Aynı korkuyla yaşıyorlar

Kırım'da yapılacak anma törenlerinin nasıl bir atmosferde geçeceği ise henüz belirsizliğini koruyor. Dünyadaki Tatar diasporası da sürgünün 70. yılında Kırım'daki Rus işgalini protesto edecek.

Kırım Tatarlarının lideri ve Ukrayna milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu, kendisine yönelik Rusya tarafından getirilen "Kırım'a giriş yasağı" nedeniyle bu yıl anma törenlerine katılamayacak.

Tek taraflı olarak Ukrayna'dan ayrılarak Rusya'ya bağlanma kararı alan "Kırım Özerk Cumhuriyeti"ndeki Tatarlar için bu yıl, sürgünün yıl dönümü farklı bir önem ve anlam taşıyor. Bunun iki önemli nedeni var: Birincisi 1944 sürgününün 70. yılı olması, ikincisi ise "Kırım Özerk Cumhuriyeti"nin tek taraflı Rusya'ya bağlanması nedeniyle, Kırım Tatarlarının yeniden sürgün endişesi yaşaması.

Vagonlara doldurulup sürgün edildiler

Kırım'ın asli unsurlarından olan Tatarlar, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB) lideri Joseph Stalin'in sürgün politikası nedeniyle, 18 Mayıs 1944 tarihinde vagonlara doldurularak Ural dağlarıyla Sibirya ve Orta Asya çöllerine sürgün edildi.

Söz konusu tarihlerde İkinci Dünya Savaşı'nın devam etmesi nedeniyle birçok Tatar erkeği, Sovyetler Birliği cephesinde savaşıyordu. Bu nedenle ağırlıklı olarak kadın, çocuk ve yaşlılardan oluşan ve sayıları yaklaşık 430 bini bulan Tatarlardan, ani bir baskınla bir gecede evlerini terk etmeleri istendi. Yanlarına çok az eşya almalarına izin verilen Tatarlar, kısa bir süre içinde vagonlara doldurularak, sonu meçhul bir yolculuğa çıkartıldı. Resmi verilere göre, sürgün sırasında ortaya çıkan salgın hastalık, açlık gibi çeşitli nedenlerden dolayı 430 bine yakın Tatarın yarısı hayatını kaybetti.

70'inci yılda yine 'sürgün' korkusu

Kırım Tatarları sürgünün 70. yılına bu kez çok daha farklı bir atmosferde giriyor. "Kırım Özerk Cumhuriyeti"nin tek taraflı Ukrayna'dan ayrılıp Rusya'ya bağlanma kararı alması nedeniyle, Kırım'da yaşayan Tatarlar, tarihin tekerrür etmesinden endişe ediyor. Resmi rakamlara göre, şimdiden 1500 Tatar, Kiev yakınlarındaki bölgelere göç etmiş durumda. İleride bu rakamın artmasından endişe ediliyor. 1944 sürgünü yaşamış ve hayatta olan insanlar, çocuklarının aynı kaderi yaşamasını istemiyor.

Kırım Türkleri Kültür ve Yardımlaşma Derneği Başkanı Tuncay Kalkay, AA muhabirine yaptığı açıklamada, sürgünün 70. yılında Kırım'ın yeniden Rus işgali altında olmasının büyük bir acı olduğunu belirtirken, "Durum her geçen gün Kırım Tatarları için kötüleşiyor. Kırım'da bu yıl anma törenleri nasıl olacak belli değil. Tatarlara karşı korkurtmalar var. Güvenliği kimin sağlayacağı konusu hala belirsiz" ifadelerini kullandı.

Şimdiye kadar anma törenlerinde güvenliğin, Kırım Tatar Milli Meclisi (KTMM) tarafından alındığına dikkati çeken Kalkay, milislerin anma törenlerini provoke etmesinden endişe edildiğini söyledi. Anma törenlerinde sadece Kırım bayrağın kullanılacağını kaydeden Kalkay, Kırım Tatarlarının haklarını sonuna kadar savunacağını vurguladı.

Kırımoğlu törene katılamıyor

Kırım'daki anma törenlerinde her yıl açılış konuşmasını yapan Kırım Tatarlarının lideri ve Ukrayna milletvekili Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu ise bu yıl anma törenlerine katılamayacak. Rusya tarafından Kırım'a girişi engellenen Kırımoğlu'nun törene katılamayacak olması, Tatarlar arasında burukluk ve kızgınlığa neden oldu.

Kalkay ise Kırımoğlu'na yapılanın büyük bir haksızlık ve hukuksuzluk olduğunu vurgularken, "Kırımoğlu sembol bir isimdir. Ona yapılan, tüm Tatarlara yapılmış olarak algılanır" dedi.

Soma'ya dua edecekler

Tatar diasporası tarafından da çeşitli anma törenleri düzenleneceğini ve Tatarların sesinin tüm dünyada duyulmasını arzu ettiklerini belirten Kalkay, Soma'daki maden faciasında hayatını kaybedenlerin yakınlarına başsağlığı dilerken, şunları söyledi:

"Bu sene hem hayatını kaybeden soydaşlarımız, hem de Soma'da meydana gelen maden faciasında hayatını kaybeden kardeşlerimiz için dua edeceğiz. Dualarımız ortak olacak."

Aynı korkuyla yaşıyorlar

Kırım Tatarları, büyük sürgünün 70. yılında, tekrar tarihin tekerrür etmesinden endişe ediyor.