Cumhurbaşkanlığı adayını açıklaması beklenen Celal Talabani’nin partisi Kürdistan Yurtseverler Birliği’nde (KYB), Genel Sekreter Yardımcısı Berham Salih ve Kerkük Valisi Necmettin Kerim'in ismi öne çıkıyordu. Ancak son günlerde KYB'nin kurucu üyelerinden Fuad Masum'un da adı ön plana çıktı.
Irak'ta Kürdistan Bölgesi'nden yayın yapan Rudaw haber kanalına göre, KYB Irak'taki cumhurbaşkanı seçimi için Fuad Masum ve Behram Salih'i aday göstermeye karar verdi. Rudaw ayrıca, Goran Hareketi ve İslami Birlik Partisi'nin (Yekgirtu) cumhurbaşkanlığı yarışında Salih'i destekleyeceklerini bildirdi.
Haber kanalına göre, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) ise iki adayın oyları böleceğini söyleyerek Fuad Masum ve Behram Salih'in birlikte aday gösterilmesine karşı çıktı.
Kürtler dışında iki yeni aday
Irak'ta yapılacak cumhurbaşkanlığı seçimi için Türkmen Milletvekili Fevzi Ekrem Terzi ile Başbakan Nuri Maliki'nin liderliğini yaptığı Kanun Devleti Koalisyonu'ndan kadın Milletvekili Hannan Fetlavi de aday oldu.
Türkmen Milletvekili Terzi, "Meclis Başkanlığı'na resmi olarak dün adaylığımı sundum. Arap, Kürt, Türkmen üçgeninde Türkmenlerin de bir rolü olması gerekir" dedi.
Maliki'nin Kanun Devleti Koalisyonu Milletvekili Sadık Lebban ise, "Koalisyondan kadın Milletvekili Fetlavi aday oldu. Fetlavi'nin adaylığı bireyseldir, koalisyonu temsil etmiyor. Her Iraklının adaylık için başvurma hakkı vardır. Ancak adet olduğu üzere cumhurbaşkanı Kürdistan Yurtseverler Birliği'nden seçilir" diye konuştu.
Cumhurbaşkanı Kürtlerden seçiliyor
Irak'ta siyasi taraflar arasında yazılı olmayan bir anlaşma çerçevesinde meclis başkanı Sünnilerden, başbakan Şiilerden, cumhurbaşkanı ise Kürtlerden seçiliyor.
Seçilen cumhurbaşkanı 15 gün içerisinde bir kişiyi hükümet kurmakla görevlendirmek, görevlendirilen kişiyse 45 gün içinde hükümeti kurmak zorunda.
Kürt İslami Birlik Partisi (Yekgirtu) Irak Parlamentosu Milletvekili Adil Nuri, "Irak'ta 2003'te siyasi taraflar arasında yapılan gayriresmi anlaşmaya göre cumhurbaşkanlığı makamı Kürtlerindir. Kürtler de bu makamı Kürdistan Yurtseverler Birliği'ne (KYB) verdiler" dedi.
Meclisten konuyla ilgili yapılan açıklamada, "Adaylığa başvuracak kişi ve babası Iraklı olmalı. 40 yaşını doldurmalı. İyi bir siyasi tecrübeye sahip olmalı. Üniversite mezunu ve herhangi bir suçtan hüküm giymemiş olmalı" ifadeleri yer aldı.
Maliki'nin Kürtlere mesajı
Irak Başbakanı Nuri Maliki çarşamba günü yaptığı haftalık konuşmasında, Kürtlerin cumhurbaşkanlığı koltuğu için 'uygun bir aday' belirlemesi gerektiğini söyledi, "Seçilecek cumhurbaşkanı Irak'ın parçalanmasını ve bölünmesini engellemelidir" dedi.
Maliki, konuşmasında "Irak Cumhurbaşkanlığı makamı Kürtlerin hakkıdır. Kürtler bu makam için uygun bir aday belirlemelidir. Cumhurbaşkanı en kısa sürede seçilmelidir. Seçilecek cumhurbaşkanı Irak'ın parçalanmasını ve bölünmesini engellemelidir. Cumhurbaşkanının en önemli görevlerinden biri devletin onurunu, saygınlığını korumaktır" ifadelerini kullandı.
Irak'taki siyasi krizin aşılmasına katkı sağlayacak ilk adım salı günü atıldı ve Irak Parlamentosu'ndaki oylama sonucunda yeni Meclis Başkanı Sünni Selim Abdullah Cuburi oldu.
İç karışıklığın arttığı Irak'ta mezhepçi politikalarla ülkeyi bölmekle suçlanan Başbakan Nuri Maliki ise üçüncü dönem başbakanlık iddiasından asla vazgeçmeyeceğini söylemişti.
Irak'ta kriz sürüyor
Irak’ta uzun süredir devam eden kaos, Irak-Şam İslam Devleti’nin (IŞİD) 10 Haziran günü ülkenin ikinci büyük kenti Musul’u ele geçirmesi ve diğer bölgelere ilerlemesi sonrasında daha da şiddetlendi.
IŞİD’in bölgeye düzenlediği saldırının ardından Irak ordusunun askerleri bölgeden çekilmişti.
Örgüt güçlü bir direnişle karşılaşmadan kısa süre içinde ülkenin kuzeyinde geniş bir bölgeyi ele geçirmeyi başarmıştı.
IŞİD 10 Haziran’da Musul’u ele geçirdikten sonra Fırat ve Dicle nehirleri çevresinde de etkinliğini büyük ölçüde artırdı ve Suriye ile Irak arasındaki sınırı fiilen ortadan kaldırdı.
