Şentop, AA muhabirinin, "yurt dışında yaşayan vatandaşların cumhurbaşkanı seçimi için oy kullanması" konusundaki sorularını yanıtladı.
Yurt dışındaki seçmenlerin randevu sistemi ile oyunu kullanabildiğini anımsatan Şentop, vatandaşların oy kullanmak için randevu almakta sıkıntı yaşadığını, randevu almak için kullanılan yol ve yöntemin vatandaşın öyle çok kolay kullandığı bir yöntem olmadığını söyledi. Şentop, "İnternete gireceksin, oradan randevu alacaksın. Bunu da yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızın hepsinin yapabilmesi mümkün değil, az bir kesim yapabiliyor" diye konuştu.
Şentop, yurt dışındaki seçmen sayısının 2 milyon 604 bin 391 olmasına rağmen, cumhurbaşkanı seçiminin 1. turu için sadece 176 bin 263 kişinin randevu aldığını, bunun da toplamda yüzde 6.7'ye denk geldiğini kaydetti.
Bunun üzerine YSK'nın kendine göre formül bulduğunu, randevu almayan vatandaşlara otomatik olarak randevu verdiğini ifade eden Şentop, şöyle konuştu:
"Peki randevu tarihini ve saatini seçmene nasıl bildireceksin? Bildirmek yok. Seçmen randevuyu almak için hangi yöntemleri kullanıyorsa (internet), o yöntemlerle kendisine otomatik olarak verilmiş randevuyu öğrenecek. Zaten bu adam bunu öğrenmek için interneti kullanabiliyor olsa, gidecek randevu alacak. Bunu yapamayan adam, kendisine verilen otomatik randevuyu nasıl öğrenecek? Biz bunu anlatamadık, 'olmaz' denildi ve başvurumuz reddedildi.
31 Temmuz 2014 tarihi için randevu alanların sayısı 36 bin 155. Sistemin otomatik olarak randevu verdiği kişilerle beraber, 31 Temmuz 2014'te YSK'nın oy kullanmasını öngördüğü seçmen sayısı 594 bin 158. Peki kaç kişi oy kullanmış? 39 bin 776 kişi 31 Temmuz'da oy kullanmış. Yani kendisi randevu almış ve otomatik olarak randevu verilmiş kişilerin ancak yüzde 6.6'sı oy kullanmış. Kendisi randevu alanlardan da yaklaşık 6 bin kişi oy kullanmamış. Sistemin otomatik olarak randevu verdiği seçmenlerden 9 bin 776 kişi oy kullanmış, 558 bin seçmen ise oy kullanmamış. Böylesine vahim bir tablo ile karşı karşıyayız. Bu hesapla baktığınızda; toplamda yurt dışında oy kullanacak seçmen sayısı 200 bini zor geçecek gibi gözüküyor, eğer ayrı bir tedbir alınmazsa."
Mustafa Şentop, gümrüklerde oy kullanan seçmen sayısının ise yaklaşık 90 bin civarında olduğuna dikkati çekerek, "Bu tablo karşısında, yurt dışında oy kullanan seçmen sayısı 500 bini geçerse, iyi diyeceğiz" dedi.
- "Temel sorun YSK'nın yaklaşımı"
Buradaki temel sorunun YSK'nın yaklaşımı olduğunu savunan Şentop, "YSK, otomatik randevuyu bir formül olarak sundu. Otomatik randevu dediğiniz şey, eğer randevu verdiğin adama bunu bildirebiliyorsan bir kıymet ifade eder, eğer bildiremiyorsan bir kıymet ifade etmez" diye konuştu.
Şentop, şöyle devam etti:
"Biz şöyle bir talepte bulunduk, bu talebi de şöyle ifade edeyim: YSK, ayıp ediyor. Türkiye, tarihinde en önemli seçimi yapıyor. Biz YSK'ya 25 Temmuz'da dilekçe verdik. Dilekçemizi niye 25 Temmuz'da verdik. Çünkü 25 Temmuz, randevu almanın son günü. Dilekçemizi de akşam üzeri verdik. 'Randevu alanların sayısının düşük olduğunu gördük' diyerek, dilekçemizi verdik. 'Bu konuda bir esneklik yapmaya ihtiyaç var' diyerek, şöyle bir formül önerdik: 'Randevu sistemini kaldırın' demedik; dedik ki 'her gün, o gün randevusu olmadığı halde ya da başka bir gün randevusu olduğu halde gelen seçmene, o günün sonunda, saat 15.00-17.00 veya 16.00-17.00 saatleri arasında oy kullanma imkanı tanıyın.' Çünkü Türkiye'de olduğu gibi, evinden çıkıp bir sokağı, caddeyi geçip oy kullanmaya gitmiyor vatandaş. 150-200 kilometre yol gidenler var içlerinde. 'Bunlar gelmişken orada bir iki saat beklesinler, günün sonunda yoğunluk yoksa oy kullansınlar ve öyle dönsünler' dedik. YSK bu talebimizi de reddetti.
