendilerine çağrı yaptığını kaydetti.
Gross'un bugün serbest bırakıldığını hatırlatan Obama, bunun yanında ABD'deki 3 Kübalı'nın değişimi karşısında da Küba'nın, 20 yıldır hapiste tutulan ABD'nin Küba'daki en önemli istihbarat ajanlarından birini serbest bırakmayı kabul ettiğini söyledi.
- "50 yıllık izolasyon işe yaramadı"
Obama, tüm bunların sonucunda, ABD Dışişleri Bakanlığına en kısa zamanda Küba ile diplomatik ilişkilerin normalleştirilmesi için görüşmelere başlanması direktifini verdiğini ve Havana'da büyükelçilik açacaklarını belirterek, üst düzey yetkililerin Küba'yı ziyaret edeceğini bildirdi.
Obama, "50 yıllık izolasyon işe yaramadı, yeni yaklaşıma ihtiyacımız var" diye konuştu.
Küba'nın terörizm sponsoru ülkeler listesindeki yerinin de gözden geçirileceğini ifade eden Obama, iki ülke arasındaki seyahat ve bilgi akışını da artıracaklarını dile getirdi, ekonomi alanındaki adımlara değindi.
Obama, Kongre ile de Küba'ya yönelik ambargonun kaldırılması için diyaloğa gireceğini bildirdi.
Küba Devlet Başkanı Raul Castro ile dün telefonda konuştuğunu da ifade eden Obama, Küba'nın bazı siyasi tutukları serbest bırakmasından duydukları memnuniyeti de söyledi. Obama, Kübalılar'ın özgürlüklerine yönelik bariyerlere dair yanılsamaya da sahip olmadığını, hiçbir Kübalı'nın evrensel haklarını kullandıkları için taciz ve tutuklamaya tabi tutulamayacaklarını bildirerek, ülkedeki insan hakları ihlallerine yönelik eleştirilerini dile getirdi.
Obama, bugünkü açıklamalarının Küba toplumunu bir gecede değiştiremeyeceğini bildiğini ama bunların Küba halkına destek sağlayacağını söyledi.
Bu yeni adımlara karşı çıkanlara da seslenen Obama, onların görüşlerine saygı duyduğunu, demokrasi ve özgürlüklere yönelik taahhütlerini paylaştığını belirterek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"50 yıldan fazla süredir yaptığımız şeyleri yapmaya devam edip, farklı sonuçlar alabileceğimize inanmıyorum. Küba'yı yıkıma sürüklemek, Amerikan çıkarlarına da Küba haklına da hizmet etmiyor. 50 yıldır işe yaramadı ama yaradığını bile farz etsek, deneyimlerimizden biliyoruz ki, ülkeler, insanları kaosa sürüklenmediği durumlarda daha iyi ve kalıcı değişimlere yöneliyor. Siyasi, sosyal ve ekonomik alanda gereksiz kısıtlamaları kaldırarak, Küba'ya11 milyon nüfusu için potansiyelini kullanma fırsatı sunuyoruz. Bu nedenle, yardım etmek istediğimiz Küba halkına, ABD'nin yaptırımlarıyla daha fazla yük getirmemeliyiz.
Küba halkı, Amerika dostluk elini uzatıyor. Kiminiz bize umudun kaynağı olarak bakıyor, bazılarınız bizi sömürgeci olarak görüyor. Size dürüst olacağım, aramızdaki tarihi hiçbir zaman silemeyiz. Fakat sizin kendi kararınızı alabilmeniz ve onurunuzla yaşamanız gerektiğine inanıyoruz. Bugün ABD, sıradan Kübalı'nın hayatını biraz daha iyileştirmek, biraz daha özgür ve refah kılmak için partner olmak istiyor."
Amerika kıtasındaki ülkelere, kolonyalizm ve komünizmin mirasını, uyuşturucu kartellerinin tiranlığını, diktatörlüğü ve sahte seçimleri arkada bırakma çağrısı yapan Obama, çabalarından dolayı Papa Francis'e, Kanada hükümetine ve kendilerine destek verdiği için Kongre'deki bazı üyelere teşekkür etti.
