UNCTAD tarafından her yıl hazırlanan Dünya Yatırım Raporu, Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) Yönetim Kurulu Başkan Vekili Akın Kozanoğlu ile YASED Genel Sekreteri Özlem Özyiğit'in katıldığı bir toplantı ile açıklandı.
Rapora göre, 2013 yılında Türkiye'ye UDY girişi 12,9 milyar dolar olurken, aynı dönemde tüm dünyadaki UDY girişi yüzde 9 artarak 1,45 trilyon dolara ulaştı.
Raporun açıklandığı toplantıda konuşan Kozanoğlu, UDY'lerin 2007 yılında ulaştığı 2 trilyon dolarlık zirveden sonra 2008'deki krizin etkisiyle önemli düşüşler gösterdiğini ancak 2013 yılından itibaren istikrarlı bir yükselme trendine gireceğinin sinyallerini vermeye başladığını söyledi.
UNCTAD'ın tahminlerine göre gelişmiş ülkelerde görülen ekonomik iyileşmenin küresel uluslararası yatırımlar akışında olumlu etkisinin gelecek 3 yılda devam edeceğini aktaran Kozanoğlu, küresel UDY akımlarının 2014 yılında 1,6 trilyon dolara, 2015 yılında 1,7 trilyon dolara, 2016 yılında ise 1,8 trilyon dolara çıkacağının öngörüldüğünü dile getirdi.
Kozanoğlu, 2012 yılında ilk defa gelişmekte olan ülkelerin gelişmiş ülkelere oranla daha fazla UDY çektiğini anımsatarak, bu trendin 2013'te de devam ettiğini, gelişmekte olan ve geçiş ekonomilerinin toplamının bu yıl 886 milyar dolarlık rekor düzeyde bir UDY aldığını ifade etti.
Geçen yıl Türkiye'ye UDY girişinin bir önceki yıl ile kıyaslandığında seviyesini koruduğunu ve 12,9 milyar dolar olduğunu anlatan Kozanoğlu, sözlerine şöyle devam etti:
"Türkiye, yatırım ortamının iyileştirilmesine yönelik sürdürülen çalışmalarla bugüne kadar aldığı yatırım miktarlarından çok daha fazla yatırım çekme potansiyeline sahip. Küresel ekonomideki yavaşlamanın olumsuz etkileri, içinde bulunduğu bölgedeki muhtelif çalkantılara rağmen Batı Asya ülkeleri arasında en yüksek UDY girişi alan ülke geçen seneki gibi Türkiye olmuştur. Bu kapsamda Türkiye'nin küresel UDY'den aldığı payın 2012 yılı ile paralellik oluşturduğunu söyleyebilirim.
Türkiye'nin dünya genelinde UDY'den aldığı pay 2013 yılında yüzde 0,9 ile aşağı yukarı aynı çizgisini korumuş, gelişmekte olan ülkeler arasındaki payı ise yüzde 1,7 olarak gerçekleşmiştir. Sıralama olarak baktığımızda Türkiye dünyada en fazla yatırım çeken 22. ülke, gelişmekte olan ülkeler arasında ise 11. ülke konumundadır."
- "Sadece 10 ülke UDY girişini 202 milyar dolar artırdı"
UNCTAD'ın her yıl özel bir konuya daha eğildiğini belirten Kozanoğlu, "Raporun bu yılki özel teması 'sürdürülebilir kalkınma hedefleri' olarak belirlendi" dedi.
Kozanoğlu, sürdürülebilir kalkınma hedefleri başlığı ile 2015-2030 yılları arasında yoksulluğun azaltılması, güvenli gıda üretimi, sağlık ve eğitim kalitesi, iklim değişikliği ile mücadele gibi ekonomik, sosyal ve çevresel konulara odaklanıldığını aktardı.
Rapora göre gelişmekte olan ülkelerde, özellikle de az gelişmiş ülkelerde ve kırılgan ekonomilerde sürdürülebilir kalkınmanın odak noktasında kamu yatırımlarının yer aldığını ama bu ülkelerin kaynak taleplerini ülkelerdeki kamu kuruluşlarının sağlayamadığını anlatan Kozanoğlu, bu nedenle özel sektörün yatırımlarının dünyada vazgeçilmez derecede büyük önem taşıdığını dile getirdi.
Kozanoğlu, 2014 yılında Türkiye'ye olan UDY girişinin 16 milyar dolar olacağını tahmin ettiklerini, geçici verilere göre Türkiye'nin bu yılın ilk 4 ayında geçen senenin aynı dönemine göre yüzde 46 daha fazla UDY çektiğini, bunun rakamsal bazda 5,1 milyar dolar olduğunu söyledi.
