Başbakan Erdoğan istedi Başkan direndi!

Milliyet'in haberine göre; Ocak ayının sonunda “ara toplantıyla” politika faizini yüzde 4.5’ten yüzde 10’a çıkaran Merkez Bankası’nın Başkanı Erdem Başçı, seçimlerin ardından Başbakan Erdoğan’ın ‘faizleri indirsinler’ çağrısı karşısında, “Faizleri Para Politikası Kurulu (PPK) belirler. Şu anda ara toplantı ihtiyacı yok. Büyük oranlı indirim beklemeyin” dedi. Bu ayki PPK toplantısı 24 Nisan tarihinde yapılacak.

Kayseri Sanayi Odası’nda düzenlenen konferansa katılan Başçı, faizlerin düşük tutulmasının ortaya çıkaracağı maliyetlere değinirken geçmişteki büyük bir krizi örnek gösterdi. “1994 krizi bunun en iyi göstergesidir” diyen Başçı, şöyle devam etti:
“O dönem hükümet ısrarla faizleri düşük tutmaya çalıştı. Bu nedenle faizler yükseldi. Faizleri düşük tutacağım diyerek yüzde 400 faiz ödediler. Ne kadar gecikirseniz bedeli artar. Merkez Bankası olarak şu anda hem faizler hem de makro ihtiyati tedbirler konusunda oldukça sıkıyız. Bundan sonra adımlar atılırsa bunlar ölçülü olur. Stratejimiz, ani ve yapabileceğimiz artırımı başta yapıp, adım adım faizi indirmek. Kademeli olarak. Faiz indirimleri ne zaman başlar bunu PPK belirler ama ileride faiz indirimi yönünde ölçülü adımlar atılabilir. Bunun zamanlaması çok önemli. Büyük bir montanlı bir faiz indirimi beklenmemeli.”

‘Merkez bildiğini yapar’
Yüzde 12’lik faizin (marjinal fonlama oranı) sıkı bir oran olduğunun altını çizen Başçı, gerekirse kademeli olarak bunu yüzde 10’a kadar çekebileceklerini belirtti.

Siyasilerin Merkez Bankası’nın bağımsızlığına müdahale etmesinin yurtdışında alışıldık olmadığını ileten Başçı, yurtiçinde vatandaşın siyasilerin açıklamalarına alışkın olduğunu söyleyen Başçı, vatandaşta “Merkez Bankası yine bildiğini yapar” algısının olduğunu kaydetti. Başçı sadece verilere bakarak hareket ettiklerini de hatırlattı.

Dersini aldı ‘tahmin’ yok
Erdem Başçı, “2013 sonunda dolar 1.92 TL olur” tahmininin tutmadığı hatırlatılarak yeni tahmini sorulduğunda, artık kur konusunda kuvvetli bir beyanatta bulunmamayı tercih ettiğini belirtti. Başçı, “Birkaç tane iyi haber vereceğim Yağışlar martta mevsim normallerinin üzerine çıktı. ABD’den gelebilecek olan etkilerde yumuşama bekliyoruz. İçeride belirsizlik büyük ölçüde azaldı. Ama bilemezsiniz. Ben büyük konuşmamayı öğrendim. Bu da bana ders olsun” dedi
Başkan Başçı ayrıca, seçimlerden sonra bir miktar uluslararası sermaye girişi gördüklerini ifade etti.

5 Nisan 1994’te ne olmuştu?
1994 yılında Tansu Çiller başkanlığındaki DYP-SHP hükümeti, faiz oranlarını düşürmek amacıyla piyasaya yüksek miktarda para sürdü. Ancak yüksek likidite, faizi düşürmek yerine, dövize hücuma neden oldu. Hükümet, döviz satarak talebi düşüreceğini, paranın borsaya yönleneceğini söylüyordu. Ancak 52 milyon dolarlık hacmi olan borsa para çekmekte yetersiz kaldı. Bankalar yüksek devalüasyon olacağını beklentisiyle hareket edince piyasaya sürülen döviz, fiyatı düşürmedi aksine arttırdı. Dolar, birkaç ay içinde 8 bin liradan 42 bin liraya fırladı, 38 bin lirada tutundu. Döviz rezervleri 7 milyar dolar iken Nisan 1994’te 3 milyar dolara düştü.

Yüzde 400 faizli bono çıktı
5 Nisan 1994’te hükümet, “enflasyonu hızla düşürmek, TL’de istikrar sağlamak” amacıyla 5 Nisan Kararları’nı açıkladı.
Dengeleri düzeltmeden faiz oranlarını düşürme çabası, faizde çok daha yüksek artışla sonuçlandı. Dövize olan talebi kesmek ve kısa dönemli kamu borçlarını ödeyebilmek için hükümet mayıs ayında yüzde 400 faizli borçlanma kâğıtlarını piyasaya sürdü.
Kararların bedelini çalışanlar ödedi. Ücretler düşürüldü, enflasyon üç basamaklı oldu. memur maaşları donduruldu. Ekonomik krizi durduracağı söylenen paket tam uygulanamadı. Hükümet 8 ay sonra 24 Aralık 1995’te erken seçime gitmek zorunda kaldı.

Başbakan Erdoğan istedi Başkan direndi!

Seçim sonrası Başbakan, faizi ocak sonu olağanüstü toplantıyla artıran Merkez’e seslenerek, ‘bu sefer de faizi düşürsünler’ dedi. Başkan Erdem Başçı, ara toplantıya gerek olmadığını belirterek, ‘büyük indirim yok, kademeli olabilir’ mesajını verdi...