AA muhabirinin sektör temsilcilerinden aldığı bilgilere göre, iç sulardaki su ürünleri yetiştiriciliği yağış azlığı nedeniyle önemli bir problemle karşı karşıya.
Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın 2013 verilerine göre, Türkiye'deki iç sularda buluna bin 935 işletmede 245 bin 166 ton su ürünleri üretiliyor. Alabalık 111 bin 335 ton ile üretimin yüzde 52,4'ünü oluşturuyor.
Akdeniz Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği üyesi üyesi Mete Karakaya, kış döneminde yaşanan yağış azlığının sektör için büyük bir tehdit oluşturduğunu söyledi. Suyun en bol olması gereken nisan ayında bile bazı bölgelerdeki üreticilerin kuraklıktan etkilenmeye başladığını ifade eden Karakaya, "Kuraklık kültür balıkçılığını, su ürünleri yetiştiricilerini çok ciddi bir biçimde etkileyecektir. Kayseri ve Sivas'ta üretim yapan bazı firmalarda kuraklığın etkisi şimdiden görülmeye başlandı. Barajlardan dere yataklarına yeterince su bırakılmadığı için alabalık çiftliklerinde ölümler başladı. Sıkıntılı bir yaz bizi bekliyor" dedi.
Alabalık üretimi için bol oksijenli, berrak ve soğuk sulara ihtiyaç olduğunu ifade eden Karakaya, özellikle akarsu kenarlarında üretim yapan işletmelerin bugünden sıkıntı yaşandığını, bazı bölgelerde su kaynaklarının yarı yarıya düştüğünü, kar yağmadığı için de kaynak sularının azaldığına işaret etti.
Karakaya, şunları söyledi:
"Kaynak suları yağmurdan çok kar yağışına bağlı. Mevsim kurak geçtiği için baraj, gölet gibi kaynaklar dolmadı. Barajlarda yeterince su olduğu zamanlar kapaklardan su bırakılıyor. 'Su biriksin' diye kapaklar kapatılınca dere yataklarındaki işletmeleri besleyen su akışında ciddi bir düşüş var. Alabalık, bol oksijenli, berrak ve soğuk sularda yetişiyor. Suyun akışı az olursa oksijeni de az olur. Su sıcaklığının artması alabalık yumurtalarında mantarlanmaya ve zarara yol açacaktır. Bununla ilgili sıkıntılarla karşılaşılmaya başlandı. Kayseri ve Sivas'taki bazı çiftliklerde su sıkıntısı sebebiyle balık ölümleri görülüyor. Buradaki çiftlik sahipleri, baraj kapaklarının biraz açılması için milletvekilleri nezdinde girişimlerde bulunmaya başladığını biliyoruz. Böyle bir durumda bir iki firmanın menfaati yerine çoğunluğun menfaati göz önüne alınacağı için balık üreticisinin yapabileceği fazla bir şey yok."
Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği üyesi Osman Özpek ise yaşanan yağış azlığının en fazla dere yataklarında üretim yapanları etkileyeceğini söyledi. Türkiye genelinde üretimi kayda girmeyecek kadar küçük olan işletmelerle birlikte iç sularda 3 bin 200 civarında balık üreticisinin bulunduğunu anlatan Özpek, yaklaşık 30 bin kişiyi istihdam eden bu işletmelerin tehdit altında olduğunu dile getirdi.
Özpek, "İç sularda alabalık üretimi son yıllarda çok hızlı arttı. En fazla üretim orta Anadolu ve Fırat havzasında yapılıyor. Bunların çoğu küçük çapta üretici ve yataklarında üretim yapıyor. Dere yataklarında üretim yapanların tamamına yakını sıkıntıyla karşı karşıya. 500 ton ve üzerinde üretim yapan firma sayısı 20 civarında. Barajlarda üretim yapan büyük firmaların kuraklıktan fazla etkilenmesi beklenmiyor" diye konuştu.
- Alabalık ihracatı 80 milyon dolar
İç sulardaki çiftliklerde üretilen alabalıkların ihracatının 80 milyon doları bulduğunu belirten Osman Özpek, sektörün çok hızlı büyüdüğünü ve büyüme potansiyelinin yüksek olduğunu kaydederek, "İhracatın içinde havyar yok. Önemli bir paya sahip olan havyar ihracatı da her geçen gün artıyor. Havyarla birlikte 200 milyon dolarlık bir ihracat potansiyeli var. Bu potansiyele sahip bir sektör nisan ayı itibariyle yağış azlığının getirdiği olumsuzlukların tehdidi altında" dedi.
