İşler, Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı (TİKA) ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından Çırağan Sarayı'nda düzenlenen "Uluslararası Kalkınma İşbirliği: Eğilimler ve Yükselen Fırsatlar Yeni Aktörlerin Bakış Açıları Konferansı"nın açılışına katıldı.
Konferansa bu kadar farklı coğrafyadan ve sektörden üst düzeyde katılım görmekten büyük memnuniyet duyduklarını dile getiren İşler, "Hepimiz maalesef dünyamızda hala kaç kişinin aç olarak uyumak zorunda kaldığını, kaç çocuğun önlenebilir hastalıklardan yaşamını kaybettiğini, gezegenin bir bölümünde insanlar için olağan olan temel hizmetlerin, diğer bir bölümünde erişilemez hayaller olduğunu biliyoruz" dedi.
Binyıl Kalkınma Hedefleri'nde kaydedilen ilerlemenin, daha çok çalışmaları gerektiğini hatırlattığını ama aynı zamanda etkin ve uyumlu bir şekilde somut hedeflere yönelik ortak çabalarla anlamlı sonuçlar elde edebileceğini de gösterdiğini aktaran İşler, şunları kaydetti:
"Küresel kalkınma ve kalkınma işbirliği mimarisindeki değişim, beraberinde yeni sesler, yeni aktörler, yeni fırsatlar ve yenilikçi modaliteler getirmiştir. Paydaşların hiçbirini dışarıda bırakmayan küresel ortaklık ve platformlar önem kazanmıştır. Buna paralel olarak da geleneksel kuzey-güney, yardım alan-yardım veren yaklaşımı güncelliğini yitirmektedir. Türkiye olarak hedefimiz, imkanlarımız ölçüsünde en akılcı ve etkin yaklaşımlarla küresel sorunların çözümüne katkıda bulunmaya çalışmaktır. Mütevazı çabalarla Cumhuriyetin kurulmuş olduğu yıllarda başlayan Türkiye kalkınma işbirliği, 2013 yılı öncül verilerine göre 3,3 milyar ABD dolarına ulaşmıştır, ki bu rakam gayrisafi milli hasılanın yüzde 0,42'sine tekabül etmektedir. Ülkemiz ayrıca 2012'de yapmış olduğu 1 milyar ABD dolarının üzerindeki insani yardımla da bu kategoride dünyada 4. sırada yer almıştır."
- "En az gelişmiş ülkeler Türkiye'nin gündeminin ön sıralarında"
Başbakan Yardımcısı İşler, Türkiye'nin 2011 ve 2012 yıllarında, kalkınma yardımları artışında dünyada ilk sırada yer aldığını, bu süreçte ülkenin, kendine özgü bir kalkınma işbirliği modeli geliştirdiğini vurgulayarak, "Türkiye, bir yandan, uluslararası platformlarda, kalkınma işbirliği etkinliği, raporlama gibi alanlarda oluşturulan prensipleri rehber alırken, diğer yandan güneyli ortakların eşitlikçi yaklaşımı ve karşılıklı dayanışma ruhundan da esin almaktadır" şeklinde konuştu.
Özellikle en az gelişmiş ülkelerin Türkiye'nin gündeminde ön sıralarda yer aldığına işaret eden İşler, 2011'de Türkiye'nin ev sahipliğinde İstanbul'da düzenlenen "4. En Az Gelişmiş Ülkeler Konferansı"nda yaptıkları taahhüdü aşan bir kalkınma işbirliği hacminin söz konusu olduğunu bildirdi.
İşler, yine de bunun yeterli olmadığını, En Az Gelişmiş Ülkeler'in, bundan sonra da kalkınma işbirliği gündemlerinin önceliği olmayı sürdüreceğini ifade etti.
TİKA kaynaklarının yüzde 80'inden fazlasının, sağlık, su ve sanitasyon, eğitim, idari ve sivil altyapıların güçlendirilmesi gibi, milenyum kalkınma hedeflerine doğrudan katkı sağlayan sosyal altyapı ve hizmetlerdeki proje ve faaliyetlerde kullanıldığını kaydeden Emrullah İşler, şöyle devam etti:
"2003-2013 yılları arasında 148 okul inşa edilmiş, 164 okulun onarım ve tefrişatı yapılmıştır. 2011-2013 yılları arasında 49 hastane ve sağlık merkezi inşa edilmiş ve tadilatı yapılmış, 50 hastane ve sağlık merkezinin tıbbi malzeme donanımı ve tefrişatı gerçekleştirilmiş, 2133 sağlık personeline eğitim verilmiş ve 20 ayrı bölgede sağlık taraması yapılmıştır. Yine 2003-2013 döneminde binden fazla su kuyusu açılmıştır. Son 7 yılda ortak ülkelerden 2 binin üzerinde uzmana tarım alanında eğitim verilmiştir."
- "Kamu eliyle sağlanan kalkınma yardımları önemli bir araç"
Coğrafyaları ve sektörleri birbirinden bağımsız düşünmenin imkanı olmadığını, karşılıklı bağımlılığın karakterize ettiği bir çağda yaşandığını dile getiren İşler, "Amacımız, ekonomik, sosyal ve çevre alanlarındaki entegre küresel hedeflere ulaşmak için en etkin ortak yolu bulmak ve tüm paydaşların katılımıyla bu yolda ilerlemektir" dedi.
İşler, kamu eliyle sağlanan kalkınma yardımlarının bu yoldaki önemli araçlardan biri olduğuna ancak sivil toplum, özel sektör ve akademik kurumların da bu süreçte etkin rol oynaması gerektiğine dikkati çekti.
Başbakan Yardımcısı Emrullah İşler, 2015 sonrası hedeflerin oluşturulması sürecinde devlet dışı aktörlerin aktif katılımından memun olduklarını anlatarak, kalkınma yardımlarının tek başına sürdürülebilir kalkınma için yeterli olmadığı hususunun uzun süredir bildikleri ve tartışma götürmez bir gerçek olduğunu söyledi.
Bu hedeflerin, hükümetlerin tek başlarına ulaşabileceği hedefler olmayacağını belirten Başbakan Yardımcısı İşler, özel sektörün sosyal sorumluluk ve sürdürülebilir kalkınma bilinciyle bu sürece önemli katkı sağlayacağını, insan kaynaklarının geliştirilmesi ve inovasyonun yerel ekonomik kalkınma için önemli bir kaynak teşkil ettiğini dile getirdi.
İşler, "Hepimizin büyük bir memnuniyetle müşahede ettiği üzere, toplamda neredeyse büyük bir donör ülke kadar kaynak aktaran hayırsever örgütler ve Türkiye olarak da son dönemde işbirliğimizi artırdığımız sivil toplum kuruluşları, kalkınma işbirliğine önemli katkılar sağlamaktadır" diye konuştu.
Türkiye olarak 2015 sonrası gündemin olmazsa olmaz şartının "insan merkezlilik" olduğuna inandıklarını vurgulayan İşler, şunları kaydetti:
"Yoksulluk ve açlıkla mücadele, insanca yaşamın gerektirdiği temel hizmetlere erişim ve sağlıklı bir çevrede insanca yaşamı sürdürebilecek gelir getirici imkanların yaratılmasının, tüm çabalarımızın merkezinde olması gerektiğini düşünüyoruz. Bu süreçte doğal kaynakların ve çevrenin korunması, meyveleri adil olarak paylaşılan, kapsayıcı ve sürdürülebilir ekonomik büyümeyi sağlayacak kapasitenin oluşturulması ve kaynak sağlanması, kalkınma işbirliğinin ana çerçevesi olacaktır. Binyıl Kalkınma Hedefleri'yle ilgili nihai değerlendirmeden hükümetler, özel sektör, sivil toplum, hepimiz için çıkarılacak önemli dersler olacaktır. Küresel sorunlarla topyekun bir mücadele için geçmişteki başarılarımızı paylaşarak bunları örnek almamız, başarısızlıklarımızdan da bir daha aynı hatalara düşmemek için dersler çıkararak birlikte yürümemiz büyük önem taşımaktadır."
- "En büyük bedeli, en kırılgan olanlar ödemeye devam eder"
Başbakan Yardımcısı İşler, sürdürülebilirliğin, kalkınmanın her alanında ve küresel, bölgesel, ülkesel gibi her düzeyde rehber olması gerektiğini belirterek, "Sosyal ve çevresel alanlarda kırılma noktalarına geldiğimiz, ekonomik eşitsizliğin had safhaya ulaşmış olduğu bu dönemde, kalkınma işbirliğini etkili ve sonuç veren bir araç olarak optimum verimle kullanmayı temel prensip olarak kabul etmeliyiz. Hepimiz biliyoruz ki, bu alanlarda sürdürülebilir somut adımlar atamamamızın bedeli, bu adımları atmamızdan daha büyük olacaktır. Ve ne yazık ki, en büyük bedeli, en kırılgan olanlar ödemeye devam edecektir" diye konuştu.
Kalkınma işbirliği ortakları olarak yeniden gözden geçirmeleri gereken hususlardan birinin de yardım zinciri içinde kaybolan fonların nasıl azaltılabileceği konusu olduğunu belirten İşler, şöyle devam etti:
"Biz Türkiye olarak, kalkınma işbirliğine ayrılan fonların, kaynaktan faydalanıcı, mümkün olan en az kayıpla gitmesine öncelik vermekteyiz. Türkiye'nin, bugüne kadar olduğu gibi, 2015 sonrası dönemde de gezegenimizin en kırılgan kesimlerinin yaşam koşullarında somut iyileşmeler sağlayacak adımlara öncelik vermeyi sürdüreceğini vurgulamak istiyorum. Konferansın da sürdürülebilir ortak geleceğimize yönelik kalkınma işbirliği çabalarına katkı sağlamasını temenni ediyorum."
Bu arada, Başbakan Yardımcısı İşler, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü Kalkınma Yardımları Komitesi (OECD DAC) Başkanı Erik Solheim'ı kabul etti.
Basının sadece görüntü almasına izin verilen kabul, yaklaşık 30 dakika sürdü.
