Koalisyonda ilk çatlak

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan otelinde kabul ettiği ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden ile IŞİD’e karşı öncelikler konusunda anlaşamadı. Biden hedefi ‘IŞİD tehdidi’ olarak koyarken, Erdoğan IŞİD’in adını anmadı. Biden, askeri yöntemlerin de altını çizdi ama Erdoğan’ın görüşmeden beklentisi ‘birlikte çalışmak’ oldu.

Biden ile Erdoğan arasındaki görüşme yaklaşık 1 saat 50 dakika sürdü.

Görüşme Köşk kaynaklarına göre ABD Başkanı Barack Obama’nın, Erdoğan’ı Air Force One uçağından aramasıyla başladı. Erdoğan’ın IŞİD’in terör örgütü olduğunu söylemesinden ve askeri yöntemleri vurgulamasının ardından başlayan görüşmeden ortak mutabakat çıkmadı.

İşler Obama’nın telefonu ile iyi başladı ama …

Köşk kaynakları, Obama’nın Biden görüşmesi öncesinde aradığını vurgulanırken, kısa görüşme sonrasında Beyaz Saray ve Köşk açıklamaları arasındaki benzerlik dikkat çekti:

BIDEN TEBRİK ETTİ

“İki liderin, IŞİD dahil olmak üzere bölgedeki terör örgütleriyle mücadele ve Suriye meselesi gibi konularda Türkiye ve ABD’nin ortak bir stratejiyle birlikte çalışmaya devam edecek. Erdoğan ve Obama önümüzdeki süreçte de yakın temas içinde kalmakta mutabık kaldı.”

Kısa süren bu telefon görüşmesinin ardından Köşk kaynaklarının belirttiğine göre, Biden’ın talebiyle gerçekleşen görüşmeden ise ortak mutabakat çıkmadı. Biden’in, “Seçimler ve rehinelerinizi aldığınız için tebrikler eski dostum” diyerek başladığı görüşmenin ardından Beyaz Saray’ın önceliklerindeki farklar dikkat çekti:

“İki lider; askeri eylemler, terörün finansmanını durdurmak için çabalar , bölgeye yabancı savaşçıların sızmasını önleme ve IŞİD’in aşırı ideolojisini gayri meşru hale getirmek de dahil olmak üzere çeşitli yollarla IŞİD’i yenmek için geniş tabanlı bir koalisyon oluşturmanın aciliyetini tartıştı.”

Biden’ın hedefi

-IŞİD tehdidi
-Askeri yöntem
-Finansmanın önlenmesi
-Yabancı savaşçıların önlenmesi
-IŞID’in ideolojisini gayri meşru kılmak

Aşamalı plan

-İlk etapta bölgedeki Kürtler ve mümkün olduğu kadar Irak ordusunun eğitimine ağırlık verilmesi; Suriye muhalefetinin de hem eğitim hem de teçhizat olarak desteklenmesi

-Bu yöntemle sonuç alınamaması halinde bölge ülkelerinden oluşacak askerlerin de sahaya girmesi … Ancak bu süreçte Körfez ülkelerinin askeri desteğinin ‘çok kısıtlı’ kalması bekleniyor. Türkiye, ABD ve bölge ülkeleri olmadan girmeyeceğini ise geçen 3 yılı aşkın sürede gösterdi.

Erdoğan’ın hedefi

-Terörle ortak mücadele
-Irak ve Suriye başta olmak üzere bölgedeki gelişmeler
-Irak’ta istikrar için Türkiye ve ABD’nin ‘birlikte katkı’ sağlaması
-Artan mülteci sorununa karşı ortak çalışma

IŞİD koalisyonunda Kosova dersi

Kosova savaşı sırasında 75 gün boyunca hava saldırılarının sürdüğünü anımsatan üst düzey bir Avrupalı diplomat, IŞİD’i sadece havadan vurmanın yeterli olmayacağını ve sonunda karadan da girmenin kaçınılmaz olacağına işaret etti. ABD Genelkurmay Başkanının da sahaya inmenin gerekli olduğunu dile getirdiğine işaret edilirken, BM’den uçuşa yasak bölge kararının çıkartılamayacağına ve ABD veya koalisyonun tek taraflı olarak yapacağı ilanın ‘de facto’ (fiili) bir durum yaratabileceğine ancak yasal bir durum yaratmayacağına işaret edildi.

Telefonu açtıran sözler

IŞİD’e karşı koalisyona ‘güçlü destek’ isteyen ABD Başkanı Obama, Erdoğan’dan “IŞİD bir terör örgütüdür” cümlesini ve askeri operasyona Türkiye’nin de katılabileceğini duyduktan sonra Erdoğan’ı Başkanlık uçağı Air Force One’dan aradı.

Aradaki görüş farklılığı iki tarafın yaptığı açıklamalara da yansıdı. Beyaz Saray, görüşmeden sonra IŞİD tehdidi deyip, askeri yöntemi vurgularken; Erdoğan’ın açıklamasında IŞİD’in adı anılmadı. Erdoğan ısrarla ortak çalışmak istedi.

Biden, IŞİD tehdidi, askeri yöntem, finansmanın önlenmesi, yabancı savaşçıların geçişinin önlenmesi ve IŞID’in ideolojisini gayri meşru kılmak gereğini vurguladı.

DUYGU GÜVENÇ / POSTA 212

Koalisyonda ilk çatlak

Erdoğan ve Biden’in 1 saat 50 dakikayı aşan görüşmesi, ABD Başkanı Barack Obama’nın Air Force One’dan açtığı telefon ile başlarken, görüşmenin sonunda mutabakat sağlanmadı.