Sırbistan Enerji Bakanı Aleksandır Antiç, Rus gazını Avrupa'ya getirmesi planlanan Güney Akım Doğalgaz Boru Hattı Projesinde yaşanan sorunlar ve projenin geleceğine ilişkin AA muhabirinin sorularını cevapladı.
Güney Akım Projesinde 6'sı AB üyesi, toplam 8 ülkenin yer aldığına dikkat çeken Antiç, Güney Akım'ın, Avrupa'nın en büyük altyapı projesi olduğunu vurguladı.
Sırbistan olarak projenin hayata geçmesini çok istediklerini tekrarlayan Antiç, projenin iptal olmasının, gerek mali, gerekse enerji güvenliği açısından, hem Sırbistan'ın hem de projeye dahil olan tüm ülkelerin zararına olacağını ifade etti.
Sırbistan'ın AB üyeliğine aday bir ülke olduğunu hatırlatan Antiç, AB'nin üye ülkelerine yönelik tüm uygulamalarının Sırbistan için de geçerli olduğunun altını çizdi. Antiç, "AB ve Rusya arasındaki mevcut ikileme rağmen, Güney Akım'dan yakında doğalgaz pompalanacağına inanıyorum" dedi.
- "Sırbistan'ın başka bir seçeneği yok"
Sırbistan merkezli araştırma merkezi Uluslararası Güvenlik Enstitüsü (ISI) Genel Müdürü Orhan Dragas da, tükettiği doğalgazın yüzde 90'ını Rusya'dan alan Sırbistan için projenin enerji ihtiyacı açısından çok önemli olduğunu vurguladı. Dragas, "Rus doğalgazına bu kadar bağımlı olmak elbette sakıncalı bir durum ancak Sırbistan'ın görünürde başka bir alternatifi yok. Güney Akım ideal bir çözüm olmayabilir, fakat mevcut şartlarda Sırbistan'ın başka bir seçeneği yok" ifadelerini kullandı.
Ukrayna krizi doğrultusunda Rusya ve AB arasında yaşanan gerilimde Sırbistan'ın mümkün olduğu kadar tarafsız kalmaya çalıştığını anımsatan Dragas, bu yüzden de Güney Akımla ilgili meselenin çözümünün "büyük oyunculara" bırakıldığını belirtti.
Güney Akımın topraklarından geçmesi halinde Sırbistan'ın yılda yaklaşık 200 milyon euro geçiş ücreti alacağını bildiren Dragas, projenin aynı zamanda binlerce istihdam alanı yaratarak, kötü durumda olan Sırbistan ekonomisine büyük katkıda bulunacağını kaydetti.
Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu (USAK) Avrasya Araştırmaları Merkezi'nden Rusya Uzmanı Kerim Has, Rusya ve Sırbistan'ın tarihe dayalı kuvvetli ilişkileri olduğuna işaret etti. Has, "Güney Akımla ilgili yaşanan süreç, Ukrayna krizi nedeniyle yaşanan bir pazarlık süreci. Sırbistan, süreci biraz yayarak, projenin gerçekleşmesi için elinden geleni yapacaktır" dedi.
Sırbistan'ın, Kosova'yla ilgili yaşadığı toprak bütünlüğü anlaşmazlığı da anımsatan Has, "Rusya, Kosova'nın bağımsızlığını henüz tanımadı. Bu nedenle Sırbistan, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde uluslararası destek için Rusya'ya ters bir adım atmayacaktır" diye konuştu.
- "Sırbistan ve Rusya arasındaki bağ zoraki"
Sırbistan merkezli Avrupa â€" Atlantik Çalışmaları Merkezi Başkanı Jelena Milic ise Sırbistan ve Rusya arasındaki bağın, zoraki ve enerji bağımlılığına dayalı olduğunu söyledi.
Rusların, AB mevzuatının, yerel mevzuatlardan daha bağlayıcı olduğunu kabul etmek istemediğini savunan Milic, "Sırplar gün geçtikçe, AB'nin yanında yer almanın boru hattı projesinden daha önemli olduğunu düşünmeye başladı. Sırbistan'ın asıl finansal bağışçıları AB, ABD, Norveç ve Japonya'dır" dedi.
Öte yandan İngiltere'nin önde gelen düşünce kuruluşlarından Chatham House'un Rusya ve Avrasya Uzmanı John Lough, Güney Akım Projesinin geleceğine şüpheli yaklaşıyor.
Projenin amacının Rus gazının Ukrayna'yı devre dışı bırakarak Avrupa'ya ulaştırılması olduğunu hatırlatan Lough, "Avrupa, Ukrayna'nın doğalgaz boru hattı sisteminin atıl kalmasını ve ülkenin bu şekilde izole edilmesini görmek istemeyecektir" şeklinde konuştu.
- AB'de Güney Akım mücadelesi
Avrupa Birliği, Rusya'ya bağımlılığını arttıracağı gerekçesiyle Güney Akım'a karşı dururken, Macaristan, Avusturya, İtalya ve Sırbistan'ın aralarında bulunduğu bazı ülkelerin ise AB'den bağımsız olarak projeye desteği devam ediyor.
Geçtiğimiz ay Sırbistan, Güney Akım Doğalgaz Boru Hattı Projesinin topraklarında inşa edilmesi için Rusya ile 2,1 milyar euroluk bir anlaşmaya varmıştı. Pazartesi günü ise AB, Sırbistan'a projenin durdurulması için çağrıda bulunmuştu.
Öte yandan, Kremlin'den bugün yapılan bir başka açıklamaya göre Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Güney Akım'la ilgili gelişmeleri görüşmek üzere Ekim ayında Sırbistan'a resmi ziyarette bulunacak.
