Ergenekon davası gerekçeli kararı

Ergenekon Davası'nın gerekçeli kararının önsözünde, Genelkurmay Başkanlığının Ergenekon veya derin devlet konusunda hiçbir işlem yapmadığı öne sürülürken, "Kurum ve mensuplarıyla alakalı en küçük isnatları dahi arasÌ§tıran ve sorusÌ§turan, yapısı geregÌ†i buna yapması da gayet dogÌ†al olan Türk Silahlı Kuvvetleri'nin, üst düzey generallerin agÌ†zından anlatılan ve ordu içindeki hiyerarsÌ§ik yapı dısÌ§ında illegal olarak örgütlenip, birçok yasadısÌ§ı icraatlar yaptıgÌ†ı belirtilen bir yapı hakkında herhangi bir isÌ§lem yap(a)mamasının bir izahı olamaz" denildi.

İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nin gerekçeli kararının önsözünde, Ergenekon terör örgütünün isminin çok uzun süredir kamuoyunun gündeminde olmasına, Susurluk kazası sonrası bu örgüt hakkında üst düzey generallerin açık beyanlarına ve dosyadaki benzeri somut olaylara ragÌ†men, özellikle Genelkurmay BasÌ§kanlıgÌ†ı'nın "Ergenekon/derin devlet/kontrgerilla" konusunda "hiçbir isÌ§lem yapmadıgÌ†ı" öne sürüldü.

Gerekçeli kararın önsözünde, şunlar kaydedildi:

"Kurum ve mensuplarıyla alakalı en küçük isnatları dahi arasÌ§tıran ve sorusÌ§turan, yapısı geregÌ†i buna yapması da gayet dogÌ†al olan Türk Silahlı Kuvvetleri'nin, üst düzey generallerin agÌ†zından anlatılan ve ordu içindeki hiyerarsÌ§ik yapı dısÌ§ında illegal olarak örgütlenip, birçok yasadısÌ§ı icraatlar yaptıgÌ†ı belirtilen bir yapı hakkında herhangi bir isÌ§lem yap(a)mamasının bir izahı olamaz. Bu durum açıkça Ergenekon terör örgütünün gücünü ve kendisiyle ilgili mensupları tarafından yapılan propagandanın ne kadar etkili sonuç dogÌ†urdugÌ†unu gösteren dikkat çekici bir örnektir. Ergenekon terör örgütü, özellikle Susurluk kazası sonrası yapılan yargılamayı müteakip 1999-2000 yıllarında reorganize olma faaliyeti kapsamında örgüt temel belgesini (Ergenekon Analiz Yeni Yapılanma Yönetim Ve GelisÌ§tirme Projesi IÌ‡stanbul/29 Ekim 1999) yeniden düzenlemisÌ§ ve olusÌ§turulan Lobi Belgesi dogÌ†rultusunda sivil unsurlarla irtibatı belli bir düzene sokmusÌ§tur. Dosyada bu ana belgelerle paralel digÌ†er birçok örgüt belgesi de mevcuttur. Ergenekon belgesinin 'Amaç' basÌ§lıklı bölümünün son cümlesindeki 'Ergenekon'un gerçek ve çagÌ†dasÌ§ anlamda ve organizasyonunun sagÌ†lanabilmesi için talep edilmesi halinde daha birçok ayrıntılı etüt hazırlanması mümkündür' ifadesine dayanılarak ve bu iki ana belgede belirtilen esasların ayrıntılı olarak ele alındıgÌ†ı etüt, analiz çalısÌ§ması, eylem planı, degÌ†erlendirme raporu ve arasÌ§tırma metinleri gibi alt belgeler hazırlanmısÌ§tır. Ergenekon terör örgütü ile ilgili olan örgüt belgeleri özel bir önem arz etmektedir. Örgüt, bu belgelerdeki ilkeler dogÌ†rultusunda örgüt faaliyetlerini sürdürmüsÌ§tür. Örgütün felsefesi, iç isÌ§leyisÌ§i, tesÌ§kilatlanması, PKK gibi terör örgütleriyle ilisÌ§kisi ve sair özellikleri bu belgeler kapsamında daha iyi anlasÌ§ılmaktadır."

