Şehirleri geride bıraktıktan hemen sonra yolun iki yanında kurulan tezgahlarda satılan "Saykuk" adlı yiyecek, iş veya gezi amacıyla yollara düşen Faslıların bir numaralı lezzet durağı halinde.
Civardaki köylüler tarafından yol boyunca sık aralıklarla kurulan tezgahların çevresinde park eden araçların sayısı, Saykuk'un Fas'ta gördüğü rağbetin açık bir göstergesi.
Taşrada başlıca geçim araçları olan tarım ve hayvancılığın yanısıra bütçelerine ek gelir sağlamak isteyen Faslı kadınlar, evlerinde zahmetli bir sürecin ardından hazırladıkları Saykuk'u "pazardaki" tezgahlara getirerek bizzat müşterilere sunuyor. Yolcular da verdikleri Saykuk molasıyla tabiatın kucağında küçük çaplı bir piknik yapma imkanı buluyor.
â€" İsteyen tuz isteyen şekerle yiyor
Saykuk isminin kökeniyle ilgili farklı rivayetler bulunsa da daha çok Amaziglerin dilinden alınmış olduğu ihtimali üzerinde duruluyor.
Saykuk başlıca iki maddeden oluşuyor. İlk olarak buğday irmiği uzun süre buharda pişiriliyor. Ardından yöresel yayık ayranı eklenerek kase içinde müşterilere sunuluyor. Tercihe göre tuz veya şeker katılarak yenilen Saykuk, terkibindeki basitliğe rağmen istisnai bir lezzet taşıyor. Yemeğin hazırlanış safhası hijyen hassasiyeti olanlar için ürkütücü sahneler içerse de ilk kaşıkla varılan lezzetin ardından bu türden endişeler geride kalıyor.
â€" Zahmetli hazırlık süreci
Başkent Rabat'ı ülkenin tarihi kentlerinden Meknes'e bağlayan yol üzerinde kurduğu tezgahında Saykuk satan 60'lı yaşlardaki Fatine adlı kadın, irmiğin oldukça zahmetli bir sürecin ardından temizlenip buharda pişirildiğini anlatıyor. İneklerinden sağdıkları sütten yaptıkları yoğurdu yayıkta çalkalayarak yağını aldıklarını, ayranı da Saykuk için kullandıklarını belirten Fatina, daha önce çok yorucu olan bu işi büyüklerinden öğrendiği haliyle eliyle yaptığını ancak şimdi elektrikli bir cihaz kullandığını ifade ediyor. Alnındaki derin çizgilerde tezahür eden yaşına rağmen oldukça zinde ve sıhhatli görünen Fatine, elde ettikleri yağı da ayrıca sattıklarını söylüyor.
- "Her defa Saykuk yemek için duruyoruz"
Saykuk'un Türk lirasına göre kuruşlara tekabül edecek kadar ucuz fiyata satılması da gördüğü yoğun ilgide etkili.
Aracını Saykuk tezgahının yanında park ederek mola veren müşterilerden Muhammed Zemuri, başkent Rabat'ın 50 kilometre kuzeyindeki Tiflit kentinde oturduğunu belirterek, "Bu yoldan geçtiğimiz her defa Saykuk yemek için duruyoruz, yağ ve ayran da satın alıyoruz" diyor. Zemuri'nin arkadaşı Muhammed Murseli de Saykuk'a düşkünlüğünü "Leziz ve sağlıklı bir yiyecek. Birçok hastalığa da faydalı" sözleriyle anlatıyor.
