İnsan haklarının konularının uluslararası ilişkilerdeki ağırlığının artmasıyla bu konuda BM sisteminin en önemli organı olan İnsan Hakları Konseyi de daha fazla işlevsellik kazanmaya başladı.
Küresel çapta insan haklarının desteklenmesi ve korunmasından sorumlu olan Konsey, uluslararası alandaki yükümlülüklerini ihlal eden ülkelerin büyük sorunlar yaşadıkları bir platform oldu.
BM'nin Cenevre Ofisi'nde faaliyet gösteren ve BM Genel Kurulu tarafından seçilmiş 47 tam üyesi olan ve diğer üyelerin gözlemci üye statüsünde olduğu Konsey pek çok değişik tematik konuyu gündeminde tutuyor ve uluslararası gelişmeleri yakından izliyor.
BM Genel Kurulu tarafından 15 Mart 2006 yılında kurulan Konsey'in periyodik ve özel oturumlarında alınan kararlar tavsiye niteliğinde de olsa, ülkelerin insan hakları sicilinin tespit edilmesi açısından büyük önem taşıyor.
Ülkelerin dört yılda bir tabi tutuldukları Evrensel Periyodik İnceleme (UPR) Mekanizması, ülkelerin son dört yılda yaptığı insan hakları ihlallerinin ve bu alanda sağladığı ilerlemenin değerlendirildiği uluslararası bir mekanizmayı oluşturuyor.
Konsey, çalışmalarıyla ilgili özel raportör, özel temsilci, bağımsız uzman ve çalışma grupları atayabiliyor. Çalışmalar ve incelemeler rapor haline getirilerek Konsey'e ve kamuoyuna sunuluyor.
İnsan Hakları Konseyi oturumlarına tam üye ve gözlemci üyelerin yanı sıra sivil toplum örgütleri de katılıp kendi görüşlerini dile getirebiliyorlar. Türkiye, Konsey'de gözlemci üye devlet statüsünde.
- İsrail'in insan hakları ihlalleri
İsrail, BM İnsan Hakları Konseyi mekanizmalarınca en çok eleştiri alan ülkelerden biri.
En son İsrail'in Gazze'ye yaptığı saldırılar nedeniyle araştırma komisyonu kurulmasını kararlaştıran Konsey, daha önce de işgal altındaki Filistin topraklarındaki insani durum için özel raportör atamıştı.
İşgal Altındaki Filistin Topraklarındaki İnsani Durum Özel Raportörü Richard Falk mayıs ayında görevini Makarim Wibisono'ya devretti.
Falk son raporunda, Gazze'nin, İsrail ablukasından kaynaklanan sağlık ve çevre sorunları dolayısıyla "2020 yılında yaşanılamaz bir yer haline geleceğini" bildirmişti.
BM İnsan Hakları Konseyi'nde, İsrail'deki insan hakları konularının ele alındığı "Evrensel Periyodik İnceleme" (UPR) ile ilgili rapor ise geçen mart ayında tamamlandı.
Raporda, İsrail, yaptığı insan hakları ihlalleri dolayısıyla güçlü bir şekilde eleştirilirken, inceleme toplantısına İsrailli yetkililer katılmamıştı.
İsrail'in periyodik incelemesinin 29 Ocak 2013'te yapılması planlanmış ancak Konsey'in Filistin topraklarındaki Yahudi yerleşim birimlerini incelemek için özel bir komisyon kurması üzerine İsrail toplantıyı boykot etmişti. Böylece inceleme 2014 yılı Mart ayında tamamlanabildi.
