"Bomba ve mayın arama, takip, arama, keşif ve devriye" olmak üzere 6 farklı branşta ihtisas eğitimlerini tamamlayan askeri köpekler, silahlı kuvvetler bünyesinde bugüne kadar kendi branşlarında çok sayıda başarıya imza attı, hayat kurtardı.
Marmara Depremi'nde 54, Van Depremi'nde ise 11 kişiyi enkaz yığınları altında bulan ve kurtarılmasını sağlayan askeri köpekler, Gemlik'teki bu merkezde eğitildi.
Selimiye Kışlası'nda 1909 yılında kurulan, 1978 yılından bu yana Bursa-Gemlik'te hizmet veren ve 1992'de "Askeri Veteriner Okulu ve Eğitim Merkezi Komutanlığı" adını alan TSK'nın en büyük köpek eğitim merkezi, kapılarını basına açtı.
Merkez bünyesindeki Köpek Üretim ve Eğitim Tabur Komutanlığı, TSK'nın ihtiyacı doğrultusunda en iyi ırk özelliklerini gösteren damızlık köpeklerin, bilimsel veriler ışığı altında ve uygun şekilde çiftleştirilerek üstün özelliklere sahip yavruların üretimini sağlıyor.
Elde edilen yavru köpeklerin, sağlıklı ve güçlü askeri köpek olmalarını temin etmek için gelişimleri periyodik olarak takip edilirken, 2 aylık oldukları dönemden itibaren doğal ve yapay materyallerle özel olarak hazırlanmış parkurlarda 5-6 ay süreyle sosyalizasyon eğitimine tabi tutuluyor ve çevre koşullarına alışmaları, özgüven oluşması alacakları ihtisas eğitimine hazır hale gelmeleri sağlanıyor.
Eğitimin her aşamasında köpeklerin kondisyon eğitimleri kışla içerisinde, kondisyon parkurunda ve kışla dışındaki uygun dağlık arazi kesimlerinde icra ediliyor. Sosyalizasyon eğitimlerini tamamlayan yavru köpekler, 1-2 aylık süreyle icra edilen temel ve ileri itaat eğitimini müteakip "bomba ve mayın arama, takip, arama, keşif ve devriye" köpeği olmak üzere 6 farklı branşta ihtisas eğitimlerine alınıyor.
- Bomba aramada köpeklerin başarısı yüzde 100
"Bomba arama köpeği" olarak Alman Çoban, Belçika Malinois, Labrador, Golden Retreiver ve Border Colie ırkı köpekler kullanılıyor. Kokuyu ayırt etme duyuları yüksek olan bu köpekler, bina, motorlu kara ve hava taşıtı, bavul, valiz ve insan üzerindeki çeşitli patlayıcı maddeleri yüzde 100 oranında tespit edebiliyor. Eğitim alanına bırakılan kapalı çantalardan birine yerleştirilen patlayıcı, bu köpekler tarafından zorlanmadan tespit edilebiliyor.
- Dedektörlerden daha hassas
"Mayın arama köpeği" olarak kullanılan Alman Çoban, labrador ve Belçika Malinois ırkı köpekler ise mayın ve EYP'leri (pil-batarya düzenekleri, uzaktan komutalı mayın düzenekleri) ve bunlara bağlanmış tuzakları bulma yeteneğine sahip. Dedektörlere kıyasla yanlış cevap verme oranı daha düşük olduğu belirtilen bu köpekler, eğitim sırasında alana yerleştirilen mayın ve patlayıcıları tek tek tespit ederek, yerlerinin belirlenmesini sağlıyor.
Ayrıca bu köpeklerin, dağlık ve kırsal alanda eğiticileri eşliğindeki mayın arama ve keşif amaçlı faaliyetlerde, sağladıkları başarı dikkati çekiyor.
Arama köpekleri ise deprem, heyelan, su baskını, çığ gibi doğal afetler ile iç güvenlik harekatında kaybolan dost veya sığınak ve benzeri yerlerde saklanan düşman unsurların yerini tespit etme imkan ve kabiliyetine sahip.
Yalnızca canlı aramasından kullanılan arama köpekleri, Alman Çoban, Belçika Malinois, Labrador, Golden Retrevier ve Border Colie ırkı köpekler arasından seçiliyor. Arama köpeklerinin arazide, sığınakta ya da bir enkazda canlı bulma konusundaki performansları şaşırtıyor.
Devriye köpeği ise kritik bina ve tesislerin emniyetinin sağlanması, nöbet hizmetlerinde erken uyarı ve ikaz maksadıyla ve toplumsal olaylarda caydırıcı olarak kullanılıyor. Devriye köpekleri, gösterişli fizikleri ve yeteneklerinden dolayı Alman Çoban, Türk Çoban, Akbaş, Kars Çoban ve Belçika Malinois ırklarından tercih ediliyor.
Keşif köpekleri de erken uyarı maksadıyla her türlü arama operasyonlarında genel ve özel taktik harekatların tümünde, düşmanla temasın muhtemel veya kati olduğu operasyon faaliyetlerinde kullanılıyor. Keşif köpeği olarak, Alman Çoban ve Belçika Malinois ırkı köpekler kullanılıyor.
Bu arada, merkezde yerli ırkların korunması ve geliştirilmesi amacıyla "Aksaray Malaklısı" olarak bilinen bekçi köpeklerinin askeri amaçla kullanılması için çalışmalar da yapılıyor. Prenses ve Cango adı verilen iki köpeğin, bu amaçla eğitimleri devam ediyor.
- Eğiticileriyle görev yerlerine sevk ediliyorlar
Köpek Üretim ve Eğitim Tabur Komutanı Veteriner Yarbay Halit Soykan, TSK'nın nitelikli, eğitilmiş köpek ihtiyacını karşılamak maksadıyla en iyi ırk özelliklerini gösteren damızlıklardan elde ettiği yavrulardan, "bomba ve mayın arama, takip, arama, keşif ve devriye" köpeği yetiştirdiklerini belirtti.
Soykan, damızlıklardan bilimsel veriler ışığında elde edilen yavruların iki ay anneleriyle kaldıklarını, ardından da sosyalizasyon eğitimine tabi tutulduklarını belirterek, şunları kaydetti:
"Yavrular 3 aylık olduklarında uygulanan özel testler ile ilgi alanlarına göre branşlara ayrılmaktadır. Bu branşlarda öncelikle 6 ay süreli sosyalizasyon eğitim icra edilmekte, bu eğitimler sırasında eğitim alanlarını çevreye, kişilere, araçlara alışmaları sağlanmaktadır. Sosyalizasyon eğitimini müteakip, temel itaat, ileri itaat eğitimleri, daha sonra da ihtisas eğitimleri verilmektedir. İhtisas eğitimlerini tamamlayan köpekler eğiticileriyle eşleştirilmekte, birlikte 11 haftalık kurs görmelerini müteakip görev yerlerine sevk edilmektedir."
- Marmara Depremi'nde 54, Van Depremi'nde 11 kişiyi kurtardılar
Burada yetiştirilen köpeklerin önemli başarılara imza attığına de değinen Soykan, "Köpek Üretim ve Eğitim Tabur Komutanlığında yetiştirilen arama köpekleri, 1999 Gölcük depreminde 54 kişiyi canlı olarak tespit etmiştir. Aynı şekilde, 2011 Van Depremi'nde de 11 kişiyi canlı olarak tespit etmişlerdir. Ayrıca yetiştirdiğimiz mayın arama köpekleri, tespit ettikleri patlayıcılarla çok sayıda kişinin hayatını kurtarmıştır" dedi.
Soykan, 10 farklı barınakta 506 köpek barındırma kapasitesine sahip tabur komutanlığında, köpek eğitici personel sayısının 47 olduğunu belirterek, köpeklere günde 2-3 seans 20-30'ar dakikalık eğitimler verildiğini sözlerine ekledi.
