SAMEKS ekibinde yer alan İstanbul Teknik Üniversitesi Ekonomi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Fuat Erdal, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, SAMEKS'in temel amacının hem sanayi hem de hizmet piyasasındaki satın alma kararlarını veren idarecilerin piyasa ile ilgili görüşlerini toplamak olduğunu söyledi.
Erdal, SAMEKS'te, ilgili ay içerisindeki gelişmeleri doğrudan karar vericilerden almalarının önem arz ettiğini, bu endeksin piyasadaki diğer makro göstergelere destek verdiğini ifade etti.
Bir gösterge olarak SAMEKS'in, firmaların aksiyonlarıyla ilgili veri sağladığına işaret eden Erdal, "Örneğin, şirketlerin çoğunda istihdam geçen aya göre artmışsa bu bir sonraki ay satış ve üretimin de artacağı anlamına geliyor. Aynı şekilde şirketlerin çoğunda girdi alımlarında önceki aya göre bir artış kaydedilmişse bu da bir sonraki ay üretimin artma potansiyeliyle ilgili fikir veriyor" diye konuştu.
Erdal, hazırladıkları Endeks'in, satın alma kararlarıyla ilgili doğrudan firmalardan güncel bilgilerle reel ve hizmetler piyasasını yansıtması bakımından makro verilere göre daha özel sonuçlar sağladığını dile getirdi.
Bu verilerin KOBİ ağırlıklı bir yapıdan gelmesinin önemini vurgulayan Erdal, şunları kaydetti:
"Türkiye'yi etkileyen politik ve ekonomik olaylar, mesela Gezi ya da 17 Aralık, Endeks'te çok keskin düşüşler yaşattı. Bu da Endeks'teki düşme ve yükselmelerin aslında piyasada olan biteni doğru yansıttığını gösteriyor. Performans bakımından da SAMEKS'in dikkate alınması gereken bir endeks olduğunu düşünüyoruz. Başka endekslerde bu hızlı düşüşlere çok fazla rastlayamadık. O yüzden SAMEKS'in Türkiye'deki makro gelişmeler dolayısıyla şirketlerimizin yaşadığı trendleri yansıtması önemli. Geçmişi iyi yansıtması bir performans ölçütü ama bunun zamanla öncü gösterge olarak algılanıp kullanılmasını ve karar mekanizmalarında geleceğe yardımcı olmasını önemsiyoruz."
SAMEKS ekibinden Marmara Üniversitesi İşletme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burak Arzova da "SAMEKS, PMI'dan farklı olarak Türkiye için sadece sanayi sektörü verilerini esas almıyor. Hizmet sektörü de SAMEKS'in kapsamında. Bir diğer önemli husus ise 3 aylık dönemler itibariyle Türkiye Teşvik Haritası üzerindeki bölgelere göre sanayi ve hizmet endekslerinin de açıklanacak olması. Böylece bölgeler itibariyle verilen teşviklerin de yakından takibi yapılmış oluyor" değerlendirmesinde bulundu.
- "SAMEKS tamamen ülkemize özgü"
MÜSİAD Ekonomik Araştırmalar Birim Yöneticisi Özer Balkız ise SAMEKS'in makro anlamda ekonominin genel gidişatı ve ekonomik büyümeye dair gelişmeleri piyasanın eş zamanlı, güvenilir ve somut veriler üzerinden takip etmesine imkan verdiğini söyledi.
SAMEKS'i Türkiye gerçeğine uygun olarak farklı sektörlerden, farklı illerden ve farklı ölçeklerden 1.100 firmanın oluşturduğu bir havuzdan her ay en az 500 firmanın geri dönüşüyle hazırladıklarını anlatan Balkız, "Gerek verinin elde edilmesi, işlenmesi ve gerekse endeksin hazırlanması tamamen ülke gerçeklerine ve yapısına uygun olarak gerçekleşiyor. Bu anlamda SAMEKS tamamen ülkemize özgüdür" dedi.
Bir sivil toplum kuruluşunun bilgi oluşturmaya ve projeksiyon çizmeye yönelik veri üretmesinin önemine değinen Balkız, "Bir işadamları derneği olarak her ay somut verilerden hareketle diyoruz ki; 'İşadamlarının ekonomik performansı bu şekildedir. Türkiye ekonomisi şu ya da bu yönde gelişmektedir'. MÜSİAD olarak bunu ülkemiz için çok önemli bir hizmet olarak görüyoruz ve iki yılı aşkın geçmişi olan projemize bu sebeple bir gönüllüler kuruluşunun ayırabileceği bütçenin ötesinde bütçe harcadık" diye konuştu.
Balkız, diğer taraftan halen SAMEKS'in derinleştirilmesine, sektörel SAMEKS'lere ve farklı endeks projelerine yönelik çalışmalarının devam ettiğini de belirtti.
- "SAMEKS çok önemli bir öncü gösterge olacak"
MÜSİAD Genel Başkanı Nail Olpak da finansal piyasaların ekonomideki oynaklıklar sebebiyle oluşan risk durumunu fiyatlayabildiğini fakat bu oynaklıkların reel sektöre nasıl yansıdığını gecikmeli ölçebildiğini belirtmişti. Olpak, SAMEKS'in, reel sektör dinamiklerini zamanında yansıtması bakımından ekonomi karar alıcıları, piyasa aktörleri ve iş dünyası için çok önemli bir öncü gösterge olacağını da vurgulamıştı.
