Hazine Müsteşarlığı, güzel fikirleri, yeni projeleri olan iş kurmak isteyen fakat maddi imkansızlardan dolayı proje ve fikirlerini gerçekleştiremeyenlerin girişimcileri "Bireysel Katılımcı Yatırımcısı" (BKY) sisteminde "melek yatırımcı" olarak sertifikalandırırak destekliyor.
Bir yıl önce başlayan sisteme şu ana kadar 241 başvuru sahibinin lisans işlemleri tamamlandı.
BKY olmak için Hazine'den lisans almak gerekiyor. 5 yılda bir yenilenen melek yatırımcı lisansı almak için yüksek gelir veya servete sahip olmak gerekiyor. Son iki yılki geliri 200 bin liranın altında olmaması veya en az 1 milyon liralık mal varlığının olması gerekiyor. Lisans sahibi kişilerin banka ve finansal kuruluşlarda, yüksek cirolu şirketlerde, yurt içi kuluçka merkezlerinde, yönetici olarak iş tecrübesine sahip olmaları şartı aranıyor.
Melek yatırımcı ekosisteminde akreditasyon olarak değerlendirilen lisans, yatırımcılara vergi avantajları getiriyor. Yatırımcılar borsa ve faiz gibi yeni iş fikirlerine yatırım yaparak da para kazanıyor.
Melek yatırımcılarla girişimcileri buluşturan 'melek ağları' bulunuyor. Girişimciler, Hazine'ye akredite bu ağlar üzerinden yatırımcılara ulaşabiliyor. Melek yatırımcı arayan girişimciler sisteme girerek uygun yatırımcı bulunduğunda ağ üzerinden görüşme yapıyor. Ayrıca ağ yatırımcı deneyiminin paylaşılması işlevi görüyor, ortak yatırımlara kapı açabiliyor. Hazine, lisans verdiği melek yatırımcıları, yatırım aşamasında kurallara uyulup uyulmadığını da denetliyor. Yatırımcılar şirketleri kendileri seçiyor.
Türkiye'de yaklaşık 1 yıllık geçmişi bulunan sistemde melek yatırımcılar, e-ticaret ve yazılım alanlarında 5 şirkete 2.8 milyon lira yatırım yaptı.
-"Alternatif yatırım alanı"
Melek Yatırımcılar Derneği Başkanı Baybars Altuntaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sermayesi olanların melek yatırımcı olmayı alternatif yatırım alanı olarak gördüğünü belirtti.
Sistemi, "finansman erişim sıkıntısı çeken yeni fikir sahiplerine finansal enstrüman sağlamak" olarak değerlendiren Altuntaş, melek yatırımcının, girişimcilere finansal sermaye sağlamanın yanı sıra know-how (bir işletmenin, üretim yöntemleri ya da teknolojisinin, bir başka firmaya satılması veya kiralanması) transferi yapıp kendi bilgisayar ağını da girişimciye açan ve genellikle 500 bin dolara kadar yatırım yapabilen bir yatırımcı tipi olduğunu söyledi.
Melek yatırımcı olmak için başvurunun yoğun olduğunu ifade eden Baybars Altuntaş, şu ana kadar Hazine Müsteşarlığı'na bildirilmiş 2.8 milyon liralık yatırımın bulunduğunu kaydetti. Altuntaş, 5 proje için gerçekleştirilen bu yatırımın dünya ortalamasında seyrettiğini bildirdi.
Desteklenen projelerde başarı sağlanmaması durumunda melek yatırımcının zararının her hangi bir şekilde karşılanmadığını anlatan Altuntaş, sadece Türkiye'de değil, dünyada sistem böyle işlediğini vurguladı. Desteklenen projelerin başarılı olup olmadıklarını en erken 3 yıl sonra anlaşılabildiğine işaret eden Altuntaş, şu bilgileri verdi:
"Dünyadaki en yüksek vergi teşviği yüzde 75 ile Türkiye'de uygulanıyor. Türkiye'yi yüzde 30 vergi teşviği ile İngiltere izliyor. Hem Türkiye'de hem de global pazarda melek yatırımların yüzde 25'i Enformasyon Teknolojileri (IT) ve mobil teknolojilerine gidiyor. Yani e-ticaret ve aplikasyonlar en fazla melek yatırım alan sektörler. Bunları sağlık teknolojileri izliyor."
Altuntaş, 2013 yılında ABD'de 275 bin melek yatırımcının yaptığı yatırım tutarının 20 milyar dolar, Avrupa'da ise 70 bin melek yatırımcının yatırım tutarının ise 5.1 milyar avro olduğunu dile getirdi.