- "Devasa"

Ergenekon davasının IÌ‡talya'daki Gladio davası dısÌ§ında, dünyada bilinen digÌ†er tüm davalarla hacim ve içerik olarak kıyaslanamayacak kadar devasa bir özelligÌ†e sahip olduğu kaydedildi.

Davada Genelkurmay BasÌ§kanı, ordu komutanı gibi üst düzey askeri sanıklar oldugÌ†u gibi, siyasi parti yöneticiligÌ†i, avukatlık, gazetecilik, akademisyenlik, taksicilik ve çaycılık gibi meslekleri icra eden toplumun hemen hemen her kesim ve meslegÌ†inden kisÌ§ilerin de bulundugÌ†u belirtilen önsözde, "Her ne kadar belli meslek ve siyasi gruplara mensup bir kısım sanıklar icra ettikleri mesleki faaliyetleri ve AKP Hükümeti'ne muhalif kimlikleri dolayısıyla yargılandıklarını savunsalar da bunun dogÌ†ru olmadıgÌ†ı ortadadır. Çünkü yargılanan sanıklarından çok daha keskin muhalefet yapan gazeteciler ve siyasiler dosyamız sanıgÌ†ı degÌ†illerdir. Mahkememiz verdigÌ†i kararında sanıkları mesleki veya siyasi faaliyetlerinden dolayı degÌ†il, Ergenekon terör örgütü mensubu olarak isÌ§ledikleri eylemlerden dolayı cezalandırmısÌ§tır. Sanıklar birçok terör örgütünün yaptıgÌ†ı gibi, siyasal, basın ve örgütlenme özgürlüklerini Ergenekon terör örgütünün amaçları dogÌ†rultusunda kullanmısÌ§lardır" ifadelerine yer verildi.

- "Sanıkların ortak savunma stratejileri"

Gerekçeli kararın önsözünde "Sanıkların ortak savunma stratejileri" başlığıyla 6 maddeden oluşan bir bölüm yer aldı. Sanıkların bu "ortak savunma stratejilerine" bağlı kaldıkları dile getirilirken, bu 6 madde şöyle açıklandı:

"1. Bu davanın polis içindeki bir çetenin tertibi oldugÌ†u ve MIÌ‡T ile bir kısım mensuplarının oyunlarıyla basÌ§latıldıgÌ†ını devamlı tekrarlama. Bu bagÌ†lamda aramalarda çıkan aleyhteki delillerin hiç birini kabul etmeyip, polisin koydugÌ†unu ifade etme, ikrar mahiyetindeki beyanların kasıtlı olarak polis tarafından yazıldıgÌ†ını söyleme.

2. Her türlü suçlamayı devamlı olarak reddetme, suç unsuru içeren açık telefon konusÌ§malarında sÌ§aka yaptıkları veya öyle demek istemediklerini savunma, sorusÌ§turma makamlarının müdafii refakatında aldıgÌ†ı ifadelerden aleyhe olanları kabul etmeme.

3. Ergenekon diye bir örgütün oldugÌ†u iddiasının dogÌ†ru olmadıgÌ†ını ısrarla ifade etme, yargılananların büyük çogÌ†unlugÌ†unun vatansever ve masum olduklarını yineleme.

4. 'Tuncay Güney gibi güvenilmez kisÌ§inin beyanları dosyadan çıkarıldıgÌ†ında aleyhte hiçbir sÌ§ey kalmıyor' beyanını sıklıkla isÌ§leme.

5. Hakkında dava açılan asker kisÌ§ilerin ne ile suçlandıgÌ†ını göz ardı ederek, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin suç örgütü kabul edildigÌ†ini iddia etme, TSK ile kendilerini özdesÌ§lesÌ§tirerek avantajlı durum elde etme.

6. AKP muhalifi olduklarından dolayı yargılandıklarını savunmaları."

- "Yıpratıcı ve sindirici psikolojik propaganda içerikli bir savunma"

Bu ortak savunma stratejisinin, başka örgütlü suçların yargılamasında sıklıkla rastlanıldığı belirtilirken, şöyle denildi:

