Rusya Muhalefeti sıkıştıyor

Çarşamba günü Şam’da Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed ile bir araya gelen Mihail Bogdanov, görüşme sonrasında yaptığı açıklamada Moskova’nın ABD ile Suriye rejimi arasındaki görüşmeye ev sahipliği yapmak istediğini belirtti.

Konuyla ilgili teklifi Suriye rejimine sunduklarını belirten Bogdanov, “Eğer Şam Moskova'da görüşmek isterse ABD yönetimi ve diğer taraflarla bu konuyla ilgili görüşeceğiz” dedi.

Bogdanov, Suriye krizinin çözülmesiyle ilgili yeni barış girişimlerinin hayata geçmesiyle ilgili ABD ile temas halinde olduklarını da belirtti.

Rusya son dönemde Suriye krizinde ağırlığını koymaya ve ‘merkez ülke’ haline gelmeye çalışıyor.

Bogdanov 7 Aralık’ta İstanbul’da Suriye Muhalif ve Devrimciler Koalisyonu (SMDK) Başkanı Hadi Bahra ile görüşmüştü.
Kısa bir süre önce de Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim Rusya’da Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile bir araya gelmişti.

Rusya’nın bir diğer hedefi Moskova’da Suriye rejimi ve muhalefetini bir araya getirerek yeni bir Cenevre süreci başlatmak.
Suriye iç savaşını sonlandırmayı hedefleyen ancak başarısızlıkla sonuçlanan Cenevre görüşmeleri de ABD ve Rusya inisiyatifinde gerçekleşmişti.

Rusya muhalefeti sıkıştırıyor

Al Jazeera Türk’e bilgi veren SMDK yetkilileri, Rusya ile SMDK arasındaki temasların son dönemde arttığını ve Rusya’nın muhalefeti masaya oturması için sıkıştırdığının söyledi.

SMDK yetkililerine göre Moskova, ‘barış görüşmelerinin’ bir an önce başlamasını istiyor ve Suriye muhalefetine acele etmesi için baskı yapıyor.

‘İran-Rusya girişimi’ iddiası

Suriye krizinde denklemin bir tarafında da Esed rejiminin bölgedeki en önemli destekçisi İran duruyor.

Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed yönetimine ve Hizbullah'a yakınlığıyla bilinen Lübnan merkezli Sefir gazetesi, Rusya-İran girişimiyle yeni bir planın gündeme getirildiğini ve bu plana göre, Esed'in bazı yetkilerinden taviz vermeye hazır olduğunu ve önce Moskova'da sonra Şam'da muhaliflerle diyaloğu kabul ettiğini yazdı.

Beşşar Esed'in yılbaşından sonra Rusya'ya gideceğini öne süren gazetenin haberinde, "Nisan ayında, çoğunluğu muhaliflerden oluşacak, Ahmed Muaz Hatip başkanlığında bir hükümetin kurulmasını da öngören girişimi görüşeceği" iddiası yer alıyor. Habere göre Hatip başkanlığındaki yeni hükümetin, anayasa yazma ve genel seçime hazırlanma görevleri olacak. Haberde, söz konusu hükümette, Rusya'nın ısrar ettiği gibi Savunma Bakanlığı ile hava, askeri emniyet ve devlet emniyetibirimlerinin Esed'de kalacağı, İçişleri Bakanlığının muhaliflerde kalmasında ise bir sakınca görülmediği ileri sürüldü.

Ancak Suriyeli muhalifler gazetenin iddialarına şüpheyle yaklaştıklarını söylüyor ve İran ve Rusya'nın Suriye krizinin önemli ve güçlü bir tarafı olması nedeniyle, tüm tarafların memnun kalacağı bir çözüm için çaba göstereceğini veya tarafsız arabulucu rolünü oynayacağını düşünmüyor.

Şam-Moskova-Tahran trafiği

Şam- Moskova- Tahran üçgeninde dikkat çeken trafik, SMDK’nın ilk başkanı Ahmed Muaz Hatip’in Moskova’yı ziyaret etmesi ve sonrasında Esed rejimi ile masaya oturulabileceği yönünde mesajlar vermesiyle yaklaşık iki ay önce başlamıştı.

Daha sonra BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan De Mistura, Suriye’de Halep’ten başlayarak bazı bölgelerde çatışmaların dondurulması (freeze zones) planını açıklamış ve kısa bir süre sonra bu planı Şam’da Beşşar Esed ile paylaşmıştı.
Esed bu görüşmeden saatler sonra planın ‘üzerinde çalışılmaya değer’ olduğunu açıklamıştı.

Bu temastan sonra Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim bu kez Rusya’ya giderek Putin ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile görüşmüştü.

Suriye rejimine yakın El Vatan gazetesi, bu görüşmede Suriye’de siyasi bir çözümün yol haritasının masaya yatırıldığını ve Ahmed Muaz Hatip gibi ‘bağımsız muhaliflerin’ de dahil edildiği bir çözüm planının görüşüldüğünü yazmıştı.

Bu hafta içinde dikkat çeken iki önemli gelişme ise, BM Temsilcisi De Mistura’nın Gaziantep’te bu yeni planı muhalif gruplarla görüşmesi ve Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim’in Tahran ziyareti oldu.

'Muhalefeti bitirme planı'

Suriyeli muhalifler, De Mistura’nın planını muhalefeti bitirme planı olarak görüyor ve kendilerine ‘Esed’i bırak, IŞİD ile savaş’ baskısının yapıldığını iddia ediyor.

Suriye krizinde Esed’i rahatlatan bir diğer gelişme ise, en büyük destekçisi İran ile ABD’nin, Irak’ta IŞİD’e karşı mücadele adı altında adı konulmamış bir ortaklığa gitme ihtimalinin doğmuş olması oldu.

Sahadaki etkisini 'koz' olarak kullanmaya çalışan İran, bu noktada Esed’in koltuğunu korumasını sağlayacak bir ‘siyasi çözümü’ hayata geçirmek için uğraşıyor. De Mistura’nın planına İran’ın yanı sıra Rusya ve ABD de destek veriyor.

Rusya Muhalefeti sıkıştıyor

Şam’da Beşşar Esed ile görüşen Rusya Devlet Başkanı Putin’in Özel Temsilcisi Bogdanov, ABD ile Suriye rejimini Moskova’da masaya oturtmak istediklerini açıkladı. Rusya’nın hedefi Suriye krizinde ‘merkez ülke’ olmak.