Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), "2013 İstatistiklerle Yaşlılar"ı 2013 açıkladı. Buna göre, yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı 2013'te yüzde 7,7 ile 5 milyon 892 bin oldu.
Birleşmiş Milletler'in tanımına göre, bir ülkedeki yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranının yüzde 8-10 arasında olması o ülke nüfusunun "yaşlı", yüzde 10'un üzerinde olması ise "çok yaşlı" olduğu anlamına geliyor. Nüfus projeksiyonlarına göre, Türkiye'nin yaşlı nüfus oranının 2023'te yüzde 10,2'ye yükseleceği ve "çok yaşlı" nüfuslu ülkeler arasında yer alacağı tahmin ediliyor.
Söz konusu istatistiğe göre, 2012'da en yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ilk üç ülke sırasıyla Japonya (yüzde 24,4), Almanya (yüzde 21,1) ve İtalya (yüzde 20,8) olurken Türkiye (yüzde 7,5) 91. sırada yer aldı.
- Yaşlı nüfusun artış hızı, 2013'te binde 36,2 oldu
Türkiye'de 2013'te yaşlı nüfus, diğer yaş gruplarındaki nüfusa göre daha yüksek bir hızla arttı. Ülkede, toplam nüfusun artış hızı 2013'te binde 13,7 iken yaşlı nüfusun artış hızı binde 36,2 oldu.
"Yaşlı bağımlılık oranı", çalışma çağındaki her 100 kişiye düşen yaşlı sayısı olarak tanımlanan açıklamaya göre, Türkiye'de geçen yıl 100 çalışanın bakması gereken yaşlı sayısı 11 oldu, bu sayının 2030'da 19'a çıkması bekleniyor.
Nüfusun yaşlanması ile ilgili bilgi veren göstergelerden biri olan "ortanca yaş"ın, nüfusun tek yaşa göre sıralandığında ortada kalan yaş olduğu, nüfusu iki eşit parçaya böldüğü, alttaki genç, üsteki yaşlı nüfus grubunda birbirine eşit sayıda kişi bulunduğu kaydedilen istatistikte, Türkiye'nin 2013'teki ortanca yaşının 30,4, dünya nüfusu için ortanca yaşın 29,4 olduğu kaydedildi.
Dünyada en yüksek ortanca yaşa sahip ilk üç ülke Monako (50,5), Japonya (45,8) ve Almanya (45,7) oldu.Türkiye, bu sıralamada 104. sırada yer aldı.
Türkiye'de en yüksek ortanca yaşa sahip ilk üç il geçen yıl 38,2 ile Sinop, 37,7 ile Balıkesir ve 37,6 ile Edirne oldu. En düşük ortanca yaşa sahip ilk üç ilin ise aynı dönemde 18,7 ile Şırnak, 19 ile Şanlıurfa ve 19,7 ile Ağrı olarak belirlendi.
- Yaşlı nüfusun en yüksek oranda olduğu il Sinop
Yaşlı nüfusun en yüksek olduğu il, yüzde 16,7 ile Sinop oldu. Sinop'u yüzde 15,7 ile Kastamonu ve yüzde 14,3 ile Çankırı izledi. Yaşlı nüfusun en düşük oranda bulunduğu il ise yüzde 2,8 ile Hakkari oldu. Hakkari'yi yüzde 3 ile Şırnak ve yüzde 3,2 ile Van takip etti.
"Toplam nüfustaki cinsiyet oranı 2013 yılında 100,7 iken yaşlı nüfustaki cinsiyet oranı 76,9" denilen istatistikte, bu oran illere göre incelendiğinde, yaşlı nüfus cinsiyet oranının en düşük olduğu ilin 64,3 ile Rize ve en yüksek olduğu ilin 86,3 ile Antalya olduğu ifade edildi.
Yaşlı nüfus yasal medeni duruma göre incelendiğinde, cinsiyetler arasında önemli farklılıklar olduğu görüldü. Geçen yıl, yaşlı erkek nüfusun yüzde 1,1'i hiç evlenmemiş, yüzde 82,7'si resmi nikahla evli, yüzde 2,6'sı boşanmış, yüzde 13,6'sının eşinin öldüğü tespit edildi. Aynı dönemde yaşlı kadın nüfusun yüzde 2,6'sı hiç evlenmemiş, yüzde 42,5'i resmi nikahla evli, yüzde 2,9'u boşanmış, yüzde 52'sinin ise eşinin öldüğü kayıtlara geçti.
- Hanelerin yüzde 21,7'sinde en az bir yaşlı bulunuyor
Nüfus ve Konut Araştırması (NKA) sonuçlarına göre 2011'de, en az bir yaşlı bulunan hanelerin oranı yüzde 21,7 oldu. Sadece yaşlı fertlerden oluşan hanehalklarının yüzde 60'ının tek kişilik hanelerden oluştuğu tespit edildi.
Sağlık durumu "çok iyi/iyi" düzeyinde olan erkek nüfusun oranı 2012'de yüzde 36,9 iken kadınlarda bu oran yüzde 18,7 oldu. Yaşlı kadın nüfusun obezite oranının yüzde 33,1 iken yaşlı erkeklerde bu oranın yüzde 16,2 olduğu görüldü. Türkiye genelinde 2012'de, 15 ve daha yukarı yaştaki nüfusun obezite oranı yüzde 17,2 iken yaşlı nüfusta bu oran yüzde 25 oldu.
- Tütün mamulü kullanan yaşlı nüfus oranı yüzde 8,4
Türkiye genelinde 2012'de, 15 ve daha yukarı yaştaki nüfusun yüzde 23,2'si her gün düzenli olarak tütün mamulü kullanırken bu oran yaşlı nüfusta yüzde 8,4 oldu. Tütün mamulünü her gün kullanan yaşlı erkek nüfus oranı yüzde 16, yaşlı kadın nüfus oranı yüzde 2,6 oldu.
Ölüm nedeni verilerine göre, 2010'da Alzheimer hastalığından ölen yaşlı nüfus oranı yüzde 2,7 iken bu oran 2011 yılında yüzde 2,9, 2012 yılında ise yüzde 3,4'e yükseldi.
- Yaşlı yoksulluk oranı 2012'de yüzde 18,7'ye yükseldi
Yaşlı nüfusta yoksulluk oranı 2011'de yüzde 17 iken 2012'de yüzde 18,7'ye yükseldi. Yaşlı nüfusun yoksulluğu cinsiyet bazında incelendiğinde, kadınların erkeklerden daha yoksul olduğu görüldü. 2012 yılı verilerine göre, yoksul yaşlı erkek nüfus oranı yüzde 17,7 iken yoksul yaşlı kadın nüfus oranı yüzde 19,4 oldu.
Eşdeğer hanehalkı kullanılabilir medyan gelirinin yüzde 60'ına göre hesaplanan yoksulluk oranı, Türkiye geneli için yüzde 22,6 olarak gerçekleşti.
İki günde bir et, tavuk ya da balık içeren yemek masraflarını karşılayamayan nüfus oranı 2012 yılında yüzde 56,1 iken bu oran yaşlı nüfusta yüzde 57,3 oldu.
Sosyal transferlerden yararlanan yaşlı nüfus oranı 2011'de yüzde 74,7 iken bu oran 2012 yılında yüzde 76,6'ya çıktı. Bu oran, yaşlı erkeklerde yüzde 71,8, yaşlı kadınlarda ise yüzde 86,3 olarak gerçekleşti. Emekli ve dul-yetim aylığından yararlanan yaşlı nüfus oranı ise yüzde 75,5 oldu. Bu aylıktan yararlanan yaşlı erkeklerin oranı yüzde 70,7 iken yaşlı kadınların oranı ise yüzde 85 oldu.
2013'te 18 ve daha yukarı yaş nüfusun yüzde 59'u mutlu olduğunu beyan ederken yaşlı nüfusun mutluluk oranı yüzde 63,4 oldu. Yaşlı erkeklerin yüzde 64,1'i, yaşlı kadınların ise yüzde 62,8'i mutlu olduğunu beyan etti. Yaşlı kadın ve erkek nüfusun 2013 yılında en önemli mutluluk kaynağı, yüzde 67 ile aileleri oldu. İkinci sırada gelen mutluluk kaynağı; kadınlar için yüzde 22,3, erkekler için ise yüzde 9,4 ile çocukları oldu.
(Bitti)