"Böyle bir yöntem her ne kadar bizzat sanıkları motive etse ve kamuoyunda belli bir dönem etki olusÌ§tursa da dosya ve içindeki delillere hakim olan yargılama heyetleri için ne kadar anlam ifade etmesi gerekiyorsa o kadar dikkate alınmaktadır. Öncelikle bu davanın sorusÌ§turması Ümraniye'de bir gecekonduda bulunan bombalarla basÌ§lamısÌ§tır. Bombaların bulunma süreci sanıkların sıgÌ†ındıgÌ†ı polis tertibi savunmasını tamamıyla bosÌ§a çıkaracak özelliktedir. Çünkü bombalarla ilgili ilk ihbar, ses kayıtlarıyla da sabit oldugÌ†u üzere Trabzon IÌ‡l Jandarma Alay KomutanlıgÌ†ına yapılmısÌ§tır. Bu ihbarı alan Trabzon'daki jandarma birimleri, ihbar içerigÌ†ini yine bir jandarma birimine, yani IÌ‡stanbul il Jandarma Alay KomutanlıgÌ†ı'na bildirmisÌ§tir. IÌ‡stanbul'daki bu jandarma birimi de kendisine iletilen ihbarı IÌ‡stanbul Terörle Mücadele SÌ§ube MüdürlügÌ†üne bildirmisÌ§, bunun üzerine Ümraniye SavcılıgÌ†ı aracılıgÌ†ıyla alınan arama iznine istinaden Terörle Mücadele SÌ§ube MüdürlügÌ†ü ve Ümraniye IÌ‡lçe Emniyet MüdürlügÌ†ü birimlerince yapılan aramada bomba bulunması üzerine, olay BesÌ§iktasÌ§'taki CMK 250. madde ile yetkili BasÌ§savcıvekilligÌ†ine intikal ettirilmisÌ§tir. Yani olaya ilk olarak vakıf olan birimler emniyet degÌ†il, jandarma birimleridir. Yine daha sonraki asÌ§amada da olaya vakıf olan TEM SÌ§ube MüdürlügÌ†ü, yerel emniyet ve yerel basÌ§savcılık birimleridir. Son asÌ§amada özel yetkili başsavcılık olay hakkında bilgi sahibi olabilmisÌ§tir. Ancak sanıklar tüm bu safahatı gözardı ederek sorusÌ§turmayı derinlesÌ§tiren, dava açan ve davaya bakan makamlara yönelik yıpratıcı ve sindirici psikolojik propaganda içerikli bir savunma gelisÌ§tirmisÌ§lerdir."

- "Sanıkların 'Delilleri polis yerleştirdi' iddiası soyut"

Sanıkların aramalarda ele geçen aleyhlerindeki delillerin polis tarafından koyulduğu yönündeki iddialarının "soyut" olduğu, dosya kapsamında bunu doğrulayacak nitelikte en küçük delile rastlanmadığı öne sürülen önsözde, şu değerlendirmelere yer verildi:

"Bunun yanında bir çok sanıkla ilgili ev ve isÌ§ yerlerinde yapılan aramalarda ve incelenen dijital unsurlarda herhangi bir suç unsuruna rastlanılmadıgÌ†ı çokça ifade edilmisÌ§tir. BilindigÌ†i gibi bu davadaki en önemli eylemlerden biri DanısÌ§tay saldırısını gerçeklesÌ§tiren sanık Alparslan Arslan'ın eylemidir. Sanıklarda yapılan aramalarda ele geçen dijital ve yazılı hiçbir belgede sanık Alparslan Arslan'ın isÌ§ledigÌ†i bu eylemle sanıkların arasında bagÌ†ı gösterecek bir belge ele geçmemisÌ§tir. Bir an için sanıkların kolluk birimlerine yönelttikleri 'polis yerlesÌ§tirdi' sÌ§eklindeki isnadın geçerli oldugÌ†u bir an için düsÌ§ünüldügÌ†ünde, söz konusu polislerin böyle bir olayın yazılı delili olabilecek uydurma bir belgeyi de sanıkların esÌ§yaları arasına koymaları beklenirdi. Ancak böyle bir sÌ§ey söz konusu olmamısÌ§tır. Yine sanıklar kendileriyle ilgili yapılan aramalarda belge yerlesÌ§tirme iddiasının en azından daha makul karsÌ§ılanabilecegÌ†i yerlerde niçin aleyhte hiçbir sÌ§ey bulunamadıgÌ†ını da kendi mantıklarına göre izah edememektedirler. SorusÌ§turmadaki kendi beyanları içinde aleyhlerine olanları, polisin, savcının ve hatta hakimin yazdıgÌ†ı/yazdırdıgÌ†ı iddiasının hukuki hiçbir geçerligÌ†i olmadıgÌ†ı gibi, bu gibi bir savunmanın da olumsuz degÌ†erlendirilecegÌ†i ortadadır. Yargıtay içtihatları da bu dogÌ†rultudadır. Sanıkların asÌ§amalardaki tüm ifadelerinin müdafileri huzurunda alındıgÌ†ı gözönünde bulunduruldugÌ†unda soyut bir iddiadan öteye geçmeyen bu tür isnatların hukuki bir geçerligÌ†i yoktur."

