Bülent Ecevit Üniversitesi (BEÜ) Geomatik Mühendisliği Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Hakan Akçın, panelde, ocak yangınlarının önceden tehlike ve risklerini belirlemeye yönelik Madencilik Bilgi Sisteminden (MABİS) yararlanarak çalışma yaptıklarını söyledi.
Kömürün kendiliğinden yanmasının önemli sorunlar arasında yer aldığına dikkati çeken Alçın, şöyle konuştu:
"Kömürün kendiliğinden yanmasına ilişkin pek çok faktör olmasına rağmen bu faktörlerin biri ya da bir kaçını ele alarak, üretim alanındaki genel duruma ilişkin değerlendirme ve analiz yapılması, gerçekçi olmamakta. Genel olarak ocak yangınları incelendiğinde farklı risk faktörlerinin ön plana çıktığı görülmektedir. Kömüre ve madenciliğe ilişkin faktörlerin yanı sıra jeolojik ile çevresel faktörler de etkili olmaktadır. Bu faktörlerin içeriği, havzadan havzaya değişebilir ancak faktörlerin tümü, ocak yangınları için etkendir. Dünyada meydana gelen ocak yangınları ve kömürün kendiliğinden kızışarak açık alev yangınına dönüşmesinde, ocağın, arazi ve katmanların yapısal özelliği çok önemli. Bunları özellikle dikkate almak ve öngörülerimizde bunu bir yere not etmek durumundayız."
Kömürün okside olup, kendiliğinden yanması ve ocak yangınına dönüşmesindeki koşulların belirlenmesi gerektiğini vurgulayan Akçın, şöyle devam etti:
"Zonguldak taşkömürü havzası için risk endeksi geliştirilmiştir. Ocak yangınlarında kömür ve jeolojik koşullar için risk faktörleri önlenemez faktörler olmasına karşın üretim ve çevresel faktörler önlenebilir. Taşkömürü, özellikle ulusal ve uluslararası piyasalarda tonu 128-254 dolar arasında değişen bir servettir. Taşkömürüne yönelik bu servetin yanmaması için tüm üretim ve çevre koşullarını da içine alan risk değerlendirme analizinin yapılması ve bu uygulama MABİS gibi ileri teknoloji otomasyon sistemleriyle değerlendirilmesi gerektiğinin önemi, deneysel uygulamayla gösterilmiştir."
Zonguldak'taki tasman konusuna dikkati çeken Akçın, üniversitelerinin kampüs alanı altında büyük miktarda kömür rezervi bulunduğunu belirtti.
Yıllar önce bölgede yapılan incelemenin sadece rezerv açısından değerlendirildiğini öne süren Akçın, şunları kaydetti:
"Ben olaya farklı yönde yaklaştım. Bu bölgeye Türkiye Taşkömürü Kurumu'nun (TTK) üretim planlamasında yer alan üniversitemiz ile kurumun yazışmalarıyla 'Burada üretim yaparsak nasıl bir riskle karşılaşırız?' sorusuna yönelik çalışmayı üniversitem adına yaptım. Bu rapor, TTK'ya gitti. Kampüsün altında 19 milyon ton belirlenmiş rezerv var. Rezervin 3 milyar liranın üzerinde değeri var. Bu bölgede eksi 425 ila 600'ün altında iki blok halinde rezerv gözüküyor. Bu rezerv alındığında yüzeyde yaratacağı potansiyel tehlikenin değerlendirmesini yapmaya çalıştık. Yaklaşık 3 milyar liralık rezerv üretime geçtiğinde bölgede tasman etki alanı oluşturacağını tespit ettik. 3 milyar liralık bir rezerv, yukarıda 35 milyon liralık bir yapı var ama bu yapının içerisinde bir çok öğrenci öğrenim görüyor. Yaklaşık 90 kat yerin altı, yerin üstünden daha değerli."
