Genel veya özel yetenekleri açısından, yaşıtlarına göre yüksek düzeyde performans gösterdiği uzmanlar tarafından belirlenmiş çocuklar, "üstün yetenekli" olarak tanımlanıyor. Söz konusu çocuklar zeka kapasiteleri, becerileri ve ilgileri doğrultusunda farklılaştırılmış eğitim programlarına ihtiyaç duyuyorlar.
İstanbul Ticaret Üniversitesi Medya ve İletişim Sistemleri Bölüm Başkanı Doç. Dr. Celalettin Aktaş danışmanlığında ve İletişim Uzmanı İbrahim Şamil Köroğlu tarafından hazırlanan tez çalışması kapsamında üstün yetenekli çocukların sosyal medya kullanım motivasyonları incelendi.
İstanbul ve Beşiktaş Bilim ve Sanat Merkezleri (BİLSEM) ile Beyazıt Ford Otosan İlkokulu'nda öğrenim gören 401 üstün yetenekli öğrenciyle yüz yüze anket çalışması yapan İbrahim Şamil Köroğlu, sonuçlar hakkında AA muhabirine bilgi verdi.
Üstün yetenekli çocukların interneti daha çok eğlenme amacıyla kullandığını belirten Köroğlu, "İnterneti kullanma amaçları incelendiğinde, eğlenmenin, üstün yeteneklilerin internet kullanımda yüzde 25 oranıyla en önde olduğu görülüyor. Araştırma yapmayı yüzde 22 oranında internet kullanım amacı olarak gören üstün yetenekliler tarafından internet, yüzde 16 oranında haberleşme ve yüzde 13 oranında gündemi takip amaçlı kullanılmakta" diye konuştu.
Üstün yetenekli çocukların yüzde 23'ünün sosyal medyayı eğlenme amacıyla kullandığını dile getiren Köroğlu, "İnternete eğlenme amacıyla giren üstün yeteneklilerin yüzde 90,2'si sosyal medyayı da eğlenme amaçlı kullanıyor. Sosyal medyayı haberleşme amacıyla kullanan üstün yeteneklilerin oranı yüzde 16 iken, araştırma amacıyla kullananların oranı yüzde 15. Sosyal medyayla gündemi takip edenlerin oranı ise yüzde 11 olarak saptanmıştır" dedi.
Köroğlu, araştırmadan elde edilen sonuçlara göre üstün yetenekli çocukların yüzde 48,6'sının internette 1 ile 3 saat arasında zaman harcadığını belirterek, bir saatten az zaman harcayan üstün yeteneklilerin oranı yüzde 38,4 iken internette harcadığı zaman dört saat ve üzerinde olan üstün yeteneklilerin oranının yüzde 10,5'te kaldığını bildirdi.
- "İnternet kullanımları Türkiye ortalamasının altında"
Üstün yeteneklilerin yüzde 26,4'ünün sosyal medyayı her gün kullanırken, bu mecralarda bir saatten az zaman harcayanların oranının yüzde 55,6, dört saat ve üzerinde zaman harcayanların oranı ise yüzde 5 olarak saptadığını aktaran Köroğlu, şöyle konuştu:
"Üstün yetenekli çocukların yüzde 25,4'ü ise sosyal medyada 1-3 saat arasında zaman harcamakta. Araştırmada elde edilen sonuçlarla TÜİK'in 06-15 Yaş Grubu Çocuklarda Bilişim Teknolojileri Kullanımı ve Medya ile RTÜK'ün Türkiye'de Çocukların Medya Kullanma Alışkanlıkları araştırmasından elde edilen sonuçlar karşılaştırıldığında ortaya dikkat çekici bir tablo çıkıyor. TÜİK araştırmasına göre yüzde 45,6 oranında hemen her gün internete giren 06-15 yaş grubu çocuklar interneti yüzde 53,5 oranında sosyal medya ağlarına katılma amacıyla kullanırken üstün yeteneklilerde aynı amaçla internete girme oranı yüzde 26,4'te kalıyor. Öte yandan RTÜK araştırmasında elde edilen, Türkiye genelinde çocukların 1-3 saat arası internet kullanımı ortalaması olan yüzde 63 oranı dikkate alındığında üstün yetenekli çocukların internette harcadığı zamanın Türkiye ortalamasının altında kaldığı görülüyor."
Üstün yetenekli çocukların medya okuryazarlığı eğitimi almasının önemine işaret eden Köroğlu, üstün yeteneklilerin zenginleştirilmiş medya içeriklerine duydukları ihtiyaca dikkat çekti.
Köroğlu, üstün yetenekli çocukların doğru formasyonu edindiklerinde eleştirel düşünmeye ve üretkenliğe son derece yatkın olduklarını ifade ederek, "Üstün yetenekli çocuklar medyada yazılı, görsel ve işitsel formlarda üretimlerde bulunmak için yaratıcı yönlerini teşvik edecek eğitimlere gereksinim duymaktadırlar" dedi.
-Twitter kullanımı yükselişte
Üstün yetenekli çocukların site tercihlerine bakıldığında sırasıyla YouTube, Facebook ve Twitter'ın öne çıktığının görüldüğünü vurgulayan Köroğlu, şunları kaydetti:
"YouTube yüzde 33'lük oranla üstün yeteneklilerin gözdesi. Facebook yüzde 1 ve Twitter ise yüzde 11 oranında kullanılıyor. Kullanım oranı yüzde 7 olan Ekşi Sözlük ise üstün yetenekli çocuklar tarafından en sık kullanılan yerli sosyal medya sitesi olarak dikkat çekiyor. Üstün yetenekli çocuklar arasındaki Facebook kullanımının akranlarına göre oransal düşüklüğü dikkat çekici. Nitekim Avrupa Çevrimiçi Çocuklar Projesi kapsamında yayımlanan bir rapora göre, sosyal ağ üyeliği 13 yaş sınırı gerektirdiği halde Türkiye'deki 13 yaş altı çocukların yarısından fazlasının Facebook kullanıcısı olduğu saptanmış. Söz konusu raporda işaret edildiği üzere Türkiye genelinde çocukların yüzde 85'inin Facebook kullanıcısı olduğu göz önünde bulundurulduğunda, üstün yetenekli çocuklar arasında Facebook kullanımının düşük olduğu görülmekte."
"Araştırmanın ortaya koyduğu sonuçlar, üstün yetenekli çocukların 'cıvıldaşmayı' giderek daha fazla tercih etme eğiliminde olduğunu gösteriyor" diyen Köroğlu, "Yakın çevrelerindeki yetişkinlerin yoğun biçimde Facebook kullanıyor olması, bu platformda yeterince başına buyruk hareket edemeyen üstün yeteneklilerin daha karmaşık ve anlık bir kullanım anlayışına sahip olsa da Twitter'da daha fazla zaman geçirmesine sebep oluyor" değerlendirmesinde bulundu.