- "Genelkurmay Başkanı nasıl terörist olur?"

Önsözde, sanıkların "Vatansever oldukları" ve "Her sÌ§eyi vatan için yaptıkları" şeklinde ifadeler kullandıkları kaydedilerek, Prof. Dr. Çetin Özek'ün "Bu tür suçları isÌ§leyen kisÌ§ilerin kendilerini gerçekte bir suç isÌ§lemisÌ§ olarak kabul etmediklerini düsÌ§ünüyorlar" şeklinde beyanlarına yer verildi.

Önsözde, şu ifadelere yer verildi:

"Bu bagÌ†lamda eski Genelkurmay BasÌ§kanı sanık Mehmet IÌ‡lker BasÌ§bugÌ†'un durumu ön plana çıkmaktadır. Sanıklar tarafından 'Bir Genelkurmay BasÌ§kanı'ndan nasıl terörist olur?' söylemleriyle olusÌ§turulan bir algı söz konusu olmusÌ§tur. Öncelikle ifade etmek gerekir ki, 'terörist' kelimesi hukuki degÌ†il, basın yayın organlarının kullanmayı tercih ettigÌ†i siyasi bir kavramdır. Hukukta ise terör suçlusu kavramı tercih edilir. Terörle Mücadele Yasası kapsamında 'terör örgütü' olarak degÌ†erlendirilen suç örgütlerinin mensuplarının belirli eylemleri de terör suçu sayılmaktadır. Bu kapsamda yasa koyucu devlet aleyhine isÌ§lenen TCK 309, 311, 312 gibi maddelerdeki suçları 'terör suçu' olarak kabul etmektedir. Anayasal düzene, yasama organı ve yürütme organına karsÌ§ı isÌ§lenen bu tür suçların gerek isÌ§lenisÌ§ biçimi ve gerekse vahim sonuçları dikkate alınarak doktrinde, yazılı hukukta ve uygulamada bunlar terör suçları arasında yer almaktadır. IÌ‡kinci olarak gerek teoride ve gerekse pratikte herkesin, her türlü suçun sanıgÌ†ı olması mümkündür. Terör suçları siyasi içerigÌ†i de olan suçlardır. Bu yüzden yukarıda da degÌ†inildigÌ†i üzere bu suçun failleri isÌ§ledikleri eylemleri suç kapsamında kabul etmezler. Bu suçların hemen hemen tüm sanıklarının sahip oldugÌ†u ortak düsÌ§ünce, 'isÌ§ledikleri eylemlerin insanlık, vatan ve memleket için' faydalı oldugÌ†u yönündedir. Bu yüzden bu suçların sanıkları kendilerini bir terör suçlusu saymazlar."

Eski Jandarma Genel Komutanı emekli Orgeneral SÌ§ener Eruygur, eski Birinci Ordu Komutanı emekli Orgeneral HursÌ§it Tolon, eski Genelkurmay İkinci BasÌ§kanı emekli Orgeneral Hasan IgÌ†sız, emekli generaller Nusret TasÌ§deler, Mehmet Eröz, Veli Küçük ve daha bazı alt rütbe mensubu komutanların da sanık IÌ‡lker BasÌ§bugÌ† ile aynı cezaya çarptırıldığı hatırlatılan önsözde, şöyle denildi:

