Bosna Hersek yetkilileri petrol arama çalışmalarına ilişkin imtiyaz sözleşmesinin bu yıl sonuna kadar imzalanacağı belirtirken, Drejnitsa sakinlerinin bu çalışmalara ilişkin düşünceleri karışık. Bazı vatandaşlar yeni gelişmelere umutla bakarken, bazıları ise yapılacak olan çalışmalar yüzünden topraklarını kaybetmekten korkuyor.
İyimser vatandaşlar, ülkenin güneyindeki Mostar kenti yakınlarında bulunan Drejnitsa yerleşkesinde yapılacak petrol arama çalışmalarının, bölgedeki ekonomik kalkınma, iş imkanı ve daha sağlam altyapıya yol açacağını düşünüyor. Bir kısım vatandaş ise yıllardır yaşadığı toprakları kaybetmekten ve çevre kirliliğine yol açılmasından çekiniyor.
Bölgedeki ilk petrol arama çalışmaları Amerikalılar tarafından başlatılırken, 1992-1995 yılları arasında yaşanan savaşın ardından, 1998 yılında, Bosna Hersek Federasyonu Enerji, Maden ve Sanayi Bakanlığı tekrar bu çalışmaları başlattı.
Geçen sene ise uluslararası petrol şirketi Shell temsilcileri, Bosna Hersek Federasyonu Jeoloji Bürosu temsilcileri ile birlikte Drejnitsa bölgesini ziyaret ederek, buradan laboratuvarda analiz etmek üzere parçalar almıştı. Analiz sonuçlarının bu sene sonunda açıklanması öngörülüyor.
- "Vatandaşların çıkarları gözardı edilmemeli"
Drejnitsa sakinlerinden Ramiz Aliç, Bosna Hersek Federasyonu Jeoloji Bürosu'nun uydu kayıtlarının Drejnitsa yerleşkesinde petrol bulunduğu tahmin edilen bölgeler ile uyuştuğunu söyledi.
Şimdiye kadar hiçbir yetkilinin Drejnitsa sakinleri ile görüşmediğini savunan Aliç, "Vatandaşlar arasında farklı düşünceler olsa da bize burada tam olarak ne yapacaklarını anlatmadıkları sürece kimsenin topraklarımızda bir şeyler inşa etmesine izin vermemekte kararlıyız. Petrol bulunsa da önce bundan vatandaşların kazancına bakacağız. Eğer olaylar burada yaşayan insanların çıkarları doğrultulsunda gelişirse, o zaman taleplerimizi açıklayacağız" diye konuştu.
Aliç, Drejjnitsalıların en önemli taleplerinin, bölgedeki su, çevre ve doğal zenginliklerin korunması olduğunu kaydetti.
Drejnitsa'da petrol çıkarılması olasılığı ile gelecek olan ekonomik kalkınmanın, tüm Bosna Hersekliler gibi Drejnitsa vatandaşlarını da sevindirdiğini ifade eden Aliç, şunları kaydetti:
"Daha önce yapılan görüşmelerde, burada inşa edilmesi öngörülen küçük hidroelektrik santrallerinde üretilecek elektrik enerjisinin yüzde 7'sinin bize ayrılmasını talep ettik. Aynı zamanda, bu santrallerde yaz mevsimi boyunca, sulama için ihtiyacımız olan su kullanılmayacak. Gençlerimize iş imkanı sunulmasını ve öğrencilerimize burs dağıtılmasını da istiyoruz. Petrol bulunduğunda ya da hidroelektrik santrallerinin inşa edilmesi durumunda, Drejanka nehrinin bir daha asla eskisi gibi olmayacağını biliyoruz ve bazı şeyleri kurban etmeye hazırız. Fakat, kendi çıkarlarımızı da gözardı etmememiz lazım."
Aliç, Drejnitsa sakinlerinin taleplerinin kabul edilebilecek şartlar olduğunu ve yatırımcılar ile vatandaşlar arasında ortak yol bulunmasının önemine dikkati çekti.
Şeça Çuçureviç de senelerdir farklı heyetlerin bölgeye gelip kayalardan örnek aldıklarını, burada bulunan kayaların farklı siyah ve kahverengi gibi renklere sahip olmasının ilgi çektiğini söyledi.
Drejnitsa üzerinden yolculuk eden turistlerin bile kayalıkları merakla incelediğini belirten Çuçureviç, "Birçok komşum petrol bulunursa çok sevinecek, ama kendim için pek emin değilim. Ben evimden, topraklarımdan gitmek istemiyorum, burada güzel ve huzurlu bir hayatım var" dedi.
Drejnitsalı Omer Pinyiç ise daha önce Amerikalıların farklı yerlerde araştırmalar yaptığını, bölgede petrol bulunmasının güzel bir haber olacağını düşündüğünü kaydetti.
Petrol bulunmasının en çok gençlerden ötürü istediğini vurgulayan Pinyiç, çok sayıda insanın işsiz olduğunu ve bu şekilde hayat kalitesinin artacağına inandığını ifade etti.
- Petrol kuyuları kazılacak
Dinaridi sıradağlarının bulunduğu coğrafyada yapılacak arama çalışmaları kapsamında 8 kilometre derinliğinde petrol kuyuları kazılacak. Bosna Hersek Federasyonu Enerji, Maden ve Sanayi Bakanı Erdal Trhuly, daha önce AA'ya yaptığı açıklamada, her bir petrol kuyusunun maliyetinin 75 milyon dolar olduğunu söylemişti.
Bölgede petrol olup olmadığının tespit edilmesi için en az beş kuyu açılması gerekirken, bunun toplam maliyetinin 400 milyon dolara yakın olacağı öngörülüyor.
Bosna Hersek Federasyonu'ndaki İstimlak ve Petrol Aramaları Kanununa göre, söz konusu bölgede petrol bulunması herkesin yüzünü güldürecek. Kanuna göre, petrol gelirleri, petrolün bulunduğu belediyelerin yanı sıra kanton ve entite düzeyinde de pay edilecek. Gelirin yüzde 17'si ise Bosna Hersek Federasyonu'ndaki 'petrol olmayan' kantonlara, yüzde 20'si ise belediyelere dağıtılacak.
