Anadolu Üniversitesi (AÜ) Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği 4. sınıf öğrencisi Melik Saral, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1999 yılında Kocaeli'de depremi yaşadığını ve bu olayın ardından inşaat mühendisi olmaya karar verdiğini söyledi.
Bitirme tezinde zemin sıvılaşmasını gözlemlemek ve test etmek için bir prototip geliştirdiğini anlatan Saral, şöyle konuştu:
"Zemin sıvılaşması, kumlu zeminlerde yeraltı su seviyesinin yüzeye çıkarak üzerindeki binanın adeta kayık gibi sallanmasına neden oluyor. Bundan dolayı da bina yan yatabiliyor ya da yıkılabilir. Bu sorunu gözlemlemek ve test edebilmek için geliştirdiğimiz bir alet. Zeminden aldığımız numuneleri alete koyup deprem frekanslarını vereceğiz. Gerçek depremde zeminde sıvılaşma olup olmayacağını gözlemleyeceğiz. Mesela Sakarya'da biri ev yapacaksa o bölgenin zemininden aldığımız örneği, bu test aletine koyacağız ve o güne kadar Sakarya'da görülmüş deprem frekanslarını aletimize vererek bu zemini test edeceğiz. Sıvılaşma olup olmayacağını göreceğiz. Sıvılaşma var ise bu durum zemin etüt raporuna yazılacak ve zemin iyileştirmesi yapılacak."
-"Üst yapı ne kadar sağlam olursa olsun önemli olan zemin"
Saral, özellikle 1999 yılında Marmara bölgesinde meydana gelen depremin ardından üst yapıya ciddi önem verildiğini dile getirerek, "İnşaat mühendisleri olarak önce bina yapılacak yere sondaj yapıyor ve zeminin profili çıkarıyoruz. Bu deneyler sonucunda zeminin taşıma kapasitesi ve zemindeki diğer sorunları elde ediyoruz. Ben bu sorunlardan biri olan sıvılaşabilir zemin katmanını incelemek istedim" dedi.
Sıvılaşma probleminin dinamik etkiler altında ortaya çıktığını anlatan Saral, şöyle devam etti:
"Bunlardan biri deprem. Suya doymuş kumlu zeminlerde deprem sırasında taşıyıcı özelliğimiz olan kum taneleri deprem etkisiyle birbirinden uzaklaşıyor ve su yüzeye doğru hareket ediyor. Bunun sonucunda üst yapımız ne kadar sağlam olursa olsun taşıma kapasitesini kaybetmiş zemin yüzünden yan yatmalar ve dibe çökmeler meydana geliyor. Bu sorunu bir deprem anında gözlemleyebilmek için yaptığımız bir prototip."
Proje Danışmanı AÜ İnşaat Mühendisliği Geoteknik Ana Bilim Dalı Bölüm Başkanı
Prof. Dr. Mustafa Tuncan da deprem kuşağında olan Türkiye'de, karşılaşabilinecek geoteknik problemlere karşı çözümler üretmek veya mevcut sistemlerin lisans öğrencileri tarafından kolaylıkla anlaşılmasını sağlamak amacıyla ölçekli modeller tasarlandığını bildirdi.
Öğrencisi Saral'ın geliştirdiği prototipin önemli olduğunu anlatan Tuncan, projenin üniversite-sanayi iş birliğinde düzenlenen Proje Fuarı ve Yarışması etkinliğinde de dereceye girdiğini sözlerine ekledi.
