İran nihai anlaşmadan umutlu

Viyana'da 18 Mart Salı günü başlayan ikinci tur nükleer müzakerelerin ikinci gününde konuşan İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, müzakerelerin olumlu ilerlediğini söyledi. Zarif, 20 Temmuz'da bitmesi planlanan müzakerelerin sonunda bir anlaşmaya varılacağı konusunda da "iyimser"olduğunu açıkladı.

İran ile masaya oturan P5+1 ülkelerinden Çin'in heyet başkanı Vang Çün, İran ile Viyana’da süren nükleer görüşmelerin derinleşmesi nedeniyle toplantıda "bazı hassas ve karmaşık" konulara değinileceğini belirtti, "Umarız bu görüşmelerde ilgili taraflar siyasi bakış açısı ile konuya yaklaşarak pragmatik bir tavır takınır" dedi.

Vang, Viyana Konferansı'nın ikinci turunda temel konunun, sorunun çok kapsamlı çözümü adına gerekli unsurların belirlenmesi olduğunu söyledi.

Çin Heyeti Başkanı, İranlı ve ABD'li tarafların konuya son derece “samimi” yaklaştıklarını belirtti.

Avrupa Birliği (AB) adına Tahran yönetimi ile müzakereleri yürüten AB Güvenlik ve Dış Politika Yüksek Temsilcisi Catherine Asthon’un basın sözcüsü Michael Mann da konferansın ilk gününde yaptığı açıklamada, “Tarafların iyi niyetle müzakere yaptıklarını, müzakere edilen konuların çok karmaşık olması nedeniyle müzakerelerin yavaş ilerlediğini” söyledi.

Yeni yol haritası

BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, Fransa ve İngiltere ile Almanya’dan oluşan P5+1 ülkeleri ile İran arasında Viyana’da başlayan nükleer müzakerelerin ikinci turunda, “İran için yeni bir yol haritasının belirleneceği” belirtiliyor.
İran heyetine başkanlık eden Dışişleri Bakanı Cevad Zarif de görüşmeler başlamadan önce yaptığı açıklamada, detayların masaya yatırılmasıyla beraber sürecin daha da zorlu hale geleceğini söylemişti.

Nihai anlaşma şansı

Taraflar arasında 24 Kasım’da varılan ve 20 Ocak’ta yürürlüğe giren geçici anlaşmanın uygulanması için İran’a tanınan altı aylık süre Nisan ayında doluyor.

Anlaşmada Tahran yönetimi altı ay boyunca yüzde 5'in üzerinde uranyum zenginleştirme faaliyetine son vereceğini ve yüzde 20'ye yakın zenginleştirilmiş uranyum stokunu seyrelteceğini taahhüt etmiş, karşılığında İran’a uygulanan yaptırımlar hafifletilmişti.

Diplomatik kaynaklar, ilk anlaşmanın istenilen sonuca ulaşması durumunda Viyana müzakerelerinin sonucunda ikinci ve nihai bir anlaşma imzalanabileceğini belirtiyor.

Parçin meselesi

Nükleer müzakereler sürerken, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) ile İran arasında henüz açıklığa kavuşturulmamış iki önemli konu bulunuyor.

Bunlardan biri Parçin nükleer tesisinde 2009 yılından bu yana denetim yapılamaması, ikincisi ise Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması’nın (NPT) ani denetimleri öngören ek protokolünün onaylanması.

Tahran Hükümeti, 2009 yılından beri Parçin nükleer tesisinde “ulusal güvenlik” gerekçesiyle UAEA müfettişlerinin denetim yapmasına izin vermiyor. UAEA ise denetim yapamadığı için İran’ın nükleer programının askeri boyutuna ilişkin kaygıların giderilemediğini belirtiyor.

Salı günü başlayan ikinci tur müzakerelerin 20 Mart Perşembe günü sona ermesi bekleniyor.
Ashton’ın sözcüsü Viyana’daki müzakere sürecinin ise Temmuz ayında sona ermesinin planlandığını bildirdi.

İran nihai anlaşmadan umutlu

İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, 20 Temmuz'da bitmesi planlanan nükleer müzakere sürecinin sonunda nihai bir anlaşmanın imzalanacağı konusunda iyimser olduğunu söyledi.