Bazı komisyon üyeleriyle birlikte Meclis'te basın toplantısı düzenleyen Alaboyun, çalışmaları hakkında bilgi verdi.
Alaboyun, komisyonun 40 gündür yoğun çalışma içerisinde olduğunu, bu kapsamda 13 toplantıda 20 kamu, 12 sivil toplum ve 19 özel kurumlardan 51 uzman dinlediklerini söyledi.
Soma Holding kurucu üyesi ve Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gürkan'ı komisyona davet ettiklerini belirten Alaboyun, "Önümüzdeki Çarşamba günü gelecek. Biraz ısrarcı olduk. Olayın hassasiyeti nedeniyle biraz tereddüt ettiler ama önümüzdeki çarşamba günü Komisyona gelecek ve dinleyeceğiz" dedi.
Tutuklu olan işletme müdürü ve genel müdürü dinlemeden komisyon raporunun sağlıklı sonuçlanacağına inanmadıklarını dile getiren Alaboyun, onları da dinledikten sonra raporlarını tamamlayacaklarını vurguladı.
Alaboyun, kazanın meydana geldiği ocaktaki soruşturmaya ilişkin de edindikleri bilgileri verdi. Geçen çarşamba kazanın meydana geldiği ocağın barajlarının açıldığını ifade eden Alaboyun, şunları kaydetti:
"Savcılığın talimatı çerçevesinde Soma A.Ş. dışındaki kuruluşlardan gelen tahlisiye ekibi, galerilere indi. Belli bir yerde lokal olarak su birikintisi olmuş. Kaza mahalline yöneldiklerinde A ve H panosundan duman geldiği görülmüş. İlk girildiğinde 200 ppm civarında bir karbonmonoksit ölçülmüş. Oksijen yüzde 7'lerde. İki barajda açıldığı için kendiliğinden cebri bir havalandırma olmuş. Olay mahalline tahlisiye ekipleri ulaşmışlar, kurtarma sırasında sağlam olan yerlerin yer yer göçtüğünü gözlemlemişler. Yukarı çıkıp savcılığa ve bilirkişiye durumu anlatmışlar. Öğleden sonra bilirkişi heyetiyle tekrar ocağa girilmiş, ocakta yangının bulunduğu mahale gelindiğinde A ve H panosundan sabahki dumandan 3-4 kat daha fazla dumanın geldiği, karbonmonoksitin de 200 ppm'den 500 ppm'e çıktığı gözlemlenmiş. A ve H panosunda için için kızışma devam ediyor.
Soma Holding'e bugün itibariyle savcılık tarafından maden devredilmiş olacak. Soma Holding de ilk etapta orayı daha güvenli yapabilmek için barajlama sistemi, muhtemelen de külle orayı söndürmeyi düşünüyorlar. Anladığımız kadarıyla o bölge uzun süreli kapalı kalacak. Savcılık ve bilirkişi olay yerinden, yangın mahallinden gerekli numuneleri almışlar."
-Komisyon madende inceleme yapamayacak
Alaboyun, komisyon olarak oraya ilk gittiklerinde madene ineceklerini ve yangın yerini görmek istediklerini belirttiklerini hatırlatarak, "Fakat dün yaptığımız görüşmelerde, madene, yangının bulunduğu bölüme girmenin çok kolay olmadığı, o bölgenin de tamamen barajlanarak, diğer bölgelerin güvenli hale getirilmesi gerektiğini söylediler. Bu çerçevede madene gitmenin, olay mahallini görmenin bir anlamı yok. Riskli bir ortam" diye konuştu.
Savcılık ve bilirkişi heyetinin, aldıkları bilgi ve numuneler çerçevesinde gerekli tahkikat ve raporu hazırlayacağını dile getiren Alaboyun, komisyon olarak oraya gidip olayın mahallini görebilme imkanının ortadan kalktığını söyledi. Alaboyun, "Risk kalkar ortam sağlıklı bir hale getirilirse oturur, konuşuruz, gitmek için elimizden geleni yaparız" dedi.
Ocakta görüntü çekip çekmediğine ilişkin soru üzerine de Alaboyun, "Tahlisiye ekipleri ilk gittiklerinde duman kesafeti azmış. Öğleden sonra bilirkişi ile aşağı indiklerinde kesafet 3-4 kat artmış. Anti grizu fotoğraf ve film makineleri var. Onlarla çekmeye çalışmışlar, fakat dumanla ilerlemenin mümkün olmadığını ifade ettiler. Heyet ilerleme mümkün olmayınca yukarı çıkmış" ifadelerini kullandı.
"Yaşam odası tartışması ve komisyon olarak nasıl sonuca vardınız?" sorusu üzerine de Alaboyun, bunların küçük çaptaki maden ocakları için uygun görüldüğüne dikkati çekti.
Ali Rıza Alaboyun, ABD'de Avusturalya ve Avrupa'da yaşam odasından ziyade, yaşam istasyonları üzerinde durulduğunu ifade ederek, "Sosyal Güvenlik Bakanı ile görüştük, onların da görüşü yaşam istasyonları yönünde. Yasayla değil, yönetmelik yapılacak. Çalışma var" diye konuştu.
Alp Günkan'a ne sormayı düşündüklerinin sorulması üzerine de Alaboyun, şu cevabı verdi:
"Ortada bir kaza ve 301 şehidimiz var. Onların aileleri var. Ülkemizin yaşadığı bir travma var. İster istemez bu olayın sorumluları aranıyor. Biz soruşturma komisyonu değiliz, sorumlu aramıyoruz. Biz inceleme komisyonuyuz. Burada en çok suçlanan kişiler Soma AŞ ve TKİ oldu. Alp Gürkan'a sorulacak birçok soru var. Soruların hepsine cevap bulmak niyetindeyiz. Sorulara sağlıklı cevap bulursak, raporumuzu sağlıklı bir şekilde yazacağız. Biz raporu bir kişiyi ve kurumu hedef almak için yazmayacağız. Olayı sağlıklı bir şekilde açıklamak, bir daha buna benzer olaylar olmaması için neler yapılması gerektiğini ortaya koyacağız."
- CHP ve MHP'den tepki
CHP ve MHP milletvekilleri, komisyona bilgi verilmeden basın toplantısı yapılmasını eleştirdi. CHP Manisa Milletvekili Özgür Özel'in "Ocağın devredilmesiyle delillerin karartılması yönünde endişelerimiz var. Çok önemli bilgilerin kamuoyundan ve komisyondan saklanacağı yönünde endişelerimiz var. Bu yönde duyumlarımız da var" sözlerine de Alaboyun, "Savcılık ve bilirkişi zaten işini tamamlamış ve madeni Soma AŞ'ye teslim etmiş şu anda. Şu aşamadan sonra delilin karartılması, karartılmaması gibi bir konu bizimle alakalı değil. Biz inceleme yapacağız. Biz de onlardan raporlarını alıp ona göre değerlendirme yapacağız" karşılığını verdi.
