Zeybekci, yazılı açıklamasında, Türkiye'deki enflasyonun sadece talep kaynaklı olmadığını, talebin anlık hareketlerinin stok yapamayan, üretim ve toptan dağıtım yapan firmalar tarafından karşılanmamasının da finansman kaynaklı maliyet enflasyonu yarattığını belirtti.
Yüksek piyasa faizine muhatap olan üretim ve dağıtım işletmelerinin en doğal refleksinin yatırım yapmama, üretmeme ve stoklamamanın otomatik sonucu olarak ortaya çıkan ekstra maliyetin doğrudan maliyet enflasyonu doğurduğunu her fırsatta dile getirdiklerini ifade eden Zeybekci, şunları kaydetti:
"Maliyet enflasyonunda yüksek reel faizin birebir etkisi olduğunu şimdi de ısrarla tekrar ediyoruz. Türkiye olarak bir an önce üretim ve dağıtım dünyasındaki şirketlerimizin katlanabileceği bir finansman maliyetine ulaşabilmelerini sağlayarak, üretenlerin yeterli ham madde ve ara mal üretmesini, toptan ve perakende sektörünün ise mamul ürün stoku yapabilmesini sağlayacak makul faiz oranlarını sağlamamız gerekiyor. Üretim ve dağıtım şirketlerinin, yüksek faizler sebebiyle uzun vadeli üretim ve stok planı yapmak yerine kısa dönemli hareket etmesi maliyetlerde artışa yol açarak enflasyonu etkiliyor. Makul stok miktarı, talep hareketleri kaynaklı fiyat artışlarının enflasyona katkısını minimize etmenin yanında stoksuzluktan kaynaklı maliyet enflasyonunun da önüne geçecektir."
- "Temmuz enflasyonu limona, bibere bağlanamaz"
Talep enflasyonu söz konusu olduğunda, üretilen mal ve hizmetlerin tüketici talebini karşılayamadığını ve bunun sonucu olarak aşırı talep sebebiyle fiyatların arttığını belirten Zeybekci, maliyet enflasyonu söz konusu olduğunda ise herhangi bir nedenle üretimde kullanılan kaynakların fiyat artışlarının üretim maliyetlerinin yükselmesine, maliyetlerin artmasına ve nihai olarak ürün fiyatlarında artışa neden olduğunu ifade etti.
Bu maliyet enflasyonunu, "genellikle stok yapılmayan veya ithalata dayalı ham madde ve ara mal taleplerin karşılanmasında piyasanın anlık dayatmalarına razı olmaktan kaynaklanan normal pazar fiyatı üstü maliyetin satış ve üretim fiyatlarına yansıması" olarak tanımlayan Zeybekci, şöyle devam etti:
"Ülkemizde siyasi ve ekonomik istikrarın tatmin edici seviyelerde olmasından dolayı piyasaların finansman maliyeti yani faiz beklentileri şu andaki faiz oranlarının daha altında oluşmaktadır. Bu sebepten dolayı piyasalar şu andaki faiz oranlarıyla üretim, stok, yatırım ve tüketim yapmıyor. Piyasaların finansman maliyeti yani faiz oranlarının beklentiler seviyesine çekilmesi, normalleşme için mutlak bir gerekliliktir. Yüksek çıkan temmuz ayı enflasyonun sebebini limon veya bibere hatta hizmet sektörüne bağlamak yapısal sebebi ıskalamak olur."
- "Enflasyonda yukarı yönlü revizyon ihtimali Türkiye'ye haksızlık"
Ham maddeden nihai ürüne kadar bütün üretim aşamaları ile pazarlama ve dağıtım aşamalarındaki firmaların karlılığını, finansman kalitesi ve sağlam finansal yapıya ulaşmasını sağlayacak ortamı hazırlamanın hükümet olarak kendi görevleri olduğunun altını çizen Zeybekci, bu görevin siyasal sorumlulukları ve sonuçlarının farkında olarak piyasaların bu gelişmeleri ve sonuçlarını ardı sıra takip etmenin kabul edilemeyeceğini belirtti.
Edilgen bir ekonomi ve dış ticaret politikasından etken, önden giden, piyasayı belirleyen, politika ve planlarının sonuçları olarak ortaya koydukları 2023 dış ticaret, büyüme, istihdam ve cari açık hedeflerini tutturabilmenin kurallarını ve gerekliliklerini bildiklerine işaret eden Zeybekci, şunları kaydetti:
"Türkiye olarak içinde bulunduğumuz zamanın hayati öneme haiz olduğunun bilerek, gereklerini tam olarak yapacak ve yapılmasının takipçisi olacağız. Açıklanan rakamlar, piyasa beklentilerinin üzerinde bir enflasyon gerçekleşmesine işaret ediyor. Yıl sonu enflasyon hedeflerimizi yukarı yönlü revize edilmesi ihtimalini Türkiye'ye ve sağlanan siyasi, ekonomik istikrara kabul edilemez haksızlık olarak görüyoruz.
Beklentilerin üzerinde gelen enflasyonun, bir sonraki Para Politikası Kurulu toplantısında faiz indirilmemesi gerektiğine yönelik ortaya çıkabilecek yorumların tam tersine faiz indirimine; üreten, yatırım ve ihracat yapan piyasaların beklentilerini karşılayıncaya kadar devam edilmesi gerektiğini savunuyor ve Merkez Bankamızı destekliyoruz."