Türkiye'nin içinde bulunduğu bölgedeki çalkantıların sürebileceğine dikkati çeken Kozanoğlu, Türkiye'nin iyiye doğru giden bir trendi olduğunu, riskler olmasaydı Türkiye'nin İspanya gibi UDY'den 38 milyar dolar alabileceğini ifade etti. UDY'de enerji ve finansın öne çıkmaya devam edeceğini aktaran Kozanoğlu, sağlık ve gayrimenkulün bunlara eklenebileceğini anlattı.
Rapora göre sadece 10 ülkenin UDY girişini 202 milyar dolar artırdığı bilgisini veren Kozanoğlu, bu ülkelerin Rusya, Belçika, ABD, Meksika, Lüksemburg, Hollanda, İtalya, Kanada, Almanya ve İspanya olduğunu vurguladı.
- "Geçen yıl Avrupa'da en fazla UDY çeken ülke İspanya oldu"
YASED Genel Sekreteri Özyiğit ise raporun 207 ülkenin verilerini ve yatırım trendlerini analiz ettiğini aktardı.
Rapora göre gelişmekte olan ülkelerin küresel UDY girişlerinden yüzde 50'nin üzerinde pay aldığını belirten Özyiğit, bu yıl da dahil olmak üzere gelecek 3 yıllık projeksiyona bakıldığında raporun gelişmiş ülkelerde olan ekonomik toparlanma ve tekrar büyüme trendinin başlamasıyla UDY üzerinde de etkilerinin görülmeye başlanacağını ve payı yüzde 39'lara kadar düşmüş gelişmiş ekonomilere yönelik yatırım girişlerinin tekrar hızlı artarak, 2016 yılında yüzde 52'ye çıkmasının beklendiğini kaydetti.
Gelişmekte olan ekonomilerin 2013 yılında küresel UDY girişindeki paylarının yüzde 54'e seviyesinde olduğunu bildiren Özyiğit, küresel UDY akışlarında raporda Kuzey Amerika, Avrupa, Afrika, Asya, Latin Amerika ve Karayipler ile Okyanusya olmak üzere 6 bölgenin sayıldığını anlattı. Özyiğit, bu 6 bölge içerisinde Asya bölgesine yönelik UDY girişinin yüzde 38'lik pay ile birinci sırada yer aldığını dile getirdi.
Türkiye'nin, rapora göre Batı Asya bölgesi içerisinde kategorize edildiğini söyleyen Özyiğit, en çok UDY çeken Asya bölgesini yüzde 20 ile Latin Amerika ve Karayipler'in, yüzde 17 ile de Kuzey Amerika ve Avrupa'nın izlediğini, geçen yıl Avrupa'da en fazla UDY çeken ülkenin ise İspanya olduğunu ifade etti.
Kuzey Amerika'ya geçen yıl 250 milyar dolara yakın UDY girişi olduğunu ve bu tutarın 188 milyar dolarının ABD'ye ait olduğunu paylaşan Özyiğit, ABD'nin geçen yıl UDY girişini yüzde 17 artırdığının altını çizdi.
- "Türkiye'nin gelecek 3 sene içerisinde en fazla yatırım yapan 14. ülke olması bekleniyor"
Özyiğit, 2014-2016 arasında UDY akımlarının, küresel ekonomik aktivitedeki iyileşme sayesinde artarak devam etmesi ve hedefin yeniden gelişmiş ekonomiler olacağının beklendiğine dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"ABD ve Çin, 2012 yılındaki sıralamalarını muhafaza ederek 2013 yılında en çok UDY çeken ülkeler oldular. Meksika bu yıl ilk 10 içine girdi, İtalya ise 161. sıradan gelerek ilk 20'nin içine girmeyi başardı.
Türkiye, UDY stoğunda 2003 yılında 40. sırada iken, 2013 yılında 33. sıraya yükselmiştir. 2013 yılında ABD yaklaşık 338 milyar dolar ile en fazla dış yatırım yapan ülke oldu. Türkiye, bu sıralamada 39. ülke. Türkiye'nin geçen yıl içinde yer aldığı Batı Asya Bölgesi içerisinde UDY'den aldığı pay yüzde 29 oldu. Türkiye, Batı Asya ülkeleri arasında UDY girişinde yine birinci oldu."
Özyiğit, 2013 yılında Türkiye'nin yurtdışına yaptığı yatırım tutarının 3,1 milyar dolar olduğunu söyledi.
Rapor kapsamında her yıl beklentilere dair anket yapıldığı bilgisini veren Özyiğit, bu anlamda Türkiye'nin gelecek 3 sene içerisinde en fazla yatırım yapan 14. ülke olmasının beklendiğini, hali hazırdaki sıralamada ise 39. olduğunu dile getirdi.
Türkiye'nin nasıl bir bölgesel merkez olabileceğine yönelik bir çalışmaları olduğundan da bahseden Özyiğit, Türkiye'nin en fazla yatırım çektiği ülkelerin başında Almanya, Hollanda ve Rusya'nın geldiğini de sözlerine ekledi.
