Suriye’de Esed’i hedef almayan planlara eleştiriler artıyor

Beyaz Saray’ın, IŞİD’i Suriye’de Beşşar Esed rejimini güçlendirmeden yok etme politikası, Pentagon yetkilileri tarafından da eleştirilmeye başlanırken, ABD’li uzmanlar yönetimin askeri kanadıyla aynı görüşü paylaşıyor.

ABD’de Barack Obama yönetimin Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed’e ve IŞİD ile mücadeleye ilişkin stratejisine eleştiriler artmış durumda. Washington’ın sadece IŞİD hedeflerini havadan vurarak ve sahada Irak güçleri ve Suriyeli ılımlı muhaliflerle işbirliği yaparak örgütü yok edilebilmesinin zorluğu her geçen gün daha iyi anlaşılırken, ABD’nin sahaya sınırlı sayıda da olsa özel birliklerini göndermesi veya bölge ülkelerinin de alanda çatışmalarda yer alması gerektiğini savunanların sayısı çoğalıyor.

Ancak Başkan Obama, ABD ordusunu yeniden bir savaşa sokmayacağını, ne Irak’ta ne de Suriye’de askerlerinin çarpışmaya gireceğini ısrarla söylüyor. Obama, IŞİD ile savaşan Esed ile yanı cephede görünüp ittifak yapar duruma düşmemekle ısrarlı ve Suriye’de IŞİD’in zayıflatılmasının, Esed’i güçlendirip ılımlı muhalifleri daha da ezmesine yol açacağının farkında. Obama’nın ülkeye askerini konuşlandırmaktan kaçındığı diğer noktalardan biri de şüphesiz Suriye’ye birlik göndermesi halinde rejim güçleriyle de savaşa tutuşma ihtimali. Siyasi bir anlaşmaya varılmadan Esed’in yönetimden uzaklaştırılmasının ülkedeki kurumların da Libya ve Irak’ta görüldüğü gibi çökeceğini düşünen Obama, eylül ayında IŞİD’e yönelik stratejilerini açıklarken, Esed rejimine ilişkin bir planlamaya açıklık getirmemişti.

“Kısıtlı şekilde savaşmaları söylenilen ordu kızgın”

Yönetimin Suriye’de sadece siyasi çözüm için Esed’in gitmesi gerektiğini söylemekle yetinmesinden, rejime yönelik bir stratejinin belirlenmemesinden artık ABD Savunma Bakanlığı Pentagon da rahatsız. ABD Savunma Bakanı Chuck Hagel’in, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı Susan Rice’a iki sayfalık keskin bir eleştiri yazısı göndererek, Esed’e yönelik niyetine açıklık getirmemesi nedeniyle, yönetiminSuriye politikasının çökme tehlikesi içinde olduğu uyarısında bulunduğu, önceki hafta ABD medyasında geniş yer edinmişti.

Hagel da perşembe günü katıldığı bir forumda, konuyla ilgili "Başkana ve Ulusal Güvenlik Konseyi'ne bu konudaki en iyi düşüncelerimizi iletmeliyiz ve bunlar dürüst, direkt olmalı" ifadesini kullandı.

AA muhabirinin sorularını yanıtlayan merkezi Washington'da bulunan Ortadoğu Enstitüsü Uzmanı Greg Myre, Hagel’ın düşüncelerine katıldığını belirterek Obama yönetiminin Esed’e yönelik stratejisinin net olmadığını söyledi. Myre, “Hagel’ın dediği aslında bu zamana kadar birçok insanın gerçekten sorduğu bir şeydi” dedi.

Başkan Obama’nın, Ortadoğu’da Amerikan askerlerinin başka bir savaşa girmesini istemeyen halkın kabul edeceği politikaları uygulamaya çalıştığına vurgu yapan Myre, “Ancak orduda büyük bir kızgınlık olduğunu düşünüyorum. Çünkü onlara savaşmaları söylendi ama bunu da kısıtlı bir şekilde yapmaları istendi” açıklamasında bulundu.

ABD’nin Suriye’de iyi bir istihbarat ağına sahip olmadığını, Irak’ta var olanını da son dönemde kaybettiğine dikkati çeken Myre, ordunun sahada kara birlikleri olmadığı sürece sağlam istihbarat edinmelerinin güç olacağını kaydetti.

“Üniformalı yetkililer hava operasyonlarının yetersiz olduğunu biliyor”

Amerikan Girişimcilik Enstitüsü’nün uzmanlarından Thomas Donelly de IŞİD’e karşı mücadelede sınırlı yetkiye sahip askeri üniformalı yetkililerin öfkeli olduğuna değindi. Donelly, “Beyaz Saray’ın stratejisi, elleri arkalarından bağlı şekilde savaşmak istemeyen üniformalı insanları rahatsız ediyor. Bu kişiler devam eden hava operasyonlarının yetersiz olduğunu çok iyi biliyor ama kendilerine söylenilenleri yapıyorlar” görüşünü dile getirdi.

Shawnee Üniversitesi öğretim üyelerinden Amr Al Azm ise Obama yönetimin Esed’e karşı harekete geçmemesinde yönetim içinde etkili olan küçük bir grubun etkisinden söz etti. Bu küçük ve etkili olan grubun bölgedeki herhangi bir krize ABD’nin bulaşmamasının en iyi adım olacağı görüşünü savunduğunu anlatan Azm, “Obama ekibi içinde yoğun bir eleştiri akımı var. Hillary Clinton eleştirerek bıraktı, büyükelçi Robert Ford, Fred Hoff görevlerini bıraktılar ve şimdi Savunma Bakanı Chuck Hagel’ın eleştirdiğini görüyoruz” hatırlatmasında bulundu.

Azm, yönetimin stratejisine karşı endişelerini dile getirenlerin sayısının artışta olduğunu anlattı.

“Esed problemin bir parçası, çözümün değil”

Uzmanlar Esed’in uzaklaştırılmasıyla birlikte birçok sorunun cevaplanması gerekeceğini düşünüyor.

“IŞİD’i zayıflattığınızı ve yok ettiğinizi düşünün ama Esed rejimine ne olacak?” sorusunu soran Myre, “Suriye’de Esed rejimi daha güçlü olacaktır” dedi.

ABD’nin Suriye krizinin çözümünde en başından beri Esed’in yönetimden ayrılmasını sağlayacak bir güç değişimini savunduğunu, krize askeri bir çözümün olmadığını söylediğini anımsatan Azm da sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu bir paradoks. Bir yandan Esed’in gitmesi gerektiğini söylüyorsunuz, diğer yandan da onun gitmesini sağlayacak adımlar atmayı istemiyorsunuz. Bu yönetimin en büyük hatalarından biri”.

Amr Al-Azm, Esed’in yerinden edilmedikten sonra Suriye’nin IŞİD gibi aşırılık yanlısı gruplardan temizlenmesinin mümkün olmadığını belirtti. Azm, “Esed problemin bir parçası, çözümün bir parçası değil” diye konuştu.

Suriye’de Esed’i hedef almayan planlara eleştiriler artıyor

ABD’li uzmanlar Esed’i hedef almayan sınırlı hava operasyonlarının Obama yönetiminin askeri kanadını kızdırdığı konusunda hem fikir.