İsrail medyasının dilinden ‘8 soru’yla Hamas

Times of Israel haber sitesinde Elhanan Miller imzasıyla yayımlanan bir analizde, füze kapasitesi ve ilk defa uyguladığı farklı savaş taktikleriyle İsrail’e karada büyük bir korku yaşatan Hamas 8 soruda inceleniyor.

İsrail medyasının gözünden Hamas’ın nasıl görüldüğünü resmeden bu analizi İslamî Analiz okuyucularının istifadesine sunuyoruz:

İşte o analiz:

1987’de İsrail’i yıkarak yerine bir İslam Devleti kurmak hedefiyle İhvan-ı Müslimin Teşkilatı’nın Filistin kolu olarak kurulmasından beri, fakat özellikle de 2007 yılının Haziran ayında Gazze’nin yönetimini ele geçirmesinin ardından Hamas mühim ölçüde askeri ve siyasi güç kazandı.

2012’nin sonunda yaşanan “Bulut Sütunu Operasyonu” (Furkan Savaşı) ile şimdiki “Koruyucu Hat Operasyonu”(Yenilmiş Ekin Yaprakları) arasında geçen süre içerisinde, Hamas uzun menzilli füzeler üretme ve temin etmeye odaklanırken, İsrail’den askerleri ve sivilleri kaçırabilmesini mümkün kılacak tünellerin inşası için milyonlarca dolar harcadı.

1) Hamas’ın ne kadar savaşçısı var?

Hamas mevcut çatışmaya -aralarında cephe gerisi hizmeti verenlerin de dahil olduğu- yaklaşık 15 bin aktif savaşçıyla giriş yaptı. Diğer İsrailli kaynaklar yüzlerce Hamas mensubunun öldürüldüğünden bahsederken, İsrail ordusu 1000’den fazla örgüt mensubunu öldürdüğüne inanıyor. İsrail ordusu Hamas’ın askeri birliklerini Gazze’nin kuzeyindeki Beyt-i Hanun ve Şucaiye’de ve güneyindeki Han Yunus’ta önemli ölçüde hasara uğratıyor ya da yok ediyor.

2) Hamas ne tip silahlar kullanıyor?

Gazze’de çok kısıtlı bir göğüs göğse çarpışma gerçekleşti. Hamas, Hizbullah’ın Lübnan’da kullandığı taktikleri taklit ederek, genel olarak savaş boyunca iki tip silaha dayandı: Anti-Tank füzeleri ve ev yapımı patlayıcılar. Hamas anti tank silahı olarak Rus yapımı omuzdan fırlatılan RPG-29’leri gerek askeri birliklere gerek de zırhlı araçlara yönelik kullanılmak üzere tercih ediyor. İsrail’e sızarak Nahal Oz isimli bölge yakınlarındaki İsrail karakoluna yapılan ve 5 askerin öldüğü saldırıda da RPG-29’lar kullanılmıştı. Yine 19 Temmuz’da Ayn Haşloşa yakınlarında bir askeri cipe yapılan ve 2 askerin öldüğü saldırıda da RPG-29’lar söz sahibiydi.

Gazze’nin içinde Hamas bubi tuzaklarıyla ve ev yapımı bombalarla dolu yüzlerce eve sahip. Çarşamba günü Gazze’nin güneyindeki Han Yunus’ta BM Kliniği tabelası asılmış bir binada gerçekleşen ve tüneller için arama yapan üç İsrail askerinin öldüğü tuzaklı saldırı da ev yapımı bombalarla yapılan saldırılardan biriydi. İsrail ordusunun Gazze Bölüğü Komutanı Tuğgeneral Micky Edelstein, Han Yunus’ta bulunan bir sokakta kendisinin rastladığı bir İsrail askeri girdiğinde patlatılacak 19 ila 28 bubi tuzaklı ev olduğunu söyledi.

İsrail ordusu tarafından yapılan açıklamada, ordu Gazze Şeridi’ndeki tuzakların sayısını şaşırtıcı bulduğunu söylemişti.
Buna ek olarak, Hamas İsrail askerinin vurmak için canlı bomba ve bomba bağlanmış eşekleri de kullandı. Öte yandan örgütte Rus yapımı eski SA-7 tipi hava savunma füzeleri ve muhtemelen daha gelişmiş hava savunma sistemleri de mevcut.

3) Bütün bu silahlar nereden geliyor?

Hamas’ın elindeki silahların çoğu Gazze’ye Mısır’la Gazze arasında bulunan ve Sina Yarımadası’nın altından geçen tüneller aracılığıyla sokuluyor. 2012 yılındaki Bulut Sütunu Operasyonu’na kadar, İsrail’in Şin Bet isimli istihbarat servisi Hamas’ın Libya, Sudan ve İran’dan gelen silahlar ve Sina’daki gelişmekte olan tünelleri aracılığıyla güç toplamakta olduğunu söylemişti. Mart ayında, İsrail ordusu İran’dan gelen ve Sudan’a doğru gitmekte olan Klos-C isimli silah yüklü bir gemiyi ele geçirmişti. Gemide onlarca Suriye yapımı gelişmiş bir füze olan ve menzili 200 km’ye kadar uzanan ve 170 kilograma kadar savaş başlığı taşıyabilen M-302 tipi füze bulunuyordu.

Fakat Mısır 2012’nin sonlarında Sina’da yapılan silah kaçakçılığının üzerine şiddetle yürümeye başladığında, Hamas’ın silah ithalatı da önemli ölçüde aksamaya başladı.

İsrail istihbaratının bildirdiğine göre Hamas uzak doğu ülkelerinden hammaddeleri ihraç edip Gazze’de yurt dışı uzmanları bulundurarak silahları yerel olarak imal etme yoluna gitmek durumunda kaldı.

4) Hamas savaşçıları nerede eğitim alıyor?

Hamas’ın normal savaşçıları genel olarak Gazze Şeridi’ndeki askeri kamplarda eğitim alıyor, fakat özel nitelikli savaşçılar yurtdışında eğitim alıyorlar.

20 Temmuz’da Han Yunus’ta İsrail ordusu tarafından esir alınan bir Hamas militanı kendisini sorgulayanlara 2010 yılında Malezya’da diğer 10 Hamas mensubuyla İsrail’e sızmak amacıyla paraşüt eğitimi aldığını söyledi. Malezya bu iddiayı reddetti.
İsrail istihbaratı Şin bet, 2002 yılında Sudan ve Ürdün’de patlayıcı madde imalatı konusunda eğitim almış olan Muntesir Faraç isimli 20 yaşında bir Hamas teknisyenini ele geçirmişti. Faraç, İsrail askeri mahkemelerinde süren davasında eğitiminin Gazze’ye dönerek oradaki kişilere söz konusu eğitimi vermeyi amaçladığını söylemişti.

Bunlara ek olarak Suriye ve İran’da da eğitim kampları olduğu biliniyor.

5) Hamas tünelleri nasıl inşa ediyor?

Bir buçuk yıldır, İsrail Gazze Şeridi’ndeki son moda ‘İsrail’e ulaşan tüneller kazma’ şeklindeki ‘terör endüstrisi’ni yakından takip ediyor. İsrail ordusunun 2 hafta önceki Gazze’ye yönelik kara operasyonuna girişme kararı, bilinen 31 tüneli yok ederek Gilad Şalit’inki gibi potansiyel kaçırma eylemlerini önlemekle çok yakından ilişkisi var.

Times of Israel’in öğrendiğine göre, tünel kazma faaliyeti dört sene önce başladı ve Hamas’ın toplam bütçesinin %40’ına mal oluyor.

Tünel kazıcılar elektrikli veya havalı matkaplar aracılığıyla günde 4-5 metre ilerleyebiliyor. Tüneller genellikle 18-25 metre derinlikte bulunurken daha önce 35 metre derinlikte yer alan tünellerin de keşfedildiği biliniyor.

Tünel kazmak mühendislik bilgisi ve coğrafi uzmanlık gerektiriyor. Tüneller genellikle kumlu toprakta kazıldığından dolayı çatıları daha dayanıklı bir malzemeyle desteklenmek zorunda. Kazdıkça, tüneller her tünel için yerel imalathanelerde özel olarak imal edilen beton panellerle güçlendiriliyor. İsrail ordusu Gazze’ye yönelik operasyonu sırasında bu imalathaneleri de hedef aldı.

İsrail -3 tanesi İsrail topraklarına açılan- 31 tünelden haberdar - ki bu daha fazla tünel olmadığı anlamına gelmiyor. Operasyon esnasında yakalanan bir Hamas teknisyeni daha önce bilinmeyen bir tüneli de itiraf etti.

6) Hamas füzelerini nasıl elde ediyor?

Hamas bir kısmı -çoğu İran olmak üzere- yurt dışından elde edilen, bir kısmı ise Gazze’de imal edilen füzeleri kullanıyor.
Temmuz ayında yayımlanan bir haberde, İsrail Askeri İstihbarat Şefi Itai Brun Hamas’ın 2012 yılındaki Bulut Sütunu Operasyonu’ndan beri füze stokunu ikiye katladığını belirtti. Brun’a göre, Hamas’ta Tel Aviv ve Kudüs’e ulaşabilen 80 km menzilli ‘birkaç yüz’ füze, Biğru-s Seba ve Negev’deki diğer şehirlere ulaşan 40 km menzilli ‘birkaç bin’ füze ve Aşkalon ve Sderot’a ulaşabilen 20 km menzilli binlerce füze mevcut.

İsrail ve Mısır’ın ortak çalışmasıyla Gazze’ye yönelik silah kaçakçılığı önemli ölçüde azalırken, Hamas elinde sınırlı sayıda İran yapımı 80 km menzilli Fecr-5 füzeleriyle kaldı. Örgüt bunun ardından, İranlılardan edindikleri teknik bilgiye dayanarak bölgedeki küçük atölyelerde orta menzilli füzeler üretmeye başladı. 2003 yılında İsrail tarafından öldürülen Hamas askeri komutanı İbrahim Mukadime’ye atfen isimlendirilen “M-75” füzelerini üretti. Bu füzelerden dokuz tanesi 2012’deki “Bulut Sütunu Operasyonu” esnasında İsrail topraklarına ateşlendi.

Halihazırdaki “Koruyucu Hat Operasyonu” sırasında ise İsrail; Hamas’ın 160 kilometrelik menzili sayesinde Hayfa’ya ulaşma kapasitesine sahip olan “R-160” ve 80 kilometrelik menzile sahip olan “J-80” füzeleri ile füze menzillerini geliştirmeyi başardığını keşfetti. Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin el-Kassam Tugayları, kendi web sitesi üzerinden yaptığı açıklamada şu ana kadar 9 R-160, 19 tane de J-80 füzesi fırlattığını belirtti. İslamî Cihad ise, 100 kilometre menzilli 2 füze, 70 kilometre menzilli 38 füze fırlattığını duyurdu.

İsrail, son operasyonda füze sahalarına yaklaşık 1500 hava saldırısı düzenleyerek, Hamas ve İslamî Cihad’ın füze üretme ve fırlatma kapasitesine büyük ölçüde darbe vurduğunu iddia etti. İsrail, savaşın başlangıcından bu yana fırlatılan 2,800’den fazla füzeyle Gazze’deki askeri grupların füze stoklarının üçte birini erittiklerine inanıyor. Fakat hala birkaç düzine uzun menzilli füze mevcut bulunuyor.

7) Hamas başka hangi yolla İsrail’e saldırdı?

Füze ve tünellerin yanı sıra, Hamas beş kişilik komando timini -bu tim, Aşkalon’un güneyindeki Zikim sahilinden karaya çıktı ve İsrail’in hava saldırısıyla etkisiz hale getirildi- kullanarak denizden de saldırılar düzenlemeye çalıştı.
Aynı şekilde İsrail’in askeri kabiliyetini taklit ederek Hamas, istihbarat toplamak ve saldırı amacıyla insansız hava araçlarını İsrail sahasına gönderdi. 14 Temmuz’da Aşdod yakınlarında bir insansız hava aracı düşürüldü. Hamas, elde ettiği görüntüleri yayımlayarak daha önceki insansız hava aracı operasyonları esnasında İsrail’in önemli askeri bölgeleri hakkında bilgi topladığını iddia etti; İsrail ise bu iddiayı reddetti.

8) İsrail, Hamas’ın askeri kapasitesinin ne kadar farkındaydı?

Burada fotoğraf biraz karışık. İsrail savunma güçleri, Hamas’ın tünel faaliyetleri hakkında detaylı bilgiye sahip olduğunu iddia ediyor; fakat İsrail’e açılan tünellerin sayısının toplamda kaç olduğunun tam olarak bilinmediğini de itiraf ediyor. İsrail ordusu, bölgedeki evlere girdikçe ve Hamas’tan esir alınan askerleri sorguladıkça yeni tünel bacaları keşfediyor.

Hamas’ın füze kapasitesi hakkında da İsrail savunma güçleri kesin istihbarat sahibi olduğunu iddia etti; fakat elde edilen bilgi gerçek rakamlardan oldukça uzaktı. Füze rampalarının rahatlıkla yeraltına gizlenebiliyor ve evlerin bahçelerindeki çalılıkların arasına kamufle edilebiliyor olması, Gazze’ye girmeden önce orta ve uzun menzilli füze rampalarının tespiti ve yıkımının oldukça zor hale gelmesine sebep oldu.

Çev. Emre Berber-İsmail Duman/İslamî Analiz