İşte Küçük’ün yazısı:
Artık Ortadoğu'da IŞİD diye bir gerçek var. Kabul etsek de etmesek de IŞİD hemen her gün varlığını Irak'ın tamamında daha çok hissettiriyor. Bu varlık İran'ı da, Suudi Arabistan'ı da, Türkiye'yi de ciddi biçimde zorlamaya başladı. IŞİD'in ortaya çıkışı aslında Nuri el-Maliki'nin vurdumduymaz politikalarının sonucu oldu.
2003 ABD’NİN IRAK İŞGALİ
ABD'nin 2003 Irak işgali sonrası Maliki Başbakan oldu. Ama geldiği günden bu yana Irak'ı istikrara kavuşturmak bir yana tamamen Şii ekseni yönünde politikalar izledi. Kritik her kuruma Şiileri atadı. Dolayısıyla İran'ın Irak'taki siyasi varlığı belirgin bir durum haline geldi. Irak'taki Şiiler sürekli olarak silahlandılar. Hatta İran'ın baskısıyla Maliki askeri konularda ABD'yle ters düştü. ABD'nin Irak'ta askeri anlamda varlığını azaltan Maliki'ydi. Gerçi ABD zaten ordusunu oradan çekti ama geçen hafta New York Times'ta Thomas L. Friedman'ın yazdığı gibi ABD askerlerinin Irak'ta yasal olarak konuşlanması konusundaki özel anlaşmayı Maliki'nin imzalamamasının sebebi İran'ın baskısıydı.
MALİKİ İRAN’IN BASKISIYLA KUZEY IRAK’A REST ÇEKTİ
Öbür yanda Kuzey Irak yönetimi Merkezi Irak yönetiminden petrol konusunda payını artırmasını istemiş ama Maliki gene İran'ın baskısıyla buna yanaşmamıştı. Kasıtlı veya değil ama neticede Irak'ta Şii hakimiyeti kaçınılmaz bir gerçek oldu.
IŞİD MESELESİ
Belki de ABD bunu gördüğü için Ruhani'yle beraber İran'la yeni bir sayfa açtı. Diplomatik ilişkiler hızla iyileşmeye başladı. Birden ortaya IŞİD meselesi çıktı. IŞİD militanları kısa sürede Irak'ta bazı yerlerde kontrolü ele geçirdi. Halkın da desteğiyle IŞİD çok kısa sürede neredeyse Irak'ın üçe bölünmesini de facto olarak sağlamış oldu. İddialara göre IŞİD Sünni eksenli bir devlet kurmanın peşindeydi. Tabii IŞİD İran'ı rahatsız etti.
ABD BASININDAKİ İLGİNÇ HABERLER
Dün Amerikan basınında ilginç haberler vardı. ABD'li yetkilere göre İran silah, teçhizat ve gözetleme yapan insansız hava araçlarını gizlice Irak'a gönderiyor. Eskiden olsa ABD buna kıyamet koparırdı ama sanki bu durum ABD yönetiminde bir memnuniyete sebep olmuştu. Tam da bu günlerde ABD 300 kişilik askeri danışman kadrosunu Irak'a gönderdi.
ABD-İRAN AYRINTISI
Bu arada İran Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Merziye Efham, İran Devrim Muhafızları'na bağlı özel birlik Kudüs Gücü Komutanı General Kasım Süleymani'nin geçtiğimiz hafta Bağdat'ı ziyaret ettiği iddialarını yalanladı. Ama New York Times'a bilgi veren adı gizli yetkililere göre Kasım Süleymani en az iki kere Irak'ı ziyaret etti ve Güney Irak'tan 2 bin Şii militanın kaydırılmasına yardımcı oldu. Tabii CIA ile Kasım Süleymani'nin görüştüklerini de unutmamak lazım. ABD'nin Irak'a gönderdiği 300 askeri danışmanla İran'ın askeri konularda Maliki'ye destek olması ıskalanmaması gereken bir konu.
CIA VE TAHRAN YÖNETİMİ
CIA'in şu an Tahran yönetimiyle sürekli görüştüğü bilinen bir gerçek. Şimdilik görünen hem CIA hem Tahran yönetimi IŞİD'in Irak'a olan tehdidini en aza indirmek için birlikte çalışıyorlar. İşin Suudi Arabistan'la olan ilgisine gelince.
SUUDİLER ABD İLE KARŞI KARŞIYA GELEBİLİR
Malum ABD artık büyük bir petrol üreticisi. Elinde ayrıca petrolün yerini alacak olan kaya (shale) gazı üretiminde birinci durumda. Suudi Arabistan'ın sahip olduğu petrol stoku da belli. Suudilerin eski istihbarat başkanı Bender bin Sultan üzerinden IŞİD'i desteklediği ve amacının da Irak'taki petrol rezervlerinden pay almak istediği söyleniyor. Batı'yla olan ilişkileri ve istihbaratçı kimliği Bender bin Sultan'ı ayrı bir yere koyuyor. Suudilerin her türlü mali ve askeri destekle IŞİD'in arkasında olduğu söyleniyor. Eğer bu durum böyleyse, yakın zamanda Suudiler bir şekilde ABD ile karşı karşıya gelecekler demektir.
ABD-TAHRAN İLİŞKİLERİ İVME KAZANDI
ABD-Tahran ilişkilerinin ivme kazanması, Şii hareketliliği konusunda zaten sıkıntı yaşayan Suudileri iyice telaşlandırmış durumda. Belki de petrol paylaşımında kendisi direkt olmasa da IŞİD üzerinde dolaylı yoldan etkileri olacak.
SUUD YÖNETİMİ IŞİD’İ ORGANİZE ETMEK İÇİN…
Bir diğer iddiaya göre Suudi yönetimi IŞİD'i organize etmesi için Bender bin Sultan'ı istihbaratın başından aldı. Irak'ın üçe bölünmesi, Suriye'de üç ayrı devlet ve hatta Libya'da iki parçalı bir yönetim ABD'nin çok işine gelir. Aynı şekilde İran da kendi hakimiyet sahasını genişlettikçe bu işten memnun olur. Time dergisinden Fareed Zakaria'nın dediği gibi küçük küçük birçok devletin varlığı İsrail için bir şans.
Peki o zaman danışıklı bir dövüş mü söz konusu? Göreve geldiği günden bu yana asker operasyonlara sıcak bakmayan Obama 2016'ya kadar meseleleri böyle götürecek gibi görünüyor. O tarihe kadar daha çok kan dökülür. Belki de yeni haritalar ortaya çıkar. Ama görünen o ki, esas mesele ekonomik. Bu uğurda çok kan dökülmüş kimsenin umurunda olmayacak.
