Ramazanda lokanta çalıştırmak caiz mi?

SORU: Selamünaleyküm hocam.

Ben lokantacıyım. Malum Ramazan-ı Şerife bir ay kaldı. Benim sorum, Ramazanda Lokantaların gündüz açılıp açılmaması ile ilgili olacak.

Bir müslüman lokantacı, Ramazanda lokantasını açabilir mi? Yani oruç tutmayanlara yemek servisi yapabilir mi? Yapamaz ise bunun sebebi ve delilleri nelerdir? İftar vesahurda açabilir miyiz?Lokantanın bulunduğu bölgenin önemi var mı? Mesela; Taksim gibi sürekli Müslüman olmayan bir çok turistin geldiği yerler, bir inşaat şantiyesinin veya dahaağır bir iş kolunun bulunduğu bir yerde, işin ağırlığı sebebiyle oruç tutamayanların olduğu bir yer veya bölgede bir farklılık söz konusu mu?
Yoksa, bir müslüman lokantacı Allah’ın farzını yerine getirmeyen insanlara hiç bir şekilde(yer ve şartlar ne olursa olsun) imsak ile Akşam ezanı saatleri arasında yemek servisiyapmamalı mı? Dinimizi şartlara göre değil, Rabbimizin razı olacağı bir şekilde yaşamak istiyorum.Doğrusu nasıl? Ben de sizin vereceğiniz cevabı, diğer lokanta işletenlerle de paylaşmak istiyorum. Allah sizden razı olsun.Çalışmalarınızı bereketlendirsin.Dua eder, duanızı beklerim.

CEVAP: Selamünaleyküm.

Oruç, dinimizin temel ibadetlerinden biridir. Yerine getirilmesi farz, ihmal edilmesi ise haramdır. Orucu ihmal eden haram işlemiş olur. Ramazan gününde oruç yemenin ise iki boyutu vardır. Bunların birincisi oruç emrinin çiğnenmesidir. İkincisi de Ramazan ayı gündüzlerinin yüklü olduğu manevi ağırlığın çiğnenmesidir. Ramazan gününde oruç yiyen bir Müslüman, aynı anda bu iki günahı işlemiş olur.

Fıkhımızın en temel ilkelerinden biri şudur:

Bir iyiliğe yardımcı olan o iyiliğin sevabına ortak olur. Bir günaha yardımcı olan da o günahtan ortaya çıkan vebale ortak olur.
Ramazan gününde oruç yiyen birinin oruç yemesine yardımcı olan lokantacı veya büfecinin ya da benzeri bir işletmecinin, yardımcısı durumunda olduğu yenmiş oruçların tamamında vebali olacaktır. Bunun tevil edilebilir tarafı yoktur. Müslüman kendisi oruçlu iken, başkalarının orucunun yenmesine yardımcı olamaz. Kendisi alkol kullanmayan bir Müslüman’ın başkalarının alkolünü satmasına benzer bir durumdur bu. Nasıl bir iftar vermekle oruçlunun sevabını umuyorsak, aynı şekilde yenen orucun vebalini de üstlenmiş oluyoruz.

Bu ilkeden şu istisnaları çıkarabiliriz:

1- Müslüman olmayanların yani kâfirlerin oruç tutmaları gerekmemektedir. Kâfir olduğu bilinen birinin yemeğini yedirmede sakınca olmayabilir. Özellikle Hanefi mezhebi içtihatları açısından kâfirlere Ramazan gününde lokanta veya büfede yemek verilebilir. Bu da gayet sınırlı bir ruhsattır. Zira kimin kâfir olduğu için kimin de günahkâr bir mü’min olduğu için yemek yediğini bilmek nerede ise mümkün değildir. Hiçbir mü’minin bulunmadığı bir yer için belki böyle bir ruhsat kullanılabilir. Türkiye gibi, herkesin Müslümanlık iddia ettiği yerlerde, bile bile Ramazan ayının ağırlığını çiğnetmekten başka bir şey olmayacağı için bu ruhsatın kullanılmasının mümkün olmadığı kanaatindeyiz. Müslüman bir insan, Ramazan ayı gündüzünde dükkanını açmamalıdır. Mü’min bir insana servis yapıyorsa, bunun da o orucun yenmesinin vebaline ortak olmak olduğunu bilmesi gerekmektedir.

2- Ramazan ayında oruç tutmama ruhsatı olanlar, mesela yolcular ve hastalar gibiler için elbette yemek yemelerinde bir sakınca yoktur. Böylelerine Ramazan gününde yemek servisi yapılmasında sakınca olmaz. Buna göre de Hastanelerdeki kantin ve lokantalar, otobanlardaki veya şehirler arası karayollarındaki lokantalar, havaalanlarındaki yemek yeme yerleri ve benzeri mekânlar, Ramazan gününde işletilebilir. Zira buralarda yemek yiyenler, ağırlıklı olarak oruç tutmama ruhsatı olanlardır.
Bu iki ayrıntının dışında Ramazan ayında açık bir lokantanın anlamı, Allah’a isyana razı olmaktır. Harama destek olan da haram işlemiştir. Haramın işlenmesine rıza göstermek de haramdır. Bu kadar hassas bir konuda zafiyet gösterdikten sonra bizim şeytanla nasıl savaşacağımızı anlamak mümkün olmaz. Allah yardımcımız olsun.

Selamünaleyküm.

Ramazanda lokanta çalıştırmak caiz mi?

Bir Müslüman lokantacı, Ramazanda lokantasını açabilir mi?