"Yukarıda belirtilen algı referans alınarak bir sonuç çıkarılması gerekirse, o zaman hiçbir üst düzey generalin veya digÌ†er askeri kisÌ§ilerin cezalandırılmaması gerekirdi. Bunun yanında bir Genelkurmay BasÌ§kanı'nın bu tür bir örgütün içinde olabilecegÌ†i algısı ilk olarak mahkememizdeki yargılama ile de olusÌ§musÌ§ degÌ†ildir. Sanık Erol Mütercimler 1997 yılında, emekli general ve amiraller Memduh Ünlütürk, Kemal Kayacan ve isimleri zikredilmeyen bir kısım üst düzey generalin 'Ergenekon Örgütü içinde Genelkurmay BasÌ§kanlarının da oldugÌ†unu, bu örgüte mensup olmayan Genelkurmay BasÌ§kanlarının da örgüte ragÌ†men hareket edemedigÌ†ini' anlattıklarından bahsetmektedir. Genelkurmay BasÌ§kanlıgÌ†ı tarafından ara kararlarımıza verilen cevaplarda Memduh Ünlütürk ve Kemal Kayacan'ın beyanları konusunda herhangi bir adli veya idari tahkikatın yapılmadıgÌ†ı ve kamuoyunda gündeme gelen bu iddialarla ilgili olarak herhangi bir tekzipte bulunulmadıgÌ†ı bildirilmisÌ§tir. 'Genelkurmay BasÌ§kanı'ndan terörist mi olurmusÌ§' söylemi bir basÌ§ka açıdan da çelisÌ§ki içermektedir. Çünkü bir mahkeme egÌ†er böyle bir kisÌ§inin hiyerarsÌ§ik olarak altındaki kisÌ§ilere aynı eylem dolayısıyla ceza vermisÌ§se, 'yasalar önünde herkes esÌ§ittir' ilkesi geregÌ†i bu kisÌ§ilerin eylemlerinin ortagÌ†ı olan komutana da ceza vermesi kaçınılmazdır."

- "Tuncay Güney'in mülakatı dışında aleyhte delil yok iddiası"

Gerekçeli kararın önsözünde, sanıkların "Tuncay Güney'in mülakatı dısÌ§ında sanıkların aleyhine bir delil yoktur", "O beyanları çıkarırsanız dava çöker" sÌ§eklindeki "ortak savunma stratejisinin" ise "tam anlamıyla bir psikolojik harp uygulaması" olduğu öne sürüldü. Önsözde, şunlar kaydedildi:

"Öncelikle Tuncay Güney ile 2001 yılında IÌ‡stanbul Emniyeti'nde yapılan mülakat metni, dosyada bulunan sanıkların aleyhinde olan yüzlerce yazılı evraktan sadece birisidir. Sadece bu mülakat hiçbir sanıgÌ†ın suçunun sübutunda belirleyici olmamısÌ§tır, olamaz da. Bunun yanında 2001 yılında bir adi suçtan dolayı gözaltına alınan Tuncay Güney ve sanık Ümit OgÌ†uztan'ın ev ve isÌ§yerlerinde yapılan aramalarda Ergenekon terör örgütünü ilgilendiren, daha sonraki aramalarda dosyamız sanıklarından da çıkan birçok örgüt belgesi ve örgüte dair bilgiyi içeren evrak ele geçmisÌ§tir. Ayrıca bu sorusÌ§turma sürecindeki bir takım olaylar ve Tuncay Güney ve Ümit OgÌ†uztan'ın savcılık ve mahkeme beyanlarında da dava dosyamıza dair bilgiler bulunmaktadır. Bunun dısÌ§ında gerek mülakatı yapan polis müdürlerince ve gerekse sanık Ümit OgÌ†uztan tarafından içerigÌ†i dogÌ†rulanan kendisiyle yapılan mülakat metninde de Ergenekon Terör Örgütü ve bir kısım üyeleriyle ilgili birçok beyanlar mevcuttur."

- "Sanıkların, 'TSK yargılanıyor' yönündeki beyanı taktik"

Önsözde, sanıkların yargılanan bir kısım asker sanıklardan dolayı "Bu davada Türk Silahlı Kuvvetleri yargılanıyor" şeklindeki beyanlarının "bir savunma taktigÌ†i" olduğu iddia edildi. "Bu tür söylemler hem suçun sÌ§ahsiligÌ†i prensibiyle bagÌ†dasÌ§mamaktadır. Her kurum içinde yasadısÌ§ı eylemi olan kisÌ§iler bulunacagÌ†ı gibi TSK mensupları arasında da suça karısÌ§anlar olabilir. GeçmisÌ§te olmusÌ§tur. Gelecekte de olması muhtemeldir" ifadelerine yer verildi.

(sürecek)