Barzani'nin evinin hiç bilinmeyen özelliği

Yazar İsmail Beşikçi, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesut Barzani'nin 1979 yılında ölen babası Mela Mustafa Barzanî'nin evini anlattığı bir yazı kaleme aldı. Beşikçi, Barzani'nin evinin altında bir mağra bulunduğunu, bombardımanlar sırasında bu mağraya sığınıldığını belirtti.

İşte Beşikçi'nin o yazısı...

Mela Mustafa Barzanî'nin Hac Umran'da, dağdaki evi. Kürdistan Ulusal Kurtuluş Mücadelesi sürecinde dağda, karargah olarak kullanılan ev. Tek katlı bir yapı. Odalar geniş. Geniş odalar ara kapılarla birbirine bağlanıyor. Ev, sert taşlardan oluşan kayalık bir alan üzerine kurulmuş. Dağın tepesinde. Çevrede, o dağdan daha yüksek olan dağlar da var.

''EVİN ALTINDA MAĞRA VAR''

Evin altında bir mağara var. Bombardımanlar sırasında sığınak olarak kullanılmış. Mağaranın bir buçuk metre kadar olan ağzından giriliyor. 80 derece kadar diklik söz konusu. Bu diklikten aşağı iniliyor. İniş dört-beş metre kadar var. Adeta bir kuyuya iner gibi iniyorsunuz. İnişten sonra yine hafif bir eğimle koridorda yüz metre kadar ilerliyorsunuz. Koridorun sağında solunda geniş odalar var. Bu mesafenin sonunda yol üçe ayrılıyor. Her üç yolda da yine yüz metre kadar ilerliyorsunuz. Her üç yoldan da mağaranın ağzı uçurumlara açılıyor. Her üç çıkışta da dikkatli bir şekilde tırmanarak tekrar eve varıyorsunuz.

Mağara şüphesiz çok karanlık. Aynı zamanda basık. Eğilerek yürüyorsunuz, fenerle ilerleyebiliyorsunuz. Mağaranın bir ağzından öbür ağzına kadar yirmi dakika kadar süre geçiyor.

Hac Umran'da, köyde, karargah olarak kullanılan "şoreş" denilen başka evler de var. Hac Umran'da Mesut Barzani'nin karargah olarak kullandığı bir ev de var. Mela Mustafa Barzanî'nin Hac Umran yanında Galala'da da benzer amaçla kullandığı evler var. Hac Umran, Çoman'dan sonra, sınırda, İran-Irak sınırı üzerinde yer alıyor. Galala ise Çoman ile Hac Umran arasında.

KARARGAH EVLERİ MÜZE YAPILMALIDIR

Mela Mustafa Barzani'nin, Kürdistan Ulusal Kurtuluş Mücadelesi sürecinde, Hac Umran'da, Galala'da, benzer yerlerde, karargah olarak kullandığı evlerde, bugün, aileler oturmaktadır. Aileler başka evlere yerleştirilerek bu evlerin müze yapılmasında çok büyük yarar vardır. Mesut Barzan'nin karargah olarak kullandığı bir ev de vardır. Bu ev de müze yapılmalıdır. Evlerdeki eski eşyalar korunmalıdır. Mücadeleye katılan peşmergelerin eşyaları da bu müzelerde sergilenmelidir. Hewler'deki Barzani Vakfı'nın bu konuyu gündeme alacağını sanıyorum.

Barzan, defalarca yakılıp yıkılmış bir bölge, Barzan köyü defalarca yakılıp yıkılmış. Barzan Köyün 'de bombardımanlarla taş taş üzerinde bırakılmamış. Mela Mustafa Barzani'nin doğduğu, büyüdüğü ev… Bu evden hiçbir kalıntı kalmamış. Evin yeri takriben gösterilebiliyor. Bombardımanlar, yakılıp yıkılma sürecinde, evdeki eşyalardan da bir kalıntı kalmamış olabilir. O evin bir maketinin yapılması, ilgili alana yerleştirilmesi, önemli olmalıdır.

''MEŞE KÜRDİSTAN'I TANIMLAYAN BİR AĞAÇ''

Defalarce yakılıp yıkılmasına rağmen Barzan yine yemyeşil. Barzan Bölgesinde dağlar meşe ağaçlarıyla kaplı. Kürdistan'da meşe ormanlarını her yerde görmek mümkün. Batılı bir gazeteciyle röportajında, Mela Mustafa Barzani şunu söylüyor. "Meşe Kürdistan'ı tanımlayan bir ağaçtır. Meşeler yaşadığı sürece Kürdler ve Kürdistan yaşayacak… Ne zaman ki meşeler kurumaya başlıyor, bu, Kürdler için, Kürdistan için büyük bir tehlikedir…" Ormancılar, meşelerin bin yıl, bazı yerlere binbeşyüz yıl yaşadığını söylemektedir. Ormanların yakılması örneğin meşelerin tekrar yeşermesine engel olmamaktadır. Ama kimyasal silahlarla yakılması, meşelerin kökten kurumasını sağlayabilmektedir.

''DAĞ KEÇİLERİ DAĞLARDA, KÜRT GERİLLALARLA DOLAŞIYOR''

Barzan Köyü yeniden kurulmuş. Tek katlı, iki katlı, bahçeli, Çiçekli evler. Sokaklar çocuk sesleriyle, bahçeler kuş cıvıltılarıyla dolu… Canlı bir toplumsal ve ticari yaşam var. Barzan, İmadiye arasında dağ keçileri köylere evlere kadar iniyor. İsveç'te olduğu gibi… Dağ keçileri, dağlarda, Kürd gerillalarla birlikte dolaşıyor. Barzan bölgesinde, ağaç kesilmiyor, hayvan öldürülmüyor. Şeyh Ahmet Barzani'nin bu konuda getirdiği ilkelere Kürd halkı gönüllü olarak uyuyor. Çoman'da kurulmaya çalışılan Halgurd-Şakran Doğal Parkı'nın, Kürdistan yabani hayvan varlığının ve bitki örtüsünün korunmasında çok önemli bir işlevi olacak.

Kaynak: İsmail Beşikçi, http://www.ismailbesikcivakfi.org

Barzani'nin evinin hiç bilinmeyen özelliği

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı Mesut Barzani'nin babası Mela Mustafa Barzanî'nin evinin ilginç özelliğini, yazar İsmail Beşikçi yazdı.