Mas, Katalonya'nın 15. yüzyıldan kalan, en büyük ulusal bayramlarından olan Sant Jordi'nin kutlandığı bugün, Barcelona'daki başkanlık konutunda (Generalitat), aralarında AA muhabirinin de olduğu İspanya'daki bir grup yabancı basın temsilcisini kabul etti.
Referandum taleplerinin İspanyol meclisi tarafından reddedilmesinin ardından yeni bir yasal çıkış yolu arayan Katalan hükümeti, yeni yöntemi "referandum niteliği taşımayan halk oylamasında" bulmuş gözüküyor. Katalan halkının, "demokratik yollardan ne istediğini herkesin bilmesi gerektiğini" vurgulayan Mas, "Ben bağımsılzıktan daha çok halk oylamasının başkanıyım. Sandıktan hiçbir demokratik toplum korkmamalıdır. Ne cevap çıkarsa çıksın, hepsine aynı derecede saygılıyım. Bu bir Katalanlılık sınavı değil" ifadelerini kullandı.
"Katalonya yasalarına göre halk oylaması yapılacak. Katalonya başkanı olarak ben, 9 Kasım'da halk oylamasına gidileceğini yüzde 100 ilan edeceğim" diyen Mas, sadece Katalonya'da geçerli olan yasalara göre yapmak istediği girişimin İspanyol hükümeti veya başka bir İspanyol kurum tarafından Anayasa Mahkemesi'ne götürülüp, iptal ettirilmesi olasılığının çok yüksek olduğunu da kabul etti. Ancak Mas, "Bunu onlara kolay yaptırmayacağım" diyerek, halk oylaması ilanının iptal edilme olasılığını yasal olarak en az gerekçeye indirmek için her şeyi yapacaklarını ama şimdilik bunun detayını veremeyeceğini kaydetti. Katalonya Başkanı, "İspanya'da referandumların yasal bağlantıları vardır. Ancak halk oylamasının yasal bir yaptırımı yoktur. Ben, gerekli çalışmalar bittiğinde Katalonya yasalarına göre 9 Kasım'da Katalanları sandığa çağıracağım. Yasal olarak iptal edilmesi en zor yollarla bunu yapacağım" dedi.
İspanyol hükümeti ile diyalog kurmak ve müzakere etmek istediklerini ancak götürdükleri her talebe olumsuz yanıt aldıklarını hatırlatan Mas, "İspanyol hükümeti ile anlaşma olasılığı çok çok az, bu açık. Ama biz her zaman bu olasılığa hazır olacağız. Katalonya'nın yeni özerklik statüsünün büyük bölümünü iptal ettiler, mali konulardaki anlaşma taleplerimize 'hayır' dediler, referanduma gitmemize 'hayır' dediler. İspanyol devleti tüm taleplerimizi geri çekmemizi istiyor. İspanyol devleti istedi diye demokratik meşruluğumuzdan feragat edecek değiliz. Başbakan Rajoy bir milim bile müzakereye yaklaşmadı. Müzakere olmayacağına ilişkin noktayı koydu. Ama biz yine de elimizi uzatmaya devam edeceğiz. Süreci durdurmayacağız" şeklinde konuştu.
"Katalonya'nın devlet olmasını ister misiniz?" sorusuna "evet" yanıtını verenlere, "Bu devletin bağımsız olmasını ister misiniz?" sorularının yöneltilmesi öngörülen halk oylamasında kişisel olarak vereceği cevabın "evet, evet" olacağını belirten Mas, halk oylamasının sonucunun ne çıkarsa çıksın hiçbir şeyin garantisi olmayacağını ifade etti.
Mas, halk oylaması girişiminin de başarısız olması halinde Katalonya'da erken seçime gidilmesini ihtimal dışında bırakmazken, "Bu son seçenek. Eğer başka bir yol kalmazsa son seçenek erken seçime gidilir ama şimdi sadece 9 Kasım'daki halk oylamasına yoğunlaşmış durumdayız" dedi. İspanya'da ana muhalefetteki, Sosyalist İşçi Partisi'nin (PSOE) lideri Alfredo Perez Rubalcaba'nın "federal bir İspanya için anayasal reform" önerisini de gerçekçi bulmayan Mas, "Bunun olabilmesi için iktidardaki PP (Halk Partisi) ve PSOE'nin anlaşmaları şarttır. Eğer ciddilerse, anlaşırlarsa, ne üzerinde anlaştıklarını bilmeliyiz ve sonuçta sandıktan geçen bir süreç olacağını unutmamalıyız" şeklinde konuştu.
Bu arada Katalonya'nın yaklaşık 7,5 milyon nüfusunun olduğunu ve bunun neredeyse 5 milyonunun göç ederek Katalonya'ya gelenler olduğunu söyleyen Mas, "Katalan kimliği kültüreldir, toprak veya etnik bir kimlik değildir. 1000 yıldır mevcudiyeti olan bir kimliktir. Katalonya, dünyanın en karışık toplumlarının yaşadığı bir ülkedir. Bu karışımın yüzde 80'i halk oylamasına gidilmesini istiyor. Katalonya, gelen göçmenlere ortak değerlerde kimlikleştirmiştir" değerlendirmesinde bulundu.
Katalonya özerk yönetim başkanı, "Avrupa'dan nerede ve nasıl bir yardım istiyorsunuz?" sorusuna ise "Avrupa'nın yardımı zamanı geldiğinde olacaktır. Bu yardım, İspanya ile Katalonya arasında arabuluculuk diyebileceğimiz bir yardımdır. İspanya ve Katalonya için en iyisinin bulunmasında Avrupa'nın arabuluculuğu önemlidir. Avrupa'dan kalkıp herhangi biri, Katalonya bir ulus değildir desin. Diyemez. Katalonya 1000 yıllık geçmişi olan bir ulustur, hakları vardır ve kendi geleceğine karar verme hakkı vardır" cevabını verdi.
Mas ayrıca, Katalonya ekonomisinin iyi durumda olduğunu, Finlandiya ve Portekiz'deki kişi başına düşen gayri safi milli gelirden daha üstte olduklarını, yılda 15 milyondan fazla turist aldıklarını ve endüstriye sahip olduklarını söyledi.
