FIBA Merkez Yönetim Kurulu, 1950 yılında basketbolun mucidi James Naismith'in ismini unutulmaz kılmak amacıyla Dünya Şampiyonası için özel bir kupa yaratılmasına karar verdi.
Naismith'in adını taşıyan kupa, ilk kez Uruguay'ın düzenlediği 1967'deki Dünya Şampiyonası'nda altın madalya alan eski Sovyetler Birliği'ne verildi. 1998 yılında ise kupanın şeklinde değişiklikler yapıldı. Alman kuyumcu Günter Schoebel, tarafından tasarlanan yeni kupa Yunanistan'da düzenlenen 1998 Dünya Şampiyonası'nda şampiyon olan eski Yugoslavya'nın ellerinde yükseldi.
Kupanın şekli ile ilgili ilk zamanlar kararsızlık yaşanırken, uzun yıllar FIBA Genel Sekreterliği yapan Renato William Jones, Mısır seyahatinden Luxor kenti ve Karnak tapınağını ziyaretinde, tapınakta bulunan nilüfer sütunlarından etkilenerek, bunun kupa için model olması gerektiğine karar verdi ve kupanın dizaynı için çalışmalar başlatıldı.
- Kupanın özellikleri
2014 FIBA Dünya Kupası'nda mutlu sona ulaşacak takıma verilecek James Naismith Kupası'nın üst kısmı nilüfer çiçeği dizaynı şeklinde.
On köşeli, dönebilen, çok değerli taşların işlendiği ve beş kıtayı sembolize eden orta parçada ise kıtaların haritaları oyulmuş şekilde kupanın üzerinde yer alıyor. Bu kıtaları ise siyah akik, sarı sitrin, yeşil kalsedon, kırmızı lal ve mavi topaz taşları süslüyor. Kupayı, 975 ayar gümüşten yapılan ve içi altın kaplama olan alt ve üst kısımlar ile 14 karat sarı altından yapılan orta kısmı paha biçilmez ve eşsiz kılıyor.
Tepe kısmı 21 santimetre çapında, boyu 47 santimetre, ağırlığı ise 9 kilogram olan kupanın 20x20 santimetre büyüklüğündeki tabanı Rosa Porrhino mermerinden yapılırken, James Naismith'in adı ise kupa tabanının dört bir tarafına Latince, Arapça, Çince ve Mısır hiyeroglif dillerinde kazılıyor.
- Basketbolun mucidi Naismith
Basketbolun mucidi olan beden eğitimi öğretmeni James Naismith, 6 Kasım 1861 tarihinde Kanada'da doğdu.
Springfield YMCA Üniversitesi'ndeyken Beden Eğitimi Bölümü Başkanı Dr. Luther Gulick, Naismith'den "Atletik olarak zorlayıcı bir salon oyunu" icat etmesini istedi. Naismith'in bu oyunu icat etmesi için ise sadece 14 günü vardı.
Gulick, yeni bulunacak oyunun çok fazla yer kaplamamasını, sporcuların formda kalmasını ve özellikle tüm oyuncular için eşit ve çok zorlayıcı olmamasını istiyordu. Naismith, yeni bir oyun bulma çalışmalarına bu 3 ana başlık altında başladı. İlk olarak o zamanların en popüler oyunları olan rugby, lacrosse, futbol, Amerikan futbolu, hokey ve beyzbolu analiz etti. Bu incelemeleri yaparken, küçük ve hızlı bir topun tehlikeli olabileceğini, daha büyük ve yumuşak olan futbol topunun en güvenli top olduğunu fark etti. Fiziksel hareketin, en çok topla birlikte koşulduğunda, top sürüldüğünde ve topa vurulduğunda ortaya çıktığını gözlemledi ve pas atmanın tek seçenek olmasına karar verdi. James Naismith, 1891 yılında yarattığı bu oyuna 'Basket Ball' adını verdi ve belirlediği 13 kural ile oyunu açıkladı.
Naismith, orijinal basketbol kuralları kitabını yazdı ve Kansas Üniversitesi'nde basketbol programını kurdu. Basketbol, 1904 yılında olimpiyatlara gösteri şeklinde dahil oldu ve 1936'da resmi bir oyun haline geldi. James Naismith, 28 Kasım 1939'da hayatını kaybetti.
