Görüşmenin ardından ortak açıklama yayımlayan iki lider, her iki tarafın da Ukrayna'daki siyasi krizden kaygı duyduğunu belirterek, Ukrayna'daki bölgeler, halk ve siyasi gruplara "geniş çaplı ulusal görüşmelere" başlamaları çağrısında bulundu.
Bildiride, tarafların ayrıca Suriye'ye yönelik "zorlayıcı dış müdahalelerin kabul edilemez" olduğunu vurguladığı belirtildi.
İki lider görüşmenin ardından enerji, ulaştırma ve altyapı konularının da aralarında bulunduğu 49 işbirliği anlaşmasını törenle imzaladı. Ancak imza töreninde yapılan işbirliği anlaşmalarının ayrıntılarına ilişkin bilgi verilmedi.
- Sibirya doğalgazının Çin'e nakledilmesi projesi
Ukrayna krizi yüzünden tek başına kalma riskiyle karşı karşıya bulunan Rusya'ya "Çin'in verdiği diplomatik destek" olarak yorumlanan görüşmede, Sibirya doğalgazının, Çin'in kuzeydoğusuna nakledilmesi konusunda iki ülke arasında imzalanması beklenen milyarlarca dolar değerindeki anlaşmanın gündeme geldiği bildirildi.
Rus haber ajanslarına açıklamada bulunan Putin'in sözcüsü Dimitriy Peskov, görüşmede, Rusya ile Çin arasında on yılı aşkın bir süreden beri müzakere konusu olan doğalgaz anlaşmasında ilerleme kaydedildiğini ancak henüz sonuçlandırılmadığını söyledi.
Görüşmede, Çin'e 30 yıl boyunca boru hattıyla doğalgaz nakledilmesini öngören anlaşma konusunda "önemli bir ilerleme kaydedildiğini" belirten Peskov, "Ancak hala fiyat konusunda sonuçlandırılmamış pürüzler var" dedi. Rus haber ajanslarının haberlerinde, Peskov'un, "anlaşma her an imzalanabilir" şeklindeki sözlerine yer verildi.
Anlaşmanın imzalanması Batı'nın ekonomik yaptırımlar uyguladığı Rusya'ya ekonomik ve siyasi destek verecek olması bakımından önem taşıyor. Yaptırımların Moskova yönetimi üzerinde oluşturduğu baskı ise Pekin'in daha düşük fiyattan anlaşma yapma konusunda elini güçlendiriyor.
Rus Gazprom şirketiyle Çin Ulusal Petrol Şirketi arasında anlaşmaya varılması, Rusya'nın ihracat yollarını Avrupa dışına kaydırmasına yardımcı olurken, Çin'in de doğalgaz açığını ve enerjide büyük ölçüde kömüre olan bağımlılığını azaltmasına imkan verecek.
İki ülke arasında 2018'den itibaren Gazprom'un Çin'e yılda 38 milyar metreküp doğalgaz ihraç etmesini ve bu miktarın daha sonra 60 milyar metreküpe kadar çıkarılabilmesine olanak sağlayan geçici anlaşma Mart 2013'te imzalanmıştı.
- Çin ve Rusya arasında "fiili ittifak"
Uzmanlara göre doğalgaz anlaşmasının imzalanması, Sovyetler Birliği'nin yıkılmasının ardından ABD'nin özellikle Orta Asya'daki nüfuzuna karşı koymak amacıyla başta siyasi, ekonomik ve askeri sahalar olmak üzere ilişkiler kurarak stratejik ortak haline gelen iki ülke arasındaki ittifakı pekiştirecek.
Moskova'daki, Strateji ve Tekonolojiler Merkezi'nden Çin uzmanı Vasily Kaşin, doğalgaz konusunda iki ülke arasında varılacak anlaşmanın Çin ile Rusya arasında "fiili ittifak" anlamına geleceğine dikkati çekti.
Anlaşmanın imzalanması karşılığında, Rus yönetiminin de Çin'in Rusya'daki yatırımları ve askeri teknoloji ihracatına getirdiği kısıtlamaları kaldırabileceğini belirten Kaşin, "Daha uzak bir gelecekte ise tam askeri ittifak yapılması olasılığı dışlanamaz" dedi.