Örnekleriyle yaptık başvurumuzu. Oy kullanılan yerlerde fotoğraf çekimi yaptırdık. Bakıyorsunuz, koskocaman spor salonunda in cin top oynuyor, 50 küsur sandık var, tek bir kişi bile gelmiyor; bir vatandaş geliyor, oyunu kullanmak istiyor ama ona 'senin randevun pazar günü oy kullanamazsın' deniyor. Bu ne biçim bir anlayıştır, hangi akla hizmet ediyorsun sen? 'Kalabalık olur, randevusu olanlara öncelik tanıyalım dersin', bunlar anlaşılır şeyler ama saatlerce bomboş olan salona vatandaş 200 kilometre uzaklıktan gelmiş ve sen ona '200 kilometre git, 200 kilometre gel ve ondan sonra oyunu kullan' diyorsun. Bu kadar katı bir tutum çok yanlış."
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Şentop, 22 Temmuz 2007 seçimlerinde sadece gümrüklerde oy kullanan vatandaş sayısının 228 bin olduğunu vurgulayarak, "Ayıp değil mi? Biz bu kadar para harcadık, bu kadar imkan sağladık, bu kadar kişiyi görevlendirdik, bir çok ülkede 103 merkezdeki yere, salonlara bu kadar kira ödedik, görevli vatandaşlarımıza para ödedik. Bunun karşılığında 22 Temmuz'da 228 bin, bugün ise ancak iki katı, yaklaşık 500 bin seçmen oy kullanabilecek. Bu büyük bir beceriksizlik ve bunun tek sorumlusu da YSK'dır, bunu da açıkça ifade ediyorum" dedi.
- "Mecburi olmadığı halde her yerde randevu sistemini uyguladı"
Randevu sisteminin kanunda mecburi olmadığını, ihtiyaç olduğunda, istisnai olarak randevu sisteminin öngörüldüğünü kaydeden Şentop, "103 maddenin 103'ünü de uygulayacağım diye bir mecburiyet yok. İhtiyaç olan ve yoğunluk olacağı düşünülen yerlerde, randevu sistemi uygulanabilir, böyle bir imkan var. Ama bütün bunlara rağmen YSK, dünyanın her yerinde bunu uygulama kararı aldı" diye konuştu.
Şentop, YSK'nın randevularla ilgili sisteminde sorun olduğunu ifade ederek, şunları söyledi:
"Sistem, 21-25 Temmuz'da arıza yapmış. Vatandaş bize fotoğrafını çekip gönderiyor. Biz YSK'ya bunu da intikal ettirdik. Vatandaş girmiş, 31 Temmuz 2014'e randevusunu almış, elinde belgesi var. Vatandaş 31 Temmuz'da oyunu kullanmak için gidiyor, ancak kendisine 'biz de senin randevu tarihin farklı görünüyor, sen pazar günü geleceksin' deniliyor. Vatandaş da bunun üzerine 'nasıl olur, ben kendim yazdım randevuyu' diyor. Biz de bunun üzerine sorduk, dediler ki 'sistemde sorun olmuş, sadece 250 kişide böyle bir sorun var.' Ama biz baktık öyle değil, 20 bin kişiye otomatik randevu verilmemiş. Bunun dışında randevu aldığı halde, randevu saati değiştirilenler de var. YSK, hem aldığı kararla hem de kendi sistemindeki arıza nedeniyle ortaya çıkan bu durumda, vatandaşın oy kullanma hakkını kısıtlayacak bir noktaya doğru Türkiye'yi götürüyor."
YSK'nın oy çokluğu ile başvurularını reddettiğini anımsatan Şentop, "YSK'nın 11 üyesinden bizim talebimize iştirak eden 7 üye var. Bizim talebimizin haklılığını 7 üye kabul ediyor ama 4 üye kabul etmiyor ve bütün bu seçmenler, bu 4 üyenin görüşü nedeniyle oy kullanamıyor ve bu sıkıntı yaşanıyor" dedi.